Đối thủ đang suy yếu

Bà Kim Thu,ànhtômtrướckỳvọngtăngtrưởngtrongnăkq ânh chuyên gia thị trường tôm thuộc Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP) đánh giá, ngành tôm Việt Nam có thể tranh thủ lợi thế trong năm 2021 khi đang có lợi thế hơn các đối thủ nhờ kiểm soát tốt đại dịch. Các quốc gia nhập khẩu cũng thường ưu tiên chọn mua tôm từ Việt Nam. 

Trên thị trường toàn cầu, ngành chế biến và xuất khẩu tôm của Việt Nam bị cạnh tranh đáng kể bởi các đối thủ như Ấn Độ, Ecuador, Thái Lan,… 

Giai đoạn 10 năm trở lại đây chứng kiến sự vươn lên mạnh mẽ của Ấn Độ và Ecuador, đối nghịch là sự suy giảm của Trung Quốc và Thái Lan, trong khi Việt Nam và Indonesia duy trì thị phần xuất khẩu giảm không đáng kể. 

Ấn Độ có nguồn cung nguyên liệu dồi dào nhất nhưng lại hạn chế ở khâu chế biến. 

Thái Lan có năng lực sản xuất tốt nhưng không mặn mà với khâu chế biến và chỉ tập trung vào các thị trường khó tính. 

Sản xuất tôm Trung Quốc dần suy giảm do môi trường bị ô nhiễm, chi phí nhân công tăng cao. Còn Ecuador và Indonesia có vụ mùa thu hoạch, chế biến trái vụ với Việt Nam.

Nhưng hiện nay, các “đối thủ” này đều phải chịu những ảnh hưởng nặng nề từ dịch bệnh như sản xuất, vận chuyển bị đình trệ, giá tôm giảm khiến hoạt động thả nuôi chậm, sản lượng tôm cũng theo đó mà giảm. 

Bà Kim Thu lấy ví dụ tại Ấn Độ, năm 2020, các trại nuôi tôm phải đối mặt với bệnh vi bào tử trùng (EHP) và bệnh phân trắng khiến tốc độ tăng trưởng giảm, tỷ lệ chuyển đổi thức ăn tăng. 

Hai bệnh này cùng với vi-rút đốm trắng và dịch bệnh Covid-19 làm giảm lợi nhuận và năng suất, với tỷ lệ nuôi thành công tại các trại giảm 50%.

Giá tôm Ấn Độ cũng giảm từ 30-40% trong đợt phong toả đợt đầu tiên trong tháng 3 và tháng 4/2020. Ngay sau đó, ngành tôm Ấn Độ cũng đối mặt với tình trạng thiếu tôm giống hồi tháng 5, thiếu lao động trong các nhà máy chế biến trên cả nước,…

Hiện, Ấn Độ là nước đứng thứ hai trên thế giới (sau Mỹ) về số ca nhiễm Covid-19 và theo dự đoán của ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần thực phẩm Sao Ta, nhiều đối thủ trong ngành tôm của Việt Nam (trong đó có Ấn Độ) sẽ phải mất một thời gian dài, từ 1-4 năm tới để khôi phục sản xuất, xuất khẩu mạnh trở lại.

“Đây rõ ràng là cơ hội cho tôm Việt Nam. Đặc biệt khi chúng ta Việt Nam đang kiểm soát dịch rất hiệu quả”, ông Hồ Quốc Lực nói và cho đây là “dấu cộng” với ngành tôm Việt Nam trong năm 2021.

Còn tại Ecuador- quốc gia cung cấp tôm lớn nhất cho Trung Quốc, vẫn chịu những ảnh hưởng nặng nề do Trung Quốc giảm nhập khẩu.

Vào tháng 07/2020, lô tôm đông lạnh nhập từ Ecuador vào Trung Quốc bị phát hiện nhiễm vi-rút Corona khiến 3 công ty xuất khẩu tôm lớn nhất Ecuador bị đình chỉ nhập sang Trung Quốc tạm thời. 

Các công ty xuất khẩu tôm khác từ Ecuador cũng giảm lượng hàng xuất sang thị trường đông dân nhất thế giới này vì lo ngại hàng sẽ bị dồn ứ lâu tại biên giới hoặc bị trả về khi nhu cầu nhập khẩu của Trung Quốc với tôm Ecuador cũng giảm mạnh.