Nhượng quyền thương mại dù có nhiều thuận lợi nhưng cũng không ít khó khăn,ượngquyềnđểpháttriểnthươnghiệuriêkết quả giải v-league DN cần tìm ra hướng phát triển hợp lý. Ảnh: DANH LAM

Tất yếu

Việc Việt Nam hội nhập kinh tế thế giới, ký kết thành công nhiều Hiệp định Thương mại tự do (FTA) với các nước và khu vực, gỡ bỏ nhiều hàng rào thuế quan và phi thuế quan của nhiều lĩnh vực, cho phép DN nước ngoài được quyền kinh doanh tại Việt Nam đã giúp nhiều thương hiệu mạnh của nước ngoài sử dụng hình thức nhượng quyền để thâm nhập thị trường. Dự báo, nhượng quyền thương mại vào Việt Nam sẽ rất sôi động.

Tuy nhiên, theo TS. Nguyễn Văn Nam, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Thương mại (Bộ Công Thương), cùng với những thuận lợi mà DN Việt Nam được hưởng từ nhượng quyền, nhiều trường hợp DN thực hiện nhượng quyền thương mại đến khi hết thời hạn hợp đồng, phía đối tác không muốn gia hạn hoặc thậm chí, phía đối tác chấm dứt hợp đồng để sang Việt Nam tự phát triển hệ thống riêng thì lúc đó DN Việt Nam không chỉ mất đi công việc mà còn mất công sức xây dựng thị trường, quảng cáo cho thương hiệu đó. Đây là những rủi ro dễ gặp phải nên DN cần có phương án đề phòng.

Chính vì nhận thức được rủi ro như trên, nhiều DN Việt Nam khi muốn xây dựng thương hiệu cho sản phẩm của mình đã chấp nhận nhượng quyền từ một thương hiệu nổi tiếng của nước ngoài để tận dụng những cái sẵn có của thương hiệu đó như: Uy tín, khách hàng tiềm năng, cơ sở vật chất và mô hình kinh doanh mang tầm quốc tế. Điều này có thể thấy rất rõ ở các DN trong lĩnh vực thời trang.

Tiêu biểu như Công ty Cổ phần may Sơn Việt, năm 2003, công ty này cho ra mắt nhãn hiệu đồ lót nam Relax Men’s Deluxe Underwear, sau đó đến năm 2005, công ty này đã được nhượng quyền để đưa dòng sản phẩm đồ lót của Camel vào bán hàng. Chính nhờ sự thúc đẩy này mà Sơn Việt đã có những bước tiến mạnh mẽ, mở được nhiều đại lý, thương hiệu được đông đảo người tiêu dùng biết đến và sản phẩm không chỉ phân phối trong cả nước mà còn được đưa vào các nước trong khối ASEAN.

Đánh giá cao cách làm này, theo ông Phí Ngọc Trịnh, Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần may Hồ Gươm, nhiều DN nội tự khẳng định thương hiệu nhưng chưa thành công, từ khi DN tham gia nhượng quyền thương mại từ các thương hiệu nước ngoài như An Phước với Pierre Cardin, Việt Tiến với Manhattan, Sanciaro hay May Nhà Bè với De Celso,… thì các sản phẩm mang thương hiệu riêng đã được người tiêu dùng quan tâm nhiều hơn.

Canh bạc lớn

Nhìn chung, hoạt động kinh doanh nhờ nhượng quyền thương mại sẽ mang đến nhiều thuận lợi cho DN. Khi DN hoạt động theo hình thức song song với thương hiệu của riêng mình, có được sự tính toán bài bản, chiến lược kinh doanh hợp lý thì những thuận lợi có thể còn tăng lên gấp đôi.

Theo TS. Nguyễn Văn Nam, khi nhượng quyền thương mại, DN sẽ phải thực hiện theo đúng tiêu chuẩn của thương hiệu đấy từ khâu nguyên liệu, chế biến và bán hàng… Vậy thì, nếu không vi phạm quyền lợi cũng như không mâu thuẫn với các điều khoản trong hợp đồng với khách hàng, DN có thể đồng thời tung ra mẫu mã, sản phẩm riêng của mình. Lúc này, hoạt động nhượng quyền chỉ được coi là một sự bổ sung cho hoạt động chính. Sự bổ sung này sẽ mang lại cho DN hệ thống cơ sở vật chất, hệ thống phân phối, bán hàng và nguồn khách hàng sẵn có. Bên cạnh đó, DN sẽ học được cách thức tổ chức, quản lý, thiết bị công nghệ theo tiêu chuẩn quốc tế… để nếu một khi hết hạn hợp đồng nhượng quyền hoặc đủ khả năng tự phát triển thương hiệu thì DN sẽ dứt ra được những lệ thuộc, tồn tại được trên thị trường cùng với sản phẩm của mình.

Còn theo ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội, việc phát triển cả hai hình thức cùng nhau sẽ rất có ích, giúp bổ sung, tương hỗ cho nhau, tăng khả năng cạnh tranh cho DN. Để làm tốt thì DN phải biết cách đàm phán với đối tác, phải có những nghiên cứu, tìm hiểu, tìm ra chiến lược hợp lý, nếu không, ngay tự bản thân 2 loại hình thương hiệu này sẽ cạnh tranh với nhau, và tất nhiên, thương hiệu uy tín hơn sẽ chiến thắng. Hơn nữa, để giúp xu hướng nhượng quyền phát huy hết hiệu quả, DN cần có sự phát triển bền vững, xây dựng và thay đổi cung cách hoạt động chuyên nghiệp hơn.

Trên thực tế, khi DN thực hiện nhượng quyền, DN đã phải mất một khoản chi phí không hề nhỏ cho hợp đồng được ký kết, sau đó, mỗi năm, DN lại phải chia sẻ lợi nhuận với bên nhượng quyền. Đây là cái giá không phải DN nào cũng có thể chi trả được. Với điều kiện DN Việt Nam còn nhỏ lẻ, nhiều non yếu như hiện nay, ông Phí Ngọc Trịnh đánh giá: “Hoạt động này cũng giống như đánh bạc, DN vừa phải đổ vốn để hợp tác với các thương hiệu lớn, vừa phải đầu tư để nâng sản phẩm của mình lên, đạt chất lượng ngang bằng với các thương hiệu đó để có cơ hội phát triển. Do đó, phải là những DN mạnh và có tiềm lực về tài chính mới có thể thực hiện được”.

Rõ ràng, với hướng đi song song để phát triển thương hiệu là DN đã lựa chọn “đứng trên hai chân”. Điều quan trọng là DN phải biết lượng sức, “biết người, biết ta”, hiểu được quy tắc kinh doanh, những quy định mang tầm quốc tế của hợp đồng chuyển nhượng để thực hiện. Với thị trường có độ “mở” lớn như hiện nay, việc lựa chọn hình thức kinh doanh nào cũng nên cân nhắc kỹ lưỡng và cần được tư vấn bởi các chuyên gia, người quản lý có chuyên môn.

(责任编辑：Thể thao)