Giá xăng dầu tăng gần đây, xăng RON 95 nay ở mức 18.540 đồng/lít. Ảnh: T.T

Bởi trên thực tế, CPI tháng 3 năm ngoái giảm cộng với việc dự báo một số hàng hóa thiết yếu ổn định trong tháng này là những yếu tố góp phần giảm áp lực tăng giá. Tuy nhiên, giá xăng dầu thế giới liên tục tăng và dự kiến điều chỉnh giá điện sẽ tác động không nhỏ đến CPI tháng 3.

Lo ngại giá xăng dầu diễn biến bất thường

Qua báo cáo của Hiệp hội lương thực Việt Nam và tham khảo thị trường, so với tháng 1/2019, giá chào bán gạo tại Việt Nam và Thái Lan tháng 2/2019 giảm do nhu cầu ở mức thấp, trong khi nguồn cung tăng vào cuối tháng 2. Tại miền Nam, trong tháng 2/2019, giá thóc, gạo nhìn chung giảm so với tháng trước. Đối với thực phẩm tươi sống, giá thịt lợn hơi tăng trong khoảng 10 ngày đầu tháng 2 do nhu cầu thị trường tăng dịp Tết Nguyên đán, sau đó quay đầu giảm. Tính chung trong tháng 2, giá thịt lợn hơi tăng khoảng 1.000 - 2.000 đồng/kg. Giá rau củ quả ổn định do thời tiết ấm áp, nguồn cung dồi dào. Dự báo những mặt hàng này không biến động nhiều trong tháng 3.

Đối với mặt hàng thuộc nhóm vật liệu xây dựng là thép và xi măng, do vào đầu năm trùng với Tết Nguyên đán, nhu cầu xây dựng thấp nên giá cả cũng không có nhiều biến động. Theo Tổng Công ty thép Việt Nam, sản lượng sản xuất thép xây dựng tháng 2/2019 ước đạt 870 nghìn tấn, cơ bản ổn định so với tháng 1/2019. Sản lượng thép xây dựng tiêu thụ trong tháng 2 ước đạt khoảng 620 nghìn tấn, giảm khoảng 260 nghìn tấn so với tháng 1.

Khác với tình trạng ổn định nêu trên của một số loại hàng hóa thiết yếu, mặt hàng xăng dầu, là đầu vào của nền kinh tế lại diễn biến bất thường. Giá LPG (gas) cũng đã tăng trong thời gian qua, khi giá CP (giá hợp đồng) bình quân tháng 2/2019 là 455 USD/tấn, tăng 30 USD/tấn so với tháng 1/2019, với tỷ lệ tăng là 7,06%. Do đó, các doanh nghiệp thực hiện kê khai giá tại Bộ Tài chính đã điều chỉnh tăng giá bán lẻ ở mức 12.000 đ/bình 12kg do giá CP và tỷ giá tại ngày kê khai tăng so với lần kê khai liền kề trước đó. Mức giá bán buôn điều chỉnh tăng phổ biến trong khoảng 727 - 1.353 đ/kg tùy từng đơn vị, nguồn LPG và từng khu vực. Đối với giá xăng dầu, ở kỳ điều hành ngày 2/3 giá xăng đã tăng hơn 900 đồng/lít. Đây là đợt tăng giá bán lẻ xăng dầu đầu tiên trong năm 2019 sau 4 lần liên tiếp giữ nguyên giá bán. Liên Bộ Công thương, Tài chính đã dùng các biện pháp kiềm giữ giá, chủ yếu là tăng mức trích Quỹ Bình ổn giá xăng dầu. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, giá xăng dầu thế giới đang tiếp tục đà tăng. Tính chung trong tuần qua, giá dầu Brent tăng gần 1% và giá dầu WTI tăng khoảng 0,5%. Tính từ đầu năm đến nay, giá dầu thô phục hồi khoảng 20%.

Cân nhắc thời điểm tăng giá, hạn chế lạm phát kỳ vọng

CPI tháng 1/2019 tăng nhẹ 0,1% so với tháng 12 năm 2018. CPI tháng 2 tăng 0,8% so với tháng trước. CPI bình quân 2 tháng đầu năm 2019 so với cùng kỳ năm trước tăng 2,6%. Theo Cục Quản lý giá, trong bối cảnh mặt bằng giá có xu hướng tăng cao vào dịp Tết, công tác điều hành giá một số mặt hàng do Nhà nước quản lý đã được các bộ, ngành, địa phương phối hợp chặt chẽ và thực hiện đồng bộ các biệp pháp góp phần kiềm chế tốc độ tăng CPI. Giá bán lẻ tối đa xăng dầu trong nước được giữ ổn định tại 2 kỳ điều hành liên tiếp trong bối cảnh giá xăng dầu thế giới tăng cao hơn tháng trước bình quân từ 8,41 - 10,5% tùy từng mặt hàng. Giá thu học phí bậc mầm non, trung học cơ sở hệ công lập tại TP. Hồ Chí Minh giảm theo nghị quyết của Hội đồng nhân dân thành phố làm chỉ số giá nhóm giáo dục chung cả nước giảm 0,55%, góp phần giảm CPI chung 0,03%.

Tuy nhiên, hiện giá xăng dầu đang tiếp tục diễn biến phức tạp và dự kiến điều chỉnh tăng giá điện là những thách thức trong công tác điều hành giá. Trả lời phỏng vấn phóng viên TBTCVN, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng, việc điều chỉnh giá điện là cần thiết nhưng các cơ quan chức năng cũng cần tính toán kỹ lại các phương án điều chỉnh giá cho phù hợp, để vừa đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp vừa đảm bảo an sinh xã hội, không tác động lớn tới CPI và tăng trưởng.

Theo tính toán của TS. Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Tài chính (Học viện Tài chính), trong trường hợp kịch bản CPI cao, giá xăng dầu tăng mạnh trở lại và tỷ giá có mức tăng tương đương với mức tăng của năm 2018, đồng thời Chính phủ vẫn điều chỉnh giá dịch vụ theo lộ trình, thì lạm phát trung bình cả năm 2019 cũng sẽ thấp hơn mức 3,54% của năm 2018. Về việc điều chỉnh giá dịch vụ theo lộ trình giá thị trường, từng thảo luận về vấn đề này, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, điều chỉnh là cần thiết, tuy nhiên cần cân nhắc thời điểm để tránh tác động lên lạm phát chung. Các cơ quan chức năng nên tận dụng các tháng có CPI tăng thấp để điều chỉnh giá các mặt hàng do Nhà nước quản lý nhằm hạn chế lạm phát kỳ vọng.

Minh Anh

(责任编辑：Cúp C2)