Thông điệp này được Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh khi phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh Chương trình hợp tác Tiểu vùng  Mekong mở rộng (GMS) lần thứ 8, sáng 7/11.

Hội nghị khai mạc tại Trung tâm Hội nghị Hải Cánh, thành phố Côn Minh, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc với sự tham sự của người đứng đầu Chính phủ/Trưởng đoàn các nước Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan, Trung Quốc, Việt Nam; Chủ tịch Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) cùng đại diện các tổ chức quốc tế và khu vực.

Coi trọng thời gian, coi trọng trí tuệ, đổi mới để bứt phá

Trong phát biểu khai mạc, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường nhấn mạnh đổi mới sáng tạo là động lực quan trọng của tăng trưởng kinh tế.

Theo ông, Trung Quốc sẵn sàng chuyển giao thành quả đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh kết nối hạ tầng cứng, hạ tầng mềm, thúc đẩy liên kết tiểu vùng thông qua kết nối chính sách, hài hòa hóa tiêu chuẩn, giao lưu nhân dân, tạo thuận lợi đi lại; cam kết cấp visa Mekong - Lan Thương 5 năm nhiều lần dành cho doanh nghiệp, chuyên gia các nước thành viên.

Tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có các phát biểu quan trọng, vừa đúc kết những bài học kinh nghiệp từ 32 năm hợp tác GMS, vừa chỉ ra hướng đi phù hợp cho cơ chế trong giai đoạn phát triển mới.

Khẳng định vai trò chiến lược của GMS trong tiến trình hội nhập quốc tế và phát triển của tiểu vùng, Thủ tướng nhấn mạnh trong sự vận động và phát triển, GMS phải liên tục đổi mới, sáng tạo, vừa nắm bắt xu thế chung của thế giới, vừa phục vụ nhu cầu phát triển riêng của tiểu vùng.

"Đã đến lúc GMS cần tập trung phát triển các hành lang kinh tế thế hệ mới, với đổi mới sáng tạo là trung tâm, vượt ra khỏi giới hạn của hành lang kinh tế truyền thống", Thủ tướng nhấn mạnh và đề xuất 3 nội hàm chính của hành lang kinh tế thế hệ mới.

Thứ nhất, hành lang của công nghệ và đổi mới sáng tạo, hướng đến kết nối đa chủ thể, đa lĩnh vực, đa giai đoạn. Trọng tâm là hỗ trợ các nước khắc phục những thiếu hụt về thể chế, chính sách, nguồn lực và năng lực về công nghệ.

Thứ hai, hành lang của tăng trưởng kinh tế, vừa làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống, vừa thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới.

Theo Thủ tướng, song song với các dự án hạ tầng giao thông, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, GMS cần mở rộng đầu tư tạo ra các hành lang về bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, vật liệu mới và năng lượng sạch; xây dựng các nền tảng số, mở rộng thị trường số, nâng cao kỹ năng số của doanh nghiệp và người lao động.

Thứ ba, hành lang xanh, bền vững và bao trùm, bảo đảm sự hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với bảo vệ môi trường, lấy con người làm trung tâm, làm chủ thể, là động lực, là nguồn lực và là mục tiêu của sự phát triển.

"GMS cần đẩy mạnh các chương trình hợp tác về môi trường và hệ sinh thái, quản lý thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu", Thủ tướng góp ý.

Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam kêu gọi các thành viên GMS cần đoàn kết, phối hợp ứng phó với các thách thức.

Với quan điểm "coi trọng thời gian, coi trọng trí tuệ, đổi mới để bứt phá, sáng tạo để vươn xa, hội nhập để tiến lên, đoàn kết thêm sức mạnh", Thủ tướng tin tưởng Hội nghị Cấp cao lần này sẽ góp phần hiện thực hóa tầm nhìn, mục tiêu của GMS.

Việt Nam sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với các nước thành viên và các đối tác phát triển để cùng xây dựng một tiểu vùng Mekong mở rộng đổi mới, sáng tạo, năng động và phát triển bền vững, thịnh vượng, theo lời Thủ tướng Phạm Minh Chính.

Hội nghị kết thúc thành công với việc các thành viên GMS nhất trí thông qua Tuyên bố chung và Chiến lược đổi mới sáng tạo vì phát triển GMS tới năm 2030. Hội nghị cũng ghi nhận 6 văn kiện về khí hậu và môi trường, số hóa, đầu tư, bình đẳng giới, y tế, số hóa tài liệu thương mại để triển khai trong thời gian tới.

Huy động gần 133 tỷ USD để triển khai hơn 500 dự án phát triển tại tiểu vùng

Nhìn lại chặng đường phát triển của GMS trong hơn ba thập kỷ qua, các nhà lãnh đạo đánh giá cao đóng góp to lớn của cơ chế hợp tác đối với sự phát triển của tiểu vùng Mekong, đặc biệt trong xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông, năng lượng, thông tin viễn thông, nâng cao năng lực sản xuất công nghiệp và nông nghiệp.

Hơn 12.500km đường bộ, 1.000km đường sắt đã được xây dựng; gần 3000MW điện được tạo ra và hơn 2600km đường dây truyền tải điện được hình thành, giúp cung cấp điện cho hơn 165.000 hộ gia đình.

Riêng giai đoạn 2021-2024, GMS đã huy động được gần 133 tỷ USD để triển khai hơn 500 dự án phát triển tại tiểu vùng. Các hành lang kinh tế Bắc - Nam, Đông - Tây đã thực sự trở thành mô hình kiểu mẫu cho hợp tác, kết nối kinh tế liên quốc gia, góp phần thúc đẩy thương mại và đầu tư khu vực, gắn kết vùng sâu vùng xa với cảng biển, sân bay và các trung tâm kinh tế lớn.

Các nhà lãnh đạo nhất trí xây dựng Hệ thống đổi mới sáng tạo GMS với ba trụ cột chính là số hóa, chuyển đổi xanh và kết nối.

Về số hóa, GMS sẽ thúc đẩy các chương trình, dự án về đào tạo nguồn nhân lực số, thúc đẩy kết nối kinh tế số xuyên biên giới và xây dựng khuôn khổ pháp lý cho phát triển kinh tế số.

Về chuyển đổi xanh, GMS tập trung hỗ trợ các thành viên ứng dụng hiệu quả công nghệ xanh, thân thiện môi trường trong sử dụng bền vững và quản lý tổng hợp tài nguyên thiên nhiên; bảo tồn các hệ sinh thái và đa dạng sinh học; phát triển nông nghiệp thông minh.

Về kết nối, GMS chú trọng thúc đẩy giải pháp sáng tạo về kết nối xuyên biên giới; khuyến khích đối thoại giữa các cơ quan quản lý và hoạch định chính sách; chia sẻ tri thức, giải pháp công nghệ và mô hình kinh doanh.

Hoài Thu (từ Côn Minh, Vân Nam, Trung Quốc)