Đánh giá về tình hình đối ngoại năm 2016, Phó Thủ tướng nhận định ngắn gọn về tình hình thế giới và khu vực trong năm là “bất ổn, khó lường”. Ông cũng thẳng thắn nêu điểm cần khắc phục trong năm mới.

Quá trình toàn cầu hóa đang diễn ra nhưng cũng có trào lưu quay trở lại chủ nghĩa dân tộc, dân túy, không ủng hộ xu hướng toàn cầu hóa hoặc liên kết kinh tế. Tình hình an ninh truyền thống, phi truyền thống đều phức tạp...

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh. Ảnh: Ngọc Thắng

2016: Tạm gọi kết thúc một giai đoạn

Nhìn lại hoạt động đối ngoại 2016, Phó Thủ tướng khái quát, đây là năm có thể tạm gọi là kết thúc một giai đoạn xây dựng khuôn khổ quan hệ đối tác chiến lược, đối tác toàn diện với tất cả các nước quan trọng trên thế giới đồng thời đưa các khuôn khổ quan hệ đối tác chiến lược và đối tác toàn diện đi vào chiều sâu cụ thể.

Lãnh đạo cấp cao các nước thường trực Hội đồng Bảo an (HĐBA), các nước quan trọng nhất đều có các chuyến thăm. Việt Nam cũng đã triển khai hàng loạt các hoạt động ngoại giao cấp cao với các nước láng giềng, khu vực cũng như các đối tác lớn, nổi bật là các chuyến đi của Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch QH... Đón nhiều lãnh đạo các nước đến thăm, như Tổng thống Mỹ, Tổng thống Pháp, Thủ tướng Ấn Độ, Chủ tịch QH Trung Quốc, Tổng Bí thư - Chủ tịch nước Lào, Thủ tướng Campuchia… 

Hoạt động ngoại giao đa phương cũng được tích cực triển khai ở nhiều cấp độ khác nhau, cả trong và ngoài nước. Không chỉ khẳng định vai trò ở tầm khu vực qua việc tổ chức các hội nghị cấp cao ACMECS 7, CLMV 8 và WEF Mekong, phát huy vai trò tích cực trong xây dựng Cộng đồng ASEAN, Việt Nam còn làm tốt vai trò ủy viên của các tổ chức thuộc LHQ như Hội đồng Nhân quyền, Hội đồng Kinh tế - Xã hội, Hội đồng Chấp hành UNESCO, rồi đại diện Việt Nam được bầu vào Ủy ban Luật pháp quốc tế của LHQ...

"Điều quan trọng là chúng ta không chỉ tham gia mà thực sự đã đóng góp các sáng kiến, đề xuất cụ thể đối với các hội nghị này, thể hiện một bước trưởng thành của ngoại giao đa phương" - Phó Thủ tướng khái quát.

"Có thể nói năm 2016 là năm hoạt động ngoại giao được triển khai tích cực trên cả bình diện song phương và đa phương. Nếu nhìn lại, có những việc có thể làm tốt hơn....".

Phó Thủ tướng nêu việc thực hiện chưa nhanh, chưa hiệu quả thỏa thuận của các chuyến thăm cấp cao. Cần rút kinh nghiệm để làm tốt hơn, nhanh hơn, hiệu quả hơn. Văn hóa thực thi phải thực sự tốt hơn nữa, đòi hỏi sự phối hợp của nhiều bộ, ngành, địa phương.

Nhiều thỏa thuận bắt đầu đi vào thực hiện, vẫn còn ngổn ngang nhiều vấn đề từ nhận thức, thông tin và chuẩn bị để khai thác những cơ hội mang lại. Cần nâng cao hơn nữa năng lực thực thi còn yếu cả về yếu tố con người và thể chế.

"Chúng ta không thể bước chậm mà phải bước nhanh hơn nữa để bước cùng với thế giới", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

2017 và nhiều dự báo

Người đứng đầu Bộ Ngoại giao trăn trở, có nhiều dự báo về năm 2017. Cụ thể, tình hình diễn biến khó lường, tiếp tục có nhiều thay đổi sau các cuộc bầu cử, đại hội các đảng ở các nước.

"Phương châm của Việt Nam là vẫn kiên trì đường lối đối ngoại, làm bạn với tất cả các nước, đa dạng hóa, đa phương hóa trên cơ sở độc lập tự chủ và trên cơ sở các nguyên tắc của luật pháp quốc tế" - Phó Thủ tướng khẳng định.

Sự kiện nổi bật nhất năm nay là Năm APEC Việt Nam 2017.

Trên bình diện ngoại giao song phương, tiếp tục đưa quan hệ song phương vào chiều sâu, thực chất, trong đó hướng mạnh vào khai thác các thế mạnh của đối tác để phục vụ tốt nhất cho mục tiêu phát triển như phát triển bền vững, chuyển đổi mô hình tăng trưởng...

Trong vấn đề biên giới, giữ hòa bình, ổn định, thúc đẩy hợp tác và tranh thủ ủng hộ của quốc tế trong đấu tranh bảo vệ chủ quyền ở Biển Đông là trọng tâm lớn. Đồng thời đẩy mạnh thực hiện nghiêm túc DOC và thúc đẩy tiến triển trong tham vấn về COC, thúc đẩy đạt kết quả thực chất trong các vấn đề biên giới còn tồn đọng với các nước.

Bên cạnh đó là nỗ lực tiếp tục triển khai hiệu quả các lĩnh vực hoạt động đối ngoại khác như chiến lược về ngoại giao văn hóa và thông tin đối ngoại để giới thiệu, quảng bá hình ảnh quốc gia ra bên ngoài; tăng cường vận động, thu hút nguồn lực cũng như hỗ trợ để kiều bào ổn định ở nước sở tại; đồng thời thực hiện kịp thời các hoạt động bảo hộ công dân Việt Nam ở nước ngoài, đặc biệt là trong các vụ việc liên quan đến lao động, ngư dân, tàu cá của Việt Nam...

"Nếu thực hiện đúng phương châm kiên trì đường lối đối ngoại làm bạn với tất cả các nước, đa dạng hóa, đa phương hóa trên cơ sở độc lập tự chủ và trên cơ sở các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, chúng ta sẽ vượt qua những thách thức về đối ngoại trong năm 2017", Phó Thủ tướng tin tưởng.

Thái An

(责任编辑：Cúp C1)