Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại cuộc gặp không chính thức ở Sunnylands tháng 6-2013.

Trước khi Chủ tịch Tập Cận Bình thăm Mỹ,ướcthềmchuyếnthămMỹcủaChủtịchTrungQuốcThúcđẩymốiquanhệnướclớnkiểumớlịch bóng cup c1 phía Mỹ đã nêu ra rất nhiều vấn đề gai góc, từ việc Trung Quốc xây đảo nhân tạo ở Biển Đông đến vấn đề an ninh mạng; từ vấn đề di dân phi pháp đến vấn đề mở cửa thị trường... Trung Quốc đã có nhiều biện pháp nhằm xoa dịu tình hình, song vẫn còn rất nhiều vấn đề khiến trong cuộc gặp lần này, hai nhà lãnh đạo khó đạt được sự đột phá. Vấn đề khó nhất vẫn là khái niệm “quan hệ nước lớn kiểu mới” do ông Tập Cận Bình đưa ra.

Tại cuộc gặp không chính thức với Tổng thống Obama ở trang trại Sunnylands, bang California (Mỹ) hồi tháng 6-2013, vài tháng sau khi nhậm chức Chủ tịch Trung Quốc, ông Tập Cận Bình tuyên bố Trung Quốc và Mỹ “cần phải cùng nhau hành động để xây dựng một hình mẫu mới về quan hệ nước lớn giữa hai quốc gia, dựa trên sự tôn trọng chung và sự hợp tác cùng có lợi vì lợi ích của người Trung Quốc, người Mỹ, và cả người dân trên toàn thế giới”.

Khái niệm này đã được Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ, bà Susan Rice nhắc đến trong một bài phát biểu tại Đại học Georgetown hồi tháng 11-2013. Bà cho biết Washington đang nỗ lực để “cụ thể hóa việc xây dựng một hình mẫu mới cho mối quan hệ nước lớn” với Trung Quốc. Theo bà, điều này có nghĩa là “vừa kiềm chế những cạnh tranh không thể tránh, vừa đẩy mạnh hợp tác sâu rộng trong các vấn đề mà hai bên có cùng quan điểm”, ví dụ như vấn đề phi hạt nhân hóa Bán đảo Triều Tiên. Bà nhấn mạnh hai nước cũng đang đẩy mạnh mối quan hệ quân sự song phương thông qua việc nâng tầm các cuộc đối thoại an ninh chiến lược và hợp tác trong các vấn đề như xử lý nạn không tặc và đảm bảo an ninh hàng hải.

Tại Đối thoại Chiến lược và Kinh tế Mỹ-Trung hồi tháng 7-2014, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry nhấn mạnh thuật ngữ “mô hình mới của mối quan hệ nước lớn”nên được xác định rõ bằng hành động hơn là lời nói. Vài tháng sau đó, khi Tổng thống Obama tới Bắc Kinh dự Hội nghị thượng đỉnh APEC, ông tuyên bố quan hệ nước lớn kiểu mới không chỉ đơn giản là một khái niệm, mà phía Mỹ sẵn sàng phối hợp với Trung Quốc để biến nó thành hành động. Nội hàm của khái niệm này tiếp tục được thảo luận trong cuộc gặp giữa bà Rice và ông Tập Cận Bình tại Bắc Kinh hồi tháng 8 vừa qua, trong đó Chủ tịch Trung Quốc nhấn mạnh quan hệ nước lớn kiểu mới có nghĩa là “không xung đột hay đối đầu, tôn trọng lẫn nhau và hợp tác cùng có lợi”.

Theo giới phân tích, hiện còn nhiều vấn đề trong việc đạt được sự đồng thuận sâu sắc hơn về khái niệm “quan hệ nước lớn kiểu mới” bởi Mỹ và Trung Quốc vẫn tiếp tục nghi ngờ lẫn nhau về mặt chiến lược. Mong muốn lớn nhất của Bắc Kinh trong chuyến thăm Mỹ tới đây của ông Tập Cận Bình là đạt được đồng thuận với Tổng thống Obama về khái niệm cụ thể của “quan hệ nước lớn kiểu mới”, thay vì giải quyết các vấn đề đơn lẻ. Ngược lại, Washington lại quan tâm việc giải quyết nhanh chóng các vấn đề cụ thể trước mắt. Sự khác biệt cơ bản trong cách tiếp cận này cho thấy cuộc gặp thượng đỉnh vào cuối tháng này sẽ không mang lại kết quả như kỳ vọng.

(责任编辑：Cúp C2)