Tuy nhiên sự phục hồi này lại đi cùng với những mối lo lắng về thanh khoản. TheứngkhoánDòngtiềnnghỉTếtsớketquabong dao lý thuyết, bất kỳ sự phục hồi nào không được ủng hộ từ khối lượng cũng đều thiếu vững chắc. Tuy vậy thị trường chứng khoán Việt Nam luôn có những đặc điểm khác và tính thời điểm chi phối thanh khoản nhiều hơn là những lo ngại về rủi ro.

Dòng tiền sụt giảm tới 1/3

VN-Index chốt tuần ở mức 574,13 điểm, chỉ còn dưới đỉnh cũ khoảng 1,65%. Mặc dù so với phiên cuối tuần trước, mức giảm chỉ 0,3% nhưng tuần này là một tuần dao động cực lớn. Biên độ dao động lớn nhất lên tới 4,79%, chỉ kém mức dao động trong tuần tạo đáy 513 điểm một chút.

Thanh khoản là yếu tố khá bất thường, nếu nhìn từ quy mô hoạt động của dòng tiền: Tổng giá trị khớp lệnh tuần này còn 8.103,8 tỷ đồng, tương đương khoảng 1.620,8 tỷ đồng mỗi ngày. Quy mô giao dịch này đã giảm tới 34% so với trung bình tuần cuối tháng 1 vừa qua.

So với mức trung bình của toàn bộ tháng 1, thanh khoản cũng sụt giảm rất mạnh. Bình quân mỗi phiên của tháng 1, giá trị khớp lệnh đạt 2.221,1 tỷ đồng. Như vậy dòng tiền cũng đã giảm gần một phần ba.

Điểm và giá phục hồi nhưng thanh khoản giảm là nỗi lo ngại lớn nhất trên thị trường. Điểm số có thể được hỗ trợ từ yếu tố kỹ thuật, chẳng hạn sự gia tăng mạnh hơn ở những cổ phiếu vốn hóa lớn, nhưng thanh khoản thực chất hơn, vì mức độ bỏ tiền vào thị trường hoàn toàn thể hiện quan điểm đánh giá cơ hội và rủi ro hiện hữu.

Dù không khí Tết khiến mức độ giao dịch giảm nhưng vẫn có dòng tiền thường trực trên thị trường.

Vậy việc thanh khoản giảm trong tuần này có thể hiện sự lo ngại của giới đầu tư? Chắc chắn là có. Thị trường có những phiên sụt giảm mạnh ngay sau khi đạt đỉnh 583,76 điểm. Đây là vùng điểm số mang tính kháng cự mạnh trên phương diện kỹ thuật. Khi VN-Index không tỏ ra đủ sức để vượt qua ngưỡng này, các nhà kỹ thuật sẽ thoát khỏi thị trường và chắc chắn là không mua vào.

Yếu tố thứ hai là tính bất thường của sự kiện. Ngày 2/2, phiên đầu tuần này, là thời điểm Thông tư 36 có hiệu lực. Nỗi ám ảnh về Thông tư này đã quay lại bằng việc một số công ty chứng khoán cảnh báo cho khách hàng về khả năng hết hạn mức cung cấp vốn cho đòn bẩy tài chính. Đúng vào thời điểm thị trường cần tiền nhất để vượt qua ngưỡng kháng cự mạnh thì dòng tiền lại thiếu hụt. Đánh giá rủi ro tăng lên và hành động thường thấy trong trường hợp như vậy là giữ chặt tiền mặt trong tài khoản.

Khi thị trường có được 3 phiên phục hồi cuối tuần, thanh khoản vẫn không tăng lên được. Một phần yếu tố ngại rủi ro vẫn còn lớn, một phần vì thị trường rơi vào những ngày cận Tết. Thống kê trong quá khứ của thị trường chứng khoán Việt Nam, các tuần giao dịch trước và sau Tết luôn có thanh khoản rất kém. Kể cả khi không có sự kiện bất thường nào thì tâm lý nghỉ ngơi an lành vẫn chi phối giao dịch: Nếu không bán thì cũng không mua thêm để hưởng một kỳ nghỉ trọn vẹn.

Cơ hội vẫn hiện hữu

Một nghịch trên thị trường là không nhất thiết giá phải tăng nhờ thanh khoản tăng. Thanh khoản tuy có giảm nhưng vẫn luôn tồn tại một dòng tiền vận động hàng ngày. Khi giá tăng với thanh khoản thấp, giới đầu tư thường gọi là hiện tượng “tăng trong nghi ngờ”. Sự nghi ngờ đến từ việc ít tiền giao dịch, tức là ít nhà đầu tư quan tâm đến thị trường.

Tuy nhiên giá tăng là trên cơ sở cung cầu. Khi khối lượng bán ra giảm đi thì một lượng tiền thấp cũng có thể đẩy giá tăng. Đó chính là những gì đang diễn ra vài phiên gần đây và sẽ còn tiếp diễn trong những ngày cận Tết. Khi nhiều người nghỉ ngơi thì nhiều người vẫn nhìn thấy cơ hội hiện hữu. Nếu như không có mối lo ngại lớn nào trên thị trường và nhiều nhà đầu tư không mua thêm nhưng cũng không tìm thấy lý do nào để bán ra, giá vẫn sẽ tăng.

Nắm bắt cơ hội trong giai đoạn này dễ nhận thấy nhất là dòng vốn nước ngoài. Thống kê trên thị trường từ năm 2009 đến nay, nhà đầu tư nước ngoài luôn mua ròng trong 3 tháng đầu năm và đó là mùa giải ngân trọng điểm. Quỹ V.N.M ETF là ví dụ, trong 3 tháng đầu năm kể từ 2011, quỹ này luôn hút được vốn ròng vào thị trường chứng khoán Việt Nam.

Tháng 1/2015, quỹ V.N.M vừa hút thêm được 21,76 triệu USD và trên thị trường, dòng vốn nước ngoài mua ròng trong tháng 1 là 228 tỷ đồng. Tuần đầu tiên của tháng 2, mức mua ròng tăng thêm 73,7 tỷ đồng nữa.

Thống kê trong 6tháng Hai kể từ năm 2009 đến nay, có 3 tháng tăng và 2 tháng giảm. Các tháng Hai giảm trong quá khứ đều là thời điểm thị trường đã có mức tăng mạnh trong các tháng trước đó và hình thành sóng kết quả kinh doanh. Tháng 1/2015 VN-Index tăng 5,6% nhưng hầu hết các cổ phiếu đều tăng rất ít, trừ nhóm cổ phiếu ngân hàng.

Nhìn từ góc độ đó, dư địa cho các cổ phiếu khác tăng giá là vẫn còn. Thông tư 36 sẽ nhạt dần theo thời gian và các chu kỳ tiền gửi lãi suất cao đang kết thúc. Sức ép duy trì lãi suất thấp sẽ còn tiếp diễn./.

Trọng Nghĩa

(责任编辑：Cúp C1)