(CMO) Thực hiện Chương trình hoạt động giám sát năm 2017, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau thành lập đoàn giám sát chuyên đề triển khai thực hiện quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế (BHYT) trên địa bàn tỉnh. Thông qua hoạt động giám sát đã ghi nhận những chuyển biến tích cực trong việc thực hiện quy định của pháp luật về BHYT. Bên cạnh đó cũng phát hiện nhiều hạn chế cần khắc phục trong thời gian tới.

Nhiều chuyển biến tích cực

Thời gian qua, cấp uỷ, chính quyền các cấp luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo việc triển khai, thực hiện các quy định pháp luật về BHYT. Việc đóng và hỗ trợ mức đóng, cấp thẻ BHYT cho các đối tượng chính sách, người có công, người thuộc diện bảo trợ xã hội, người từ 80 tuổi trở lên, trẻ em dưới 6 tuổi, người nghèo, cận nghèo, học sinh, sinh viên... kịp thời.

Thông tuyến BHYT phù hợp xu thế phát triển, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của người tham gia.

Sự phối hợp, hỗ trợ của các sở, ban, ngành, đoàn thể và cơ quan BHXH đã được nâng lên và hiệu quả hoạt động tốt hơn; đặc biệt là qua công tác tuyên truyền, phổ biến ý thức, trách nhiệm của người dân, nhất là đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình có chuyển biến tích cực; hệ thống khám, chữa bệnh (KCB) ngày càng được củng cố hoàn thiện. Ngành y tế cũng đã tăng cường đầu tư nguồn lực, chất lượng KCB được cải thiện.

Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh quản lý người tham gia BHYT trên phần mềm liên thông với cổng tiếp nhận của hệ thống thông tin giám định BHYT. Bên cạnh đó cũng đã hoàn thành việc điều tra, khảo sát lập danh sách hộ gia đình tham gia BHYT nhập dữ liệu của 286.444 hộ gia đình, với 1.222.575/1.222.575 khẩu, đạt 100%; đang hoàn thiện cấp mã định danh cho số người đang tham gia BHXH, BHYT.

Ngoài những kỹ thuật thông thường, gần đây, các cơ sở KCB đã phát triển thêm nhiều kỹ thuật hiện đại như: siêu âm, chụp X-quang, điện tim ở tuyến xã; phẫu thuật nội soi ở tuyến huyện; CT Scanner, MR, thận nhân tạo, phẫu thuật sọ não, điều trị ung bướu, thoát vị đĩa đệm, thay khớp háng ở bệnh viện tuyến tỉnh... BHXH tỉnh đã phân cấp việc cấp thẻ, đổi thẻ, điều chỉnh sai sót, điều chỉnh mã quyền lợi... trên thẻ BHYT cho BHXH các huyện, thành phố; việc cấp đổi thẻ BHYT đúng quy trình, thời gian quy định, không gây khó khăn, phiền hà cho các nhóm đối tượng tham gia và thụ hưởng chính sách BHYT.

Hiện công tác phối hợp giữa BHXH, Sở Y tế và cơ sở KCB BHYT chặt chẽ và kịp thời; các vướng mắc trong lĩnh vực hoạt động KCB và thanh quyết toán chi phí KCB BHYT từng bước được khắc phục. Phần mềm hệ thống thông tin giám định BHYT được ứng dụng quản lý KCB BHYT bước đầu phát huy hiệu quả; tình trạng lạm dụng KCB BHYT của người dân, cơ sở KCB và nhân viên y tế giảm đáng kể; chi phí bình quân đợt KCB BHYT của y tế tư nhân giảm so với năm 2016 (giảm 37,7%).

Việc triển khai thực hiện thông tuyến KCB tại tuyến huyện trong năm 2016 trên phạm vi toàn quốc là phù hợp với xu hướng phát triển, đáp ứng nhu cầu và nguyện vọng của người tham gia BHYT. Giảm thủ tục chuyển tuyến từ tuyến xã lên huyện hay từ huyện này sang huyện khác; tạo điều kiện thuận lợi trong đi lại, giảm phiền hà cho người tham gia BHYT mà vẫn bảo đảm quyền lợi KCB BHYT.

Với những trường hợp đi công tác hay phải đi làm ngoài tỉnh, thay vì phải đổi thẻ BHYT như trước đây thì hiện nay chỉ cần thẻ BHYT và một trong các giấy tờ tuỳ thân là được chấp nhận KCB BHYT tại các bệnh viện tuyến huyện. Đồng thời, người bệnh được lựa chọn KCB tại các cơ sở y tế cùng tuyến, không phân biệt y tế công lập hay tư nhân.

Cần khắc phục hạn chế

Qua giám sát cũng đã ghi nhận những hạn chế, nhất là về nhận thức, vai trò, trách nhiệm của cấp uỷ, chính quyền trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT của một số địa phương, đơn vị còn hạn chế, chưa thật sự coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng cần phải tập trung chỉ đạo thực hiện. Hệ thống các văn bản hướng dẫn thi hành Luật BHYT vẫn còn chồng chéo, gây khó khăn cho cả cơ sở KCB và cơ quan BHXH.

Bác sĩ khám bệnh tại Bệnh viện Sản - Nhi Cà Mau.

Việc thực thi trách nhiệm quản lý, thực hiện chính sách BHYT theo quy định tại Điều 8, Luật BHYT sửa đổi, bổ sung của phần lớn UBND cấp xã còn nhiều hạn chế; nhất là việc lập danh sách đối với các đối tượng tham gia BHYT trên địa bàn và trả thẻ BHYT cho đối tượng còn chậm, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của Nhân dân. Tỷ lệ tham gia BHYT của người lao động trong các doanh nghiệp (DN) ngoài quốc doanh còn thấp; các DN thường cố tình né tránh việc đóng BHXH, BHYT cho người lao động bằng cách thường xuyên ký hợp đồng mùa vụ hoặc hợp đồng lao động dưới 3 tháng.

Thời gian gần đây, nhiều DN cắt giảm lao động hợp đồng dài hạn chuyển sang hợp đồng thuê khoán để né tránh việc đóng BHYT cho người lao động hoặc chỉ thuê lao động làm việc và trả lương theo sản phẩm..., ảnh hưởng lớn đến an sinh xã hội của tỉnh trong thời gian tới.

Chất lượng KCB tuy có nâng lên, nhưng nhìn chung chưa đáp ứng nhu cầu KCB của Nhân dân, nhất là y tế tuyến xã, dẫn đến người tham gia BHYT phần lớn đăng ký KCB ban đầu tại bệnh viện huyện, gây tình trạng quá tải, áp lực và ảnh hưởng chất lượng KCB ở tuyến huyện.

Theo đánh giá của đoàn giám sát, bên cạnh những tác động tích cực, thông tuyến KCB kéo theo những mặt tiêu cực. Vì lợi nhuận, các cơ sở y tế tư nhân hoạt động trái quy định và có các hình thức cạnh tranh không lành mạnh để thu hút người có thẻ BHYT đến khám bệnh; lạm dụng Quỹ BHYT thông qua hình thức sử dụng dịch vụ kỹ thuật để tầm soát bệnh như: chỉ định rộng rãi cận lâm sàng không cần thiết chiếm tỷ trọng cao trong chi phí KCB BHYT; sử dụng xét nghiệm kỹ thuật cao nhiều lần trên cùng người bệnh; tỷ lệ sử dụng thuốc có giá cao khá phổ biến; cơ sở y tế công lập nói chung, cơ sở y tế tuyến xã, phường nói riêng đang suy giảm sức hút trong họat động KCB BHYT do chậm đổi mới cơ chế hoạt động, đầu tư phát triển nhân lực, công tác giám sát, kiểm tra KCB BHYT chưa được quan tâm đúng mức, công tác truyền thông hiệu quả chưa cao.

Qua giám sát, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh cũng đã đề nghị Chính phủ xem xét tăng mức hỗ trợ đóng BHYT cho một số nhóm đối tương như: hộ cận nghèo được hỗ trợ 100%, học sinh, sinh viên được hỗ trợ 50%, người làm nông - lâm - ngư - diêm nghiệp 50% mệnh giá thẻ BHYT. Chính quyền các cấp tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền về lợi ích của BHYT toàn dân./.

Đặng Duẩn

(责任编辑：Thể thao)