Các chuyên gia chia sẻ tại hội thảo.

Ngày 8/11,óhaykhônglaođộngtrongdoanhnghiệpFDItrẻmãikhônggiàkq beijing guoan Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phối hợp với dự án Industrial ALL tổ chức hội thảo chia sẻ thông tin về việc làm bấp bênh và kinh nghiệm quốc tế.

Theo ông Fons Vannieuwenhuyse, Giám đốc dự án Industrial ALL, hiện nay số việc làm không xác định thời hạn ngày càng giảm sút, thay vào đó những hình thức việc làm bấp bênh, ngắn hạn. Mặc dù vậy trên thực tế, việc làm bấp bênh là vấn đề không chỉ riêng của Việt Nam mà cũng đang là thách thức lớn ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Bàn về vấn đề này, ông Vũ Minh Tiến, Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho rằng, việc làm bấp bênh tại Việt Nam hiện xảy ra chủ yếu ở khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Tính đến cuối năm 2017, khu vực này đang sử dụng 4,5 triệu lao động, tiền lương bình quân của lao động trong doanh nghiệp FDI là 5,9 triệu đồng/người/tháng.

Không phủ nhận những thành quả ấn tượng của đầu tư nước ngoài mang lại cho tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm, song theo ông Tiến dưới góc nhìn lao động, điều này cũng đặt ra rất nhiều vấn đề. Riêng về tuyển dụng, hầu hết các doanh nghiệp FDI tuyển lao động trình độ thấp với 80% lao động được tuyển không cần bằng cấp chứng chỉ trong 5 năm qua. Lí do chính là nhiều nhà đầu tư muốn tận dụng lao động giá rẻ, trẻ khỏe.

Tỷ lệ biến động lao động trong các doanh nghiệp FDI luôn từ 20 - 30%/năm đặt ra nhiều vấn đề về tiền lương, bảo hiểm xã hội. Có đến 17,8% lao động trong các doanh nghiệp FDI đang có ý định “nhảy việc”, tức sự gắn bó ổn định, vị trí việc làm hiện nay chưa đáp ứng được nhu cầu an cư lạc nghiệp.

Về sự bấp bênh trong hợp đồng lao động, dù việc ký kết hợp đồng lao động theo đánh giá của ông Tiến là có nhiều điểm sáng không thể phủ nhận, nhưng hiện vẫn còn 45% lao động trong các doanh nghiệp FDI có hợp đồng dưới 3 năm, 20% hợp đồng dưới 12 tháng, tập trung vào các lao động trực tiếp.

Cùng với đó, nhiều lao động phải chấp nhận ký hợp đồng 3 – 4 lần tại doanh nghiệp, điều này là vi phạm quy định trong Bộ luật Lao động. “Nhiều nhất là ký đến lần thứ ba thì phải chuyển sang hợp đồng lao động không thời hạn. Tuy nhiên có rất nhiều doanh nghiệp thay vì ký hợp đồng dài hạn thì chia nhỏ thành các hợp đồng ngắn hạn vì muốn tận dụng sức trẻ của những lao động này, bởi vì nếu ký dài hạn thì sẽ rất khó trong việc chấm dứt hợp đồng để tuyển lao động mới”, ông Tiến nói.

Cũng theo kết quả khảo sát của cơ quan này, trong 5 năm qua có 2/3 lao động trong các doanh nghiệp FDI dưới 35 tuổi. "Chúng tôi đi khảo sát ở các khu công nghiệp vẫn hay nói rằng công nhân Việt Nam, đặc biệt trong các doanh nghiệp FDI có khả năng phi phàm là trẻ mãi không già. Dù chúng tôi chưa có thống kê cụ thể về tình trạng sa thải vì tuổi hay không nhưng điều trước mắt nhìn thấy lúc nào tại các doanh nghiệp FID cũng là những lao động trẻ, cách đây 5 – 10 năm hay bây giờ cũng vậy”, ông Tiến trăn trở.

Ông Tiến cũng thẳng thắn cho rằng, mục đích chính của các nhà đầu tư nước ngoài đến Việt Nam vẫn là tìm kiếm lợi nhuận, nên việc doanh nghiệp tận dụng nhân công giá rẻ hay “lách luật” là những tồn tại khách quan mà chúng ta phải chấp nhận. Do đó, theo ông Tiến giải quyết việc làm bấp bênh cho nhóm lao động này thực sự là vấn đề nan giải của Chính phủ, công đoàn và chính người lao động./.

Mai Đan

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)