Các chính sách về phí và lệ phí như học phí, viện phí đã có tác động hỗ trợ tích cực lên đối tượng nữ giới và trẻ em.

Bên lề hội thảo, phóng viên TBTCVN đã có cuộc trao đổi với Tiến sỹ Nguyễn Viết Lợi – Viện trưởng Viện Chiến lược và chính sách tài chính về vấn đề này.

* PV: Thưa ông, những năm gần đây, yêu cầu lồng ghép bình đẳng giới trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội và hoạch định chính sách rất được quan tâm. Bộ Tài chính đã thực hiện chủ trương này như thế nào?

- Ông Nguyễn Viết Lợi: Thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Chính phủ, Bộ Tài chính cũng đặc biệt quan tâm tới vấn đề bình đẳng giới trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ được Chính phủ giao như đã xây dựng và ban hành Thông tư số 191/2009/TT-BTC ngày 1/10/2009 hướng dẫn quản lý và sử dụng kinh phí hoạt động bình đẳng giới và hoạt động vì sự tiến bộ của phụ nữ. Ngoài ra, Luật Ngân sách nhà nước (NSNN) mới được Quốc hội Việt Nam thông qua (tháng 5/2015) đã bổ sung nguyên tắc và căn cứ lập dự toán hướng đến đảm bảo bình đẳng giới trong sử dụng NSNN.

Vấn đề bình đẳng giới cũng đã được lồng ghép trong Kế hoạch hành động tài chính trung hạn giai đoạn 2014 - 2016 nhằm triển khai thực hiện Chiến lược Tài chính đến năm 2020 (MTAP 2014 - 2016). Đây là những tiền đề tạo thuận lợi cho việc tiến tới thực hiện lồng ghép giới vào quá trình xây dựng, theo dõi và giám sát việc thực hiện Chiến lược tài chính nói riêng và công tác hoạch định chính sách tài chính – NSNN nói chung.

Ông Nguyễn Viết Lợi

Đồng thời, có một số chính sách tài chính quy định cụ thể về bình đẳng giới và hướng đến mục tiêu bình đẳng giới như thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), chi hoạt động cho các đơn vị, cá nhân hoạt động vì mục tiêu bình đẳng giới. Nhiều chính sách tài chính mặc dù không quy định rõ về bình đẳng giới nhưng đã hướng đến mục tiêu bình đẳng giới như: Thuế giá trị gia tăng (GTGT), học phí, viện phí, bảo hiểm xã hội, tiền thuê đất, sử dụng đất, tín dụng ưu đãi, tín dụng đầu tư,… Hệ thống định mức phân bổ ngân sách hiện hành chưa lồng ghép vấn đề bình đẳng giới, tuy nhiên cho thấy trong một số lĩnh vực, chi tiêu ngân sách đã mang lại lợi ích nhiều hơn đối với nữ giới như định mức chi cho các lĩnh vực giáo dục, y tế, xóa đói giảm nghèo, an sinh xã hội...

* PV: Xin ông cho biết cụ thể hơn về những tác động của các chính sách tài chính này đối với vấn đề bình đẳng giới?

- Ông Nguyễn Viết Lợi: Việc triển khai thực hiện các chính sách ưu đãi về thuế, phí, tiền thuê đất, sử dụng đất, tín dụng ưu đãi, tín dụng đầu tư đã góp phần tạo nguồn vốn tích lũy cho doanh nghiệp để đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh, đồng thời chăm lo tốt hơn cho các đối tượng lao động, trong đó bao gồm các đối tượng là người yếu thế như phụ nữ, trẻ em, dân tộc thiểu số.... Chính sách ưu đãi thuế TNCN đã góp phần tăng thêm thu nhập và khuyến khích các hộ gia đình sử dụng một số khoản chi nhằm nâng cao đời sống (du lịch, mua sắm đồ dùng gia đình) hoặc giảm công việc nội trợ hay chăm sóc con cái cho phụ nữ (thuê giúp việc, cho con đi học ngoài giờ,…).

Chính sách thuế GTGT với việc quy định nhiều hàng hóa, dịch vụ không phải chịu thuế GTGT cũng góp phần hướng đến bình đẳng giới do phần lớn các lao động cung cấp các sản phẩm, dịch vụ ko phải chịu thuế là nữ giới (như trồng trọt, chăn nuôi, làm muối, dịch vụ y tế, bảo hiểm sức khỏe,…). Chính sách phí và lệ phí, trong đó chủ yếu là học phí và viện phí đã có những tác động hỗ trợ tích cực lên các đối tượng là nữ giới và trẻ em gái. Bên cạnh đó, các chương trình mục tiêu quốc gia, các chính sách chương trình hỗ trợ khác cũng góp phần thực hiện mục tiêu bình đẳng giới.

Tuy nhiên, bên cạnh các kết quả đạt được, cũng còn một số vấn đề đặt ra trong việc triển khai thực hiện chính sách tài chính có yếu tố lồng ghép giới/bình đẳng giới, như nhiều doanh nghiệp, đối tượng được ưu đãi đặc biệt là phụ nữ không biết đến các chính sách ưu đãi, không biết được hỗ trợ như thế nào và làm thế nào để được hưởng hỗ trợ; Việc lồng ghép giới đã được thực hiện trong một số văn bản nhưng còn mang tính rời rạc, chưa có hệ thống, chưa thành một khâu trong quy trình xây dựng chính sách trong các lĩnh vực nói chung và trong lĩnh vực tài chính - ngân sách nói riêng...

* PV: Để triển khai thực hiện lồng ghép giới trong các chính sách tài chính một cách có hiệu quả, trong thời gian tới cần tập trung những giải pháp gì, thưa ông?

- Ông Nguyễn Viết Lợi: Theo tôi, thời gian tới cần tiếp tục đẩy mạnh nâng cao năng lực lồng ghép giới trong xây dựng chính sách cho đội ngũ cán bộ làm công tác xây dựng, hoạch định chính sách tài chính - ngân sách thông qua việc nâng cao hiểu biết về giới và sự cần thiết lồng ghép bình đẳng giới trong xây dựng và thực hiện chính sách tài chính - ngân sách; Nghiên cứu và phổ biến khái niệm về ngân sách có trách nhiệm giới; quy trình và kỹ thuật lập ngân sách có trách nhiệm giới; Xây dựng khung phân tích về thuế, chi và phân bổ NSNN có yếu tố giới; Xây dựng phương pháp phân tích, đánh giá và theo dõi, giám sát thực hiện chính sách tài chính có yếu tố giới.

Đặc biệt, cần tiến tới lồng ghép các chỉ tiêu phát triển giới trong hệ thống chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và hàng năm. Đồng thời, xây dựng hệ thống số liệu thống kê phân tách giới. Ngoài ra, cần chú trọng đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về cơ chế chính sách. Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức trong việc tiếp cận chính sách, đặc biệt là các chính sách về tài chính như thuế, phí, hải quan, kho bạc, tín dụng...

* PV: Xin cảm ơn ông!

Hồng sâm (thực hiện)

(责任编辑：La liga)