Cán bộ Hải quan Kiên Giang kiểm tra thực tế hàng hóa xuất khẩu.

Để rõ hơn về kết quả này,ảmtỷlệthôngquanqualuồngvàngvàđỏlịch thi đấu nhật bản phóng viên TBTCVN đã có cuộc trao đổi với ông Bùi Thái Quang, Phó cục trưởng Cục Quản lý rủi ro, Tổng cục Hải quan.

PV: Ông có thể cho biết, việc phân luồng tờ khai hàng hóa XNK có phải là phương pháp quản lý hiện đại? Nó tác động thế nào tới cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho DN XNK, giảm thời gian thông quan hàng hóa?

Ông Bùi Thái Quang:Luật Hải quan 2014, Điều 17 đã quy định áp dụng phương pháp quản lý rủi ro trong hoạt động hải quan. Trong đó, cơ quan hải quan đánh giá mức độ tuân thủ của người khai hải quan và áp dụng các biện pháp kiểm tra tương ứng. Căn cứ vào mức độ tuân thủ của DN, hàng hóa XNK của DN sẽ được hệ thống thông quan hàng hóa tự động (VNACCS/VCIS) phân luồng theo 3 cấp độ: Miễn kiểm tra (luồng xanh); kiểm tra hồ sơ (luồng vàng); kiểm tra hồ sơ và kiểm tra thực tế hàng hóa (luồng đỏ).

Phương pháp phân luồng tờ khai XNK dựa trên phân loại DN theo tiêu chí tuân thủ pháp luật về quản lý rủi ro, được hầu hết cơ quan hải quan trên thế giới áp dụng trong vòng 20 năm qua trong đó có Hải quan Việt Nam.

Đặc biệt, khi thực hiện Luật Hải quan 2014, trên cơ sở quản lý vận hành VNACCS/VCIS thì việc phân luồng tờ khai XNK của Hải quan Việt Nam được thực hiện minh bạch, rõ ràng và thuận lợi cho cả hai phía: Cơ quan hải quan và DN.

Cơ quan hải quan giảm được áp lực trong công việc, khi khối lượng tờ khai, kim ngạch hàng hóa gia tăng với tốc độ 9% - 12 %/năm (Năm 2016 số tờ khai đã lên đến hơn 8,4 triệu).

Thực tiễn cho thấy, việc phân luồng tờ khai có tác động tích cực ở một số góc độ. Về ý nghĩa chính trị, phân luồng tờ khai XNK (theo các mức độ tuân thủ pháp luật của DN) đã từng bước đáp ứng yêu cầu của Chính phủ tại Nghị quyết 19/NQ-CP về mục tiêu minh bạch, rõ ràng giảm thủ tục hành chính, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Về ý nghĩa kinh tế, phân luồng tờ khai XNK, góp phần giảm thời gian làm thủ tục hải quan, thời gian thông quan hàng hóa của DN. Cụ thể, luồng xanh, thời gian thông quan một lô hàng chỉ trong vài phút; luồng vàng, thời gian thông quan từ 10h đế 48h, tùy mức độ DN đáp ứng yêu cầu của cơ quan hải quan…

PV: Thưa ông, trên thực tế, số DN bị áp vào luồng vàng và đỏ hiện nay còn cao, làm chậm thời gian thông quan hàng hóa, hạn chế việc nâng cao sức cạnh tranh của DN. Ông đánh giá thế nào về thực tế này?

Ông Bùi Thái Quang:Thực tế nêu trên có nguyên nhân chủ quan và khách quan. Khảo sát trong 1 tháng qua (từ 15/7 đến 15/8/2017), cơ quan hải quan đã tiếp nhận phân luồng cho hơn 550.000 tờ khai, trong đó luồng xanh chiếm 57,9%, luồng vàng 36,9%, luồng đỏ 5,1%.

Tỷ lệ luồng vàng như vậy là rất cao do nguyên nhân chủ quan của DN. Nhiều DN lúng túng trong quá trình khai báo hải quan (thực hiện thế nào cho đúng, đầy đủ quy định chính sách pháp luật XNK, pháp luật thuế) nên dẫn đến khai nhầm, khai thiếu thông tin trong hồ sơ chứng từ là khá phổ biến, do đó bị hệ thống VNACCS/VCIS phân vào luồng vàng.

Hiện nay, vẫn còn hơn 400 văn bản (trong đó có 231 văn bản chính sách và thủ tục hành chính do các bộ quản lý chuyên ngành đưa ra) điều chỉnh, yêu cầu cơ quan hải quan phải thực hiện kiểm tra hồ sơ DN đã làm cho tỷ lệ luồng vàng cao. Chính phủ cũng đã quyết liệt chỉ đạo các bộ quản lý chuyên ngành (KTCN) thực hiện bổ sung, sửa đổi các quy định kiểm tra chuyên ngành, nhưng tiến độ rất chậm, gây nhiều khó khăn cho cả cơ quan hải quan và DN.

Các tờ khai XNK bị phân luồng đỏ chủ yếu là các lỗi cố ý buôn lậu, gian lận thương mại; trốn và gian lận thuế và không chấp hành yêu cầu của cơ quan hải quan; có dấu hiệu vi phạm như sửa, bổ sung hoặc hủy tờ khai một cách thường xuyên. Bên cạnh đó, nhiều trường hợp tờ khai bị phân luồng đỏ do một số văn bản của cơ quan quản lý chuyên ngành yêu cầu kiểm tra 100% hàng hóa XNK.

PV: Như vậy việc giảm tỷ lệ phân luồng vàng, đỏ với tờ khai XNK do nguyên nhân chủ quan còn khá nặng nề. Để đạt được mục tiêu Nghị quyết 19 đề ra, cơ quan hải quan thực hiện những biện pháp gì trong thời gian tới, thưa ông? Các DN cần chủ động làm gì?

Ông Bùi Thái Quang:Hiện nay cơ quan hải quan đã và đang triển khai đồng bộ một số giải pháp giảm tỷ lệ phân luồng vàng, đỏ, tăng tỷ lệ luồng xanh thông qua việc nâng cao mức độ tuân thủ pháp luật hải quan, chính sách thuế của DN. Đây là vấn đề lớn và khó. Do đó, Cục Quản lý rủi ro đã nghiên cứu, xây dựng và trình Tổng cục Hải quan xem xét phê duyệt đề án “DN tuân thủ tự nguyện”. Thực hiện đề án này giúp DN hiểu và thấy được lợi ích tự tuân thủ pháp luật khi tham gia hoạt động XNK.

Để cơ quan hải quan có thể giảm được tỷ lệ phân luồng vàng, đỏ, điều quan trọng là do chính bản thân DN quyết định. Tránh những nhầm lẫn không đáng có và bị phân luồng vàng, đỏ, tự thân DN khi tham gia XNK phải tìm hiểu thông tin chế độ chính sách, quy trình thủ tục hải quan, thủ tục của các bộ quản lý KTCN để hiểu và áp dụng đúng trong thực tế.

Các DN phải luôn chủ động cung cấp thông tin (đúng, kịp thời) về hoạt động kinh doanh, sản xuất của mình cho cơ quan hải quan, có như vậy cơ quan hải quan mới tin tưởng, đánh giá DN có sự tuân thủ thủ pháp luật và tạo điều kiện thuận lợi cho DN thông quan hàng hóa.

PV: Xin cảm ơn ông!

Hải Linh (thực hiện)

(责任编辑：Thể thao)