Hòn đá cản đường

Cuối cùng thì mong muốn sớm đầu tưtại Việt Nam của Tập đoàn Pegatron (Đài Loan) vẫn chưa thể thực hiện được. Ông lớn công nghệ này đã lên kế hoạch đầu tư tại Việt Nam 1 tỷ USD,Đừngđểvướngmắcnhỏcảnbướcnhàđầutưkqbd inter miami bao gồm 3 dự án, với số vốn tương ứng là 19 triệu USD, 481 triệu USD và 500 triệu USD. Tuy nhiên, ngoài dự án đầu tiên đã được cấp chứng nhận đầu tư, dự án thứ 3 dự kiến đầu tư vào thời điểm 2025-2026, thì dự án thứ hai - chuyên sản xuất thiết bị điện tử ở Khu công nghiệp Nam Đình Vũ (Khu kinh tếĐình Vũ - Cát Hải, Hải Phòng) vẫn chưa thể sớm triển khai.

Vướng mắc xuất phát từ đề xuất của Pegatron về các chỉ tiêu xây dựng cho Dự án: hệ số sử dụng đất 1,8 lần; chiều cao công trình tối đa 37 m (6 tầng), mật độ xây dựng là 60%. Hiềm một nỗi, theo quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải, thì hệ số sử dụng đất chỉ là 0,8-1,2 lần, mật độ xây dựng 40-60%, tầng cao trung bình chỉ là 2 tầng. Nghĩa là, mong muốn của Pegatron vượt quá quy định. Chưa gỡ vướng được điều này, Pegatron chưa thể triển khai Dự án.

Câu chuyện nằm ở chỗ, ngoài Pegatron, một dự án khác của Tập đoàn Universal Global Technology Co.,Ltd (Đài Loan), thành viên của Tập đoàn Công nghệ ASE Holding cũng gặp vướng mắc tương tự. Theo kế hoạch, Universal Global sẽ đầu tư tại Hải Phòng một dự án sản xuất có quy mô vốn ban đầu là 200 triệu USD, sau tăng lên 400 triệu USD. Yêu cầu của họ về các chỉ tiêu xây dựng cũng giống như Pegatron, tức là có những trở ngại tương tự.

Không gặp vướng mắc này thì gặp vướng mắc khác. Theo Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (KorCham), các thành viên của họ vẫn đang gặp khó khăn liên quan đến nhập máy móc đã qua sử dụng. Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg về việc nhập khẩu máy móc thiết bị đã qua sử dụng đặt ra một số quy định về tiêu chuẩn nhập khẩu dây chuyền sản xuất như công suất hoặc hiệu suất còn lại phải đạt 85% trở lên; mức tiêu hao nguyên, vật liệu, năng lượng không vượt quá 15% so với thiết kế…

Tuy nhiên, theo các nhà đầu tư Hàn Quốc, họ không rõ phương pháp chứng minh chi tiết việc đáp ứng các tiêu chí trên như thế nào. Hơn nữa, dù Quyết định đã đưa ra định nghĩa về “dây chuyền sản xuất”, nhưng khi nhập khẩu máy móc vào Việt Nam, lại khó có thể khẳng định rõ ràng hàng hóa nhập khẩu có thuộc “dây chuyền công nghệ” hay không nếu chỉ dựa vào định nghĩa đó.

Các doanh nghiệp Nhật Bản (nhóm nhà đầu tư có xu hướng dịch chuyển nhà máy về Việt Nam nhiều nhất trong thời gian qua) cũng đã nhiều lần than phiền về vấn đề này. Hơn thế nữa, gần đây, họ còn gặp những vướng mắc liên quan đến quy định về thời điểm thẩm định thiết bị sản xuất liên quan đến xây dựng nhà máy quy mô lớn.

Theo Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam (JCCI), việc xây dựng các nhà máy mới có diện tích từ 20.000 m2 trở lên thuộc thẩm quyền quản lý xây dựng của Bộ Xây dựng. Vì thế, nhà máy - bao gồm cả thiết bị nhà xưởng và thiết bị sản xuất - sẽ phải được thẩm định và phê duyệt từng thứ một. Sau đó, nhà đầu tư mới điều chỉnh dây chuyền sản xuất của mình. Song quy trình thẩm định qua 2 công đoạn này mất nhiều thời gian khiến doanh nghiệp khó lên được kế hoạch khi nào sẽ bắt đầu sản xuất, dẫn đến làm tăng rủi ro khi đầu tư vào Việt Nam.

Kiến nghị tháo gỡ các vướng mắc

Ông Nirukt Sapru, Tổng giám đốc Ngân hàngStandard Chartered Việt Nam và nhóm 5 nước Đông Nam Á và Nam Á đã hơn một lần nhấn mạnh: “Đại dịch Covid-19 có thể còn kéo dài một thời gian nữa, nhưng không điều gì có thể ngăn cản chúng ta tìm kiếm các cơ hội và đưa ra những chiến lược mới để duy trì và thúc đẩy tăng trưởng tại Việt Nam”.

“Không điều gì ngăn cản chúng ta”, các nhà đầu tư nước ngoài đã nói thế, nhưng thực tế, vẫn đang có những hòn đá cản đường như vậy.