Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn

Nợ đọng XDCB tập trung ở các xã đạt chuẩn

Theơntỷnợđọngxâydựngnôngthônmớikhôngcónguồnthanhtoábxh vdqg uzbekistano báo cáo kết quả giám sát, đến tháng 3/2016, đã có 1.761 xã chiếm 19,7% đạt tiêu chí nông thôn mới. Tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn giảm từ 17,4% năm 2011 xuống 8,2% năm 2015. Riêng những xã đạt tiêu chí nông thôn mới, mức thu nhập bình quân đầu người tăng từ 16 triệu đồng năm 2011 lên đạt 28,4 triệu đồng năm 2015.

Về nguồn vốn thực hiện Chương trình, trong 5 năm cả nước đã huy động khoảng 851.380 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách nhà nước (NSNN) bao gồm các chương trình, dự án khác là 266.785 tỷ đồng, chiếm 31,34%, vốn tín dụng là 434.950 tỷ đồng chiếm 51%, huy động từ doanh nghiệp là 42.198 tỷ đồng, chiếm 4,9%. Quốc hội đã phân bổ vốn trái phiếu Chính phủ cho Chương trình giai đoạn 2014 - 2016 là 15.000 tỷ đồng.

Bên cạnh những kết quả đạt được, báo cáo cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế trong thời gian triển khai, trong đó đáng chú ý là tình hình nợ đọng xây dựng cơ bản (XDCB).

Có 53/63 tỉnh, thành phố có nợ đọng với số tiền khoảng 15.277 tỷ đồng. Một số địa phương có nợ đọng lớn như Bắc Ninh 1.631 tỷ đồng,Thanh Hóa 1.547 tỷ đồng, Thái Bình 1.232 tỷ đồng, Vĩnh Phúc 919 tỷ đồng, Nghệ An 887 tỷ đồng, Ninh Bình 770 tỷ đồng…

Cá biệt đã có địa phương mất khả năng thanh toán gây dư luận không tốt như huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu nợ 397 tỷ đồng.

Đáng lưu ý là số nợ đọng XDCB lớn tập trung chủ yếu ở khu vực phía bắc, là khu vực có phong trào xây dựng nông thôn mới dẫn đầu cả nước. Hai khu vực đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung Bộ có số nợ đọng lớn nhất, chiếm tới 75,3% nợ đọng cả nước.

Địa phương còn rất "lạc quan"

Đối với tình trạng này, Đoàn giám sát của UBTVQH đề nghị phải sớm rà soát nợ đọng XDCB, có hướng giải quyết dứt điểm nợ đọng này trong năm 2017 và không để tái diễn tình trạng huy động vốn đầu tư vượt quá khả năng thanh toán.

Đối với các địa phương còn nợ đọng XDCB thì không cho phép triển khai công trình xây dựng mới cho đến khi xử lý xong nợ đọng; chỉ phê duyệt dự án khi đã xác định được nguồn vốn. Thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về đầu tư công, đấu thầu, không cho phép doanh nghiệp tự bỏ vốn chuẩn bị đầu tư, thi công dự án nông thôn mới khi chưa được bố trí vốn. Không xem xét công nhận đạt chuẩn nông thôn mới đối với địa phương có nợ đọng XDCB.

Đối với các địa phương đã được công nhận đạt chuẩn nếu không xử lý xong nợ đọng XDCB trong vòng 1 năm kể từ khi công nhận thì cấp có thẩm quyền xem xét lại việc công nhận. Đồng thời, kiểm điểm, xử lý trách nhiệm cá nhân người đứng đầu nếu để xảy ra tình trạng huy động quá sức dân, nợ đọng XDCB.

Thông tin thêm về nội dung này tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu, thành viên đoàn giám sát cho biết, con số hơn 15.000 tỷ nợ đọng XDCB mà đoàn giám sát thống kê đều không có nguồn thanh toán.

Ông Nguyễn Văn Giàu đề nghị, Bộ Nông nghiệp phối hợp với Bộ Tài chính có hướng xử lý, đồng thời cần kiên quyết yêu cầu dừng ngay việc tạm ứng vốn XDCB mà không có nguồn cân đối để quá hạn như hiện nay.

“Tôi chọn thử 1 huyện của 1 tỉnh nợ hơn 1 nghìn tỉ thì đến đấy các đồng chí còn lạc quan lắm. Báo cáo là tỉnh chúng tôi đã dồn điền đổi thửa, thừa đất này nay mai đấu giá để trả nợ. Nhưng cần có thời gian mà thời gian là bao giờ thì không ai biết. Hay như đến 1 tỉnh của đồng bằng sông Cửu Long, một huyện đã nợ lên tới 390 tỉ. Đi vận động doanh nghiệp được 100 tỉ nhưng đến khi làm thật, sau 2 năm thì không có tỉ nào cả dù các công ty hứa cho ào ào”, ông Nguyễn Văn Giàu nêu thực tế.

Bố trí nguồn ngân sách để trả nợ đọng là không công bằng

Giải trình về nội dung này trước UBTVQH, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho biết, số nợ đọng XDCB hơn 15 nghìn tỷ đồng là chính xác. Dù số nợ không lớn nhưng lại tập trung ở một số xã, một số địa phương.

Nguyên nhân là một số địa phương muốn nhanh để đạt bộ tiêu chí này, đồng thời cũng do giai đoạn vừa qua tình hình kinh tế xã hội khó khăn nên tác động đến ngân sách. Lúc đầu chúng ta thiết kế chương trình nhà nước đầu tư 30 - 40%, sau đó điều chỉnh lại là nhà nước hỗ trợ, dân làm là chính. Tới đây, Bộ NN&PTNN sẽ có trách nhiệm cùng với các địa phương để yêu cầu các địa phương giải quyết số nợ nần này, không để xảy ra tình trạng lấy khoản này bù bằng khoản khác, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết.

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân yêu cầu phải phân tích xem trong số nợ này, số nào là lành mạnh. Nếu số nợ đi vào cơ sở hạ tầng hết thì có thể coi là lành mạnh, tuy nhiên phải lưu ý việc số nợ nằm phần lớn ở các xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Nếu kiến nghị ngân sách ưu tiên nguồn để bố trí cho khoản nợ này là không công bằng với các nơi khác “bởi như vậy sẽ dẫn đến tình trạng cứ vay nợ, cứ đầu tư rồi sẽ được xử lý, được ưu tiên giải quyết nợ. Như vậy là không đúng với quy chế tài chính và không hợp lý với thực tiễn”, Chủ tịch Quốc hội nói và yêu cầu đoàn giám sát cần đưa ra kiến nghị cụ thể hơn về vấn đề này.

Nêu thêm một số tồn tại của chương trình, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Võ Trọng Việt cho rằng, xây dựng nông thôn mới còn nóng vội, phong trào và chạy theo thành tích, làm lấy được nên chất lượng rất thấp.

“Tư tưởng của đội ngũ cán bộ ở dưới nặng về xin tiền chứ chưa nghĩ kế, nghĩ cách để tìm ra giải pháp hiệu quả, chất lượng mà chi phí thấp, đấy là chưa nói xin nhiều làm ít khiến người dân kêu ca”, ông Võ Trọng Việt nhận xét./.

H.Y

(责任编辑：World Cup)