Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai.

Cùng đóng góp vào việc hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ tài chính - ngân sách năm 2018, Hải quan Việt Nam đã nỗ lực phấn đấu và tạo được những chuyển động tích cực và khá toàn diện. Nhân dịp này, Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai dành thời gian trả lời phỏng vấn của Báo Hải quan để đánh giá những kết quả ngành Hải quan đạt được trong năm qua và đưa ra những chỉ đạo, định hướng trong năm 2019.

Năm 2018, ngành Hải quan tập trung tăng cường công tác cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho DN XNK, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ quản lý thu ngân sách. Xin Thứ trưởng đánh giá về những kết quả của ngành Hải quan trong năm 2019?

Thứ trưởng Vũ Thị Mai:

Có thể khẳng định, năm 2018, thực hiện sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Bộ Tài chính, sự phối hợp của các cấp, các ngành, sự phấn đấu nỗ lực của các DN, toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động ngành Hải quan đã nỗ lực, phấn đấu và đạt được kết quả tích cực, hoàn thành toàn diện các mặt công tác.

Trước tiên là thực hiện nhiệm vụ thu NSNN. Năm 2018, nhiệm vụ thu NSNN đối với hoạt động XNK lần đầu tiên cán mốc thu 300.000 tỷ đồng, vượt cả chỉ tiêu dự toán và chỉ tiêu phấn đấu. Đây là thành tích rất xuất sắc của ngành Hải quan, đóng góp quan trọng vào việc hoàn thành vượt mức nhiệm vụ thu NSNN năm 2018 của cả nước (ước tổng thu NSNN năm 2018 đạt 1,385 triệu tỷ đồng, vượt 66 nghìn tỷ đồng tương đương 5% dự toán) đảm bảo nguồn thu của ngân sách Trung ương và đảm bảo cân đối NSNN. Kết quả này cho thấy sự nỗ lực rất lớn của ngành Hải quan trong bối cảnh tình hình kinh tế còn nhiều khó khăn, thách thức, thuế suất nhập khẩu theo các Hiệp định thương mại tự do (FTA) trong giai đoạn cắt giảm mạnh.

Bên cạnh đó, năm qua, ngành Hải quan đã rất nỗ lực đạt được những dấu ấn tích cực trong cải cách hành chính, hiện đại hóa, được lãnh đạo các cấp cũng như cộng đồng DN đánh giá cao. Trong công tác hoàn thiện thể chế về chính sách hải quan năm qua, tôi đánh giá cao Tổng cục Hải quan đã tham mưu trình Bộ Tài chính, Chính phủ ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để hoàn thiện thể chế về lĩnh vực hải quan. Đặc biệt, việc ban hành Nghị định số 59/2018/NĐ-CP và Thông tư số 39/2018/TT-BTC có vai trò đặc biệt quan trọng đối với ngành Hải quan cũng như cộng đồng DN trong hoạt động XNK hàng hóa; là nền tảng triển khai toàn bộ thủ tục hải quan, quản lý thuế đối với hàng hóa XNK.

Công tác hiện đại hóa hải quan, tạo thuận lợi cho hoạt động XNK tiếp tục được triển khai theo đúng định hướng. Tiêu biểu là Tổng cục Hải quan triển khai Hệ thống quản lý hải quan tự động trên phạm vi cả nước; hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS và các hệ thống công nghệ thông tin vệ tinh vận hành ổn định 24/7; triển khai rộng rãi Đề án nộp thuế điện tử và thông quan 24/7 tạo điều kiện cho DN có thể nộp thuế mọi lúc, mọi nơi, mọi phương tiện... Với những nỗ lực không ngừng, năm 2018, Tổng cục Hải quan lần thứ hai liên tiếp được ghi nhận là đơn vị dẫn đầu trên Bảng xếp hạng về ứng dụng CNTT ngành Tài chính theo Báo cáo đánh giá xếp hạng mức độ sẵn sàng cho ứng dụng CNTT ngành Tài chính năm 2018 (chỉ số ICT Index ngành Tài chính 2018).

Song song với việc cải cách, tạo thuận lợi thương mại, ngành Hải quan đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Có thể thấy, năm 2018, cùng với các cơ quan chức năng khác, lực lượng Hải quan đã phát hiện nhiều vụ việc vi phạm như vấn đề nhập khẩu trái phép phế liệu, ma túy, tiền chất, các sản phẩm động vật hoang dã, hàng tiêu dùng.

Năm 2018, ngành Hải quan cũng làm tốt công tác đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; đã bước đầu triển khai hiệu quả kế hoạch đánh giá năng lực công chức dựa trên vị trí việc làm, qua đó có giải pháp đào tạo, nâng cao năng lực công chức; dần tiến tới ứng dụng vào việc bố trí, sắp xếp, điều động luân chuyển công chức phù hợp với năng lực; đảm bảo đáp ứng yêu cầu công việc.

Một trong những dấu ấn tích cực của Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) là chủ động phối hợp với các bộ, ngành đẩy mạnh việc thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia (NSW), Cơ chế một cửa ASEAN (ASW) và tạo thuận lợi thương mại. Xin Thứ trưởng đánh giá về kết quả nổi bật trong năm 2018 của Tổng cục Hải quan với vai trò là Cơ quan Thường trực Ủy ban chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN, Cơ chế một cửa quốc gia và tạo thuận lợi thương mại (gọi tắt là Ủy ban 1899). Năm 2019, ngành Hải quan phải tiếp tục triển khai nhiệm vụ này như thế nào, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Vũ Thị Mai:

Có thể thấy, năm 2018, thực hiện sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, địa phương, sự nỗ lực của cộng đồng DN, NSW, ASW và tạo thuận lợi thương mại đã đạt được những bước tiến đáng ghi nhận. Đặc biệt với việc tổ chức thành công Hội nghị “Thúc đẩy Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại”, diễn ra ngày 24/7/2018, do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ trong việc thúc đẩy NSW, ASW và tạo thuận lợi thương mại trong thời gian tới. Hội nghị đã tạo ra bước ngoặt lớn khi đưa ra những định hướng, mục tiêu, giải pháp lớn, mang tính hệ thống, đồng bộ của Chính phủ thúc đẩy việc triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN, cải cách công tác kiểm tra chuyên ngành và tạo thuận lợi thương mại trong giai đoạn 2018 – 2020. Tiến độ và khối lượng công việc hoàn thành trong năm 2018 đã có một sự thay đổi bứt phá.

Tổng cục Hải quan với vai trò là Cơ quan Thường trực Ủy ban chỉ đạo quốc gia về NSW, ASW và tạo thuận lợi thương mại (Ủy ban 1899), đã tích cực điều phối, đôn đốc và phối hợp với các bộ, ngành triển khai NSW, ASW và tạo thuận lợi thương mại, trong đó tập trung thực hiện ý kiến kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị thúc đẩy phát triển NSW, ASW và tạo thuận lợi thương mại và các ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ- Chủ tịch Ủy ban 1899.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm, phương hướng giải pháp thực hiện nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2018 của Tổng cục Hải quan. Ảnh: Quang Hùng.

Tính đến 24/12/2018, 11 bộ, ngành đã triển khai 145 thủ tục hành chính trên Cơ chế một cửa quốc gia (dự kiến hết năm 2018, tổng số thủ tục hành chính sẽ triển khai là 169 thủ tục), với tổng số hồ sơ hành chính đã được xử lý trên Cổng thông tin một cửa quốc gia là trên 1,7 triệu bộ hồ sơ và khoảng 26 nghìn DN tham gia. Về triển khai Cơ chế một cửa ASEAN, từ ngày 1/1/2018, Tổng cục Hải quan đã phối hợp với các bộ, ngành hoàn thành mục tiêu kết nối chính thức Cơ chế một cửa ASEAN: trao đổi Giấy chức nhận xuất xứ mẫu D (C/O form D) bản điện tử với 4 nước ASEAN (Singapore, Malaysia, Indonesia, Thái Lan). Tính đến ngày 24/12/2018, tổng số C/O Việt Nam nhận từ 4 nước ASEAN là 57.800. Tổng số C/O Việt Nam gửi sang các nước là 96.900.

Về công tác kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XNK, Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về quản lý và kiểm tra chuyên ngành phù hợp với thực tiễn. Trong năm 2018, Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) đã có trên 70 văn bản tham gia với các bộ, ngành xây dựng và hoàn thiện Luật, nghị định, thông tư liên quan đến công tác kiểm tra chuyên ngành do các bộ, ngành xây dựng. Đặc biệt, phối hợp với các bộ, ngành rà soát, chuẩn hóa Danh mục hàng hóa XNK kèm mã số HS phù hợp với Danh mục hàng hóa XK, NK Việt Nam. Trong năm 2018, Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) đã có 20 văn bản tham gia với các bộ, ngành xây dựng và hoàn thiện danh mục về quản lý và kiểm tra chuyên ngành.

Trên cơ sở kết quả đạt được trong thời gian qua, để tiếp tục tạo thuận lợi cho người dân và DN trong quá trình làm thủ tục, đồng thời nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, trong thời gian tới Tổng cục Hải quan cần tiếp tục thực hiện tốt vai trò Cơ quan Thường trực Ủy ban 1899, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành và các đơn vị có liên quan nỗ lực triển khai các giải pháp, phấn đấu hoàn thành mục tiêu của Kế hoạch hành động thúc đẩy NSW, ASW, cải cách công tác kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XK, NK và tạo thuận lợi thương mại giai đoạn 2018-2020 ban hành theo Quyết định 1254/QĐ-TTg ngày 26/9/2018 của Thủ tướng Chính phủ.

Trong bối cảnh Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quyết liệt chỉ đạo thực hiện các giải pháp cải cách, tạo thuận lợi thương mại, đồng thời vẫn phải đảm bảo công tác quản lý, để thực hiện song song hai nhiệm vụ này, xin Thứ trưởng cho biết những chỉ đạo trọng tâm của Bộ Tài chính đối với ngành Hải quan trong năm 2019?

Thứ trưởng Vũ Thị Mai:

Năm 2019 là năm có ý nghĩa “nước rút” thực hiện Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2020 và Kế hoạch cải cách, phát triển và hiện đại hóa ngành Hải quan giai đoạn 2016-2020 (theo Quyết định 1614/QĐ-BTC năm 2016 của Bộ Tài chính), Tổng cục Hải quan cần bám sát những nhiệm vụ giải pháp của Nghị quyết 01/2019/NQ-CP của Chính phủ và chương trình hành động của Bộ Tài chính, quyết liệt và tập trung thực hiện các giải pháp ngay từ đầu năm.

Cụ thể, ngành Hải quan cần tiếp tục triển khai một số nhiệm vụ công tác trọng tâm như sau:

Một là, Tổng cục Hải quan quyết liệt triển khai các giải pháp, phấn đấu hoàn thành vượt mức nhiệm vụ thu NSNN năm 2019 được giao là 300.500 tỷ đồng. Trong đó, Tổng cục Hải quan cần lưu ý chỉ đạo các cục hải quan tỉnh, thành phố thực hiện nghiêm túc công tác quản lý thu NSNN ngay từ đầu năm 2019; tăng cường rà soát, nắm chắc nguồn thu; nghiên cứu, đề xuất và triển khai các giải pháp tăng thu, chống thất thu NSNN; chủ động đánh giá tác động của các cam kết hội nhập quốc tế đến thu NSNN. Quyết liệt xử lý, cưỡng chế, thu hồi nợ thuế theo quy định của pháp luật, không để nợ tại thời điểm 31/12/2019 cao hơn thời điểm 31/12/2018.

Hai là, tiếp tục cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực Hải quan theo hướng hiện đại, công khai, minh bạch… nhằm góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Theo đó, năm 2019 tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật quản lý nhà nước về hải quan, trong đó tập trung rà soát những vướng mắc, bất cập của các văn bản quy phạm pháp luật, quy trình, quy chế để lập kế hoạch sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế nhằm đơn giản hóa quy trình, thủ tục, tạo thuận lợi cho người dân và cộng đồng DN. Tổng cục Hải quan cần tiếp tục triển khai có hiệu quả hệ thống quản lý hải quan tự động cảng biển, cảng hàng không; bên cạnh đó tiếp tục tích cực triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong thủ tục hải quan và quản lý hải quan để giảm giấy tờ, giảm thời gian thực hiện thủ tục của cả Hải quan và DN, nâng cao hiệu quả quản lý, thí điểm triển khai hệ thống thông tin quản lý các DN hoạt động gia công sản xuất xuất khẩu, đồng thời phối hợp với các bộ, ngành mở rộng các thủ tục hành chính triển khai trên Cơ chế một cửa quốc gia...

Ba là, tiếp tục tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ chống gian lận về xuất xứ, trị giá, kiểm soát chặt chẽ, kịp thời ngăn chặn, xử lý nghiêm minh các hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới tập trung vào các tuyến, địa bàn trọng điểm; tiếp tục tăng cường quản lý phế liệu NK; tăng cường tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về mối nguy hại và các hệ lụy từ hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, gian lận thương mại và hàng giả.

Bốn là, thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính về tăng cường kỷ luật, kỷ cương khi thi hành công vụ; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm sai phạm của cán bộ, công chức; mở rộng triển khai đánh giá năng lực công chức dựa trên vị trí việc làm, đổi mới hoạt động quản lý nguồn nhân lực, xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực cho giai đoạn 2020-2015.

Năm là, Tổng cục Hải quan cần tiếp tục nỗ lực trong vai trò là Cơ quan Thường trực Ủy ban 1899. Qua đó phối hợp với các bộ, ngành gia tăng tỉ lệ các thủ tục hành chính thực hiện trên Cơ chế một cửa quốc gia; đẩy mạnh triển khai Cơ chế một cửa ASEAN; tiếp tục phối hợp với các bộ quản lý chuyên ngành để nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XNK, nhằm giảm thời gian thông quan hàng hóa.

Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!

(责任编辑：La liga)