Thời gian qua,ựngnngthnmớltd ha lan các HTX trong tỉnh đã góp phần rất lớn trong việc giúp người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tăng thu nhập, nhất là từng bước để các địa phương hoàn thành chỉ tiêu xây dựng nông thôn mới.

Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Nông nghiệp Thạnh Phước Nguyễn Văn Chiến là người tiên phong trồng chanh không hạt ở vùng đất Hậu Giang.

Nhiều kết quả nổi bật

Qua 5 năm (2012-2017) thực hiện đổi mới, phát triển các hình thức tổ chức kinh tế hợp tác trong nông nghiệp theo Luật Hợp tác xã năm 2012, đến nay toàn tỉnh có 1 liên hiệp HTX; 135 HTX nông nghiệp, tổng số thành viên là 3.404, tổng vốn điều lệ đăng ký là 53,849 tỉ đồng. Trong đó, có 116/136 liên hiệp HTX và HTX nông nghiệp được xếp loại (loại tốt là 44 HTX, chiếm 37,93%; loại khá 61 HTX, chiếm 52,59%; loại trung bình 11 HTX, chiếm 9,48% và không có HTX yếu kém). Tỉnh đã triển khai thực hiện Quyết định 445/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án “Thí điểm hoàn thiện, nhân rộng mô hình HTX kiểu mới tại vùng đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2016-2020”. Theo đó, đã thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Đề án của tỉnh; ban hành kế hoạch, triển khai thực hiện Đề án “Thí điểm hoàn thiện, nhân rộng mô hình hợp tác xã kiểu mới tại vùng đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2016-2020” trên địa bàn tỉnh Hậu Giang và Kế hoạch thực hiện Đề án năm 2017. Lựa chọn 10 HTX điểm tham gia thực hiện đề án.

Quá trình triển khai thực hiện, thông qua các lớp bồi dưỡng, tập huấn về Luật HTX, các văn bản hướng dẫn thực hiện và qua cuộc thi tìm hiểu Luật HTX, mô hình HTX kiểu mới đã mang lại nhận thức đúng đắn hơn cho cán bộ, đảng viên, thành viên và người dân về vị trí, vai trò của HTX kiểu mới. Bước đầu đã tạo nên sự chuyển biến trong củng cố, xây dựng HTX kiểu mới theo chuỗi giá trị gia tăng, sản phẩm hàng hóa chủ lực quy mô lớn có sức lan tỏa và an toàn vệ sinh thực phẩm…

Bên cạnh đó, hình thức tổ chức sản xuất còn là một trong những tiêu chí quan trọng trong thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới. Để xây dựng nông thôn mới thì đối với xã đó phải có tổ hợp tác hoặc HTX hoạt động hiệu quả, đây vừa là công cụ hỗ trợ nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn, vừa góp phần tạo điều kiện phát huy nội lực rất hiệu quả trong sự nghiệp xây dựng nông thôn mới cả nước nói chung và tỉnh Hậu Giang nói riêng. Có thể nói, nếu HTX phát triển đúng hướng sẽ là một yếu tố và động lực quan trọng góp phần tạo nền tảng để thúc đẩy xây dựng nông thôn mới.

Thực tế cho thấy, các HTX, tổ hợp tác thuộc 24 xã được tỉnh Hậu Giang công nhận đạt chuẩn nông thôn mới đều hoạt động có hiệu quả. Đặc biệt, những năm gần đây, gắn với chương trình tái cơ cấu nông nghiệp, HTX đã có nhiều cố gắng trong việc điều hành sản xuất, kinh doanh, phần nào đã tìm kiếm thị trường đầu ra, tiêu thụ sản phẩm cho các thành viên và nông dân, ngày càng khẳng định được vị thế trên thị trường. Điều này được thể hiện thông qua các HTX đạt chứng nhận tiêu chuẩn an toàn. Điển hình là HTX Nông nghiệp Thạnh Phước, ở xã Đông Thạnh, huyện Châu Thành, là một trong những HTX kinh doanh có hiệu quả nhiều năm qua. Nhờ mạnh dạn thay đổi cơ cấu cây trồng và tham gia vào HTX mà ông Bùi Sưng, đã thoát nghèo và vươn lên làm giàu. Hiện vườn chanh không hạt rộng 6.000m2 với 450 cây đang cho trái, mỗi năm đã đem lại cho gia đình ông nguồn thu khoảng 400 triệu đồng.

HTX Nông nghiệp Thạnh Phước hiện có 84 hộ trồng chanh không hạt với diện tích 74ha, trong đó 7ha đạt tiêu chuẩn VietGAP, 3ha trồng theo tiêu chuẩn GlobalGAP. Sản phẩm được HTX thu mua, đồng thời Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ cấp chứng nhận nhãn hiệu tập thể  “Chanh không hạt Hậu Giang” cho HTX Nông nghiệp Thạnh Phước vào năm 2013. Hiện mỗi ngày, HTX cung cấp từ 5-7 tấn chanh cho các chợ đầu mối, siêu thị, nhà hàng ở Thành phố Hồ Chí Minh. Sản phẩm cũng đã được bán sang Trung Đông, Singapore, Thái Lan và được xem là một trong những điển hình HTX làm ăn có hiệu quả nổi bật trong tỉnh.

Nhằm tạo điều kiện thuận lợi để sản phẩm của HTX ngày càng được khẳng định vị thế của mình không chỉ ở thị trường trong nước mà cả ngoài nước, các HTX đã không ngừng ứng dụng các quy trình sản xuất tiên tiến, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, tạo ra những sản phẩm thân thiện với môi trường. Qua đó, hạn chế đến mức thấp nhất ô nhiễm, góp phần thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới. Ngoài ra, các HTX đã phát huy được vai trò tập hợp, vận động, thay đổi cách nghĩ, cách làm cho người dân, ứng dụng có hiệu quả tiến bộ khoa học kỹ thuật, nâng cao hiệu quả sản xuất, tìm kiếm thị trường đầu ra, tiêu thụ sản phẩm cho thành viên và nông dân. Điều đó thể hiện trong những năm gần đây các HTX đã mạnh dạn đẩy mạnh chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật cho các hộ, chuyển đổi cơ cấu sản xuất theo hướng nâng cao năng suất, đáp ứng nhu cầu thị trường, tăng doanh thu cho HTX và người dân, nâng thu nhập bình quân đầu người của tỉnh Hậu Giang lên 34,2 triệu đồng/người/năm, tăng hơn 3 lần so với năm 2011.

Ngoài thu nhập của người dân tăng, các HTX hoạt động có hiệu quả còn giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo ở địa phương, qua đó góp phần thực hiện tiêu chí thu nhập và tiêu chí hộ nghèo. Các HTX hoạt động có hiệu quả còn có thể tích lũy để đầu tư cơ sở hạ tầng ở nông thôn, làm thay đổi diện mạo nông thôn theo hướng tích cực. Tuy còn ở mức độ khác nhau, nhưng các HTX đã chủ động vươn lên, thực sự trở thành chỗ dựa tin cậy cho thành viên và người dân, khẳng định vai trò, vị thế và sự phát triển của các HTX.

Vẫn còn khó khăn

Thời gian qua, trong chính sách về nguồn lực, tài chính hỗ trợ phát triển cho các HTX vẫn còn một số cơ chế, chính sách đã ban hành nhưng chất lượng chưa cao. Trong khi nhiều chính sách rất phù hợp đã được ban hành nhưng không có nguồn lực tài chính để hỗ trợ, thực hiện. Ngoài ra, sự phân công nhiệm vụ quản lý nhà nước về HTX giữa các cơ quan, ban, ngành (cấp tỉnh và cấp huyện, cấp xã) chưa thật sự rõ ràng, vẫn còn xảy ra tình trạng chồng chéo giữa các đơn vị. Đặc biệt là việc giám sát, kiểm tra và xử lý những sai phạm trong thực hiện Luật HTX.

Cũng có từng lúc từng nơi vai trò, chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước cấp tỉnh về HTX đối với một số sở, ngành thể hiện chưa rõ ràng. Cùng với đó thì năng lực và kinh nghiệm của bộ máy quản lý nhà nước về HTX chưa đáp ứng yêu cầu; nhận thức của một số cấp ủy đảng, chính quyền ở các sở, ban, ngành, địa phương và một số cán bộ, Nhân dân về tầm quan trọng, vai trò và vị trí HTX nông nghiệp chưa cao. Trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chuyên trách quản lý nhà nước về kinh tế tập thể chưa đáp ứng được yêu cầu, dẫn đến năng lực quản lý tổ chức hoạt động còn nhiều hạn chế. Đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước và các chuyên gia tư vấn hỗ trợ phát triển kinh tế hợp tác, HTX vừa thiếu, vừa yếu. Đối với HTX, hạn chế lớn nhất là không có trụ sở làm việc, nếu có thì mượn nhà của thành viên Hội đồng quản trị hoặc mượn Nhà thông tin ấp, khu vực, đây cũng là những thách thức của các HTX nông nghiệp hiện nay.

Một vấn đề nữa là mặt hàng nông sản của HTX làm ra đã được đảm bảo chất lượng và ổn định về số lượng nhưng việc áp dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ vào sản xuất nông nghiệp còn hạn chế như diện tích sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, chưa đáp ứng quy mô theo quy trình VietGAP, GlobalGAP trên cây trồng, vật nuôi còn rất ít; số lượng HTX xây dựng được nhãn hiệu hàng hóa chưa nhiều, hầu hết các sản phẩm của HTX chưa được đóng gói, bao bì… Đa phần HTX chưa tự tìm đầu ra ổn định cho sản phẩm chủ lực của mình.

Những giải pháp cần thiết

Để giải quyết đồng bộ, tổng thể các nhiệm vụ, cũng như những khó khăn, vướng mắc còn tồn tại hiện nay, bên cạnh sự quan tâm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, sự phối hợp, hỗ trợ hiệu quả của các bộ, ngành, địa phương, sự nỗ lực phấn đấu của bà con nông dân và cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức chính trị - xã hội thì cần tiếp tục quán triệt, tuyên truyền sâu rộng Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, nâng cao nhận thức về sự cần thiết, tất yếu và tầm quan trọng của thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới đến các cấp, các ngành, địa phương và người dân. Thay đổi nhận thức về sản xuất nông nghiệp hàng hóa trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế và biến đổi khí hậu.

Tập trung nghiên cứu, hoàn thiện cơ chế, chính sách, tạo động lực mới cho phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn; thực hiện các mục tiêu tại Nghị quyết 26/NQ-TW của Hội nghị Trung ương 7 (Khóa X) và Kết luận số 97-KL/TW, ngày 9-5-2014 của Bộ Chính trị, trước hết là tạo điều kiện để nông dân và doanh nghiệp tiếp cận thuận lợi hơn về đất đai, nguồn vốn và thị trường để mở rộng sản xuất hàng hóa có khả năng cạnh tranh cao, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Tiếp tục đổi mới và phát triển các hình thức tổ chức sản xuất phù hợp, trọng tâm là phát triển các doanh nghiệp nông nghiệp và các hình thức hợp tác, liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản theo chuỗi giá trị, kết nối với hệ thống tiêu thụ toàn cầu. Đẩy mạnh đổi mới và phát triển các HTX nông nghiệp theo hướng chú trọng hơn tới việc tổ chức nông dân sản xuất nông sản hàng hóa quy mô lớn, chất lượng bảo đảm gắn với chế biến và tiêu thụ. Thực hiện chuyển mạnh lao động nông nghiệp sang các lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ và ngành nghề nông thôn.

Tăng cường nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ, bao gồm cả công nghệ cao trong tất cả các lĩnh vực sản xuất và dịch vụ của ngành. Đặc biệt là khuyến khích các doanh nghiệp tham gia nghiên cứu và chuyển giao khoa học công nghệ, ứng dụng công nghệ cao nhằm tạo đột phá về năng suất, chất lượng cây trồng, vật nuôi, nâng cao khả năng cạnh tranh, hiệu quả của ngành, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Tiếp tục mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng đào tạo nông dân, phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa của ngành. Huy động các nguồn lực để phát triển kết cấu hạ tầng nông nghiệp, nông thôn; tăng cường năng lực phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu. Cơ bản nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng thiết yếu trên địa bàn xã (giao thông, điện, nước sạch, trường học các cấp, trạm y tế xã, nhà văn hóa và khu thể thao ấp), bao gồm cả các xã nghèo, xã đặc biệt khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa và tăng hưởng thụ cho cư dân nông thôn.

Bài, ảnh: QUỐC TÂN

(责任编辑：Nhà cái uy tín)