Tác phẩm Cổ Duệ từ của Tùng Thiện Vương Miên Thẩm

Tác phẩm từ này lần đầu tiên được công bố vào năm 1999,ổDuệtừbảng xếp hạng giải nhật bản trong công trình nghiên cứu Cổ Duệ từ - Khúc hát gõ mái chèo của Phan Văn Các, tuy nhiên công trình trên chỉ dịch được 14 bài trong Cổ Duệ từ. Theo lời tựa của dịch giả, “Cổ Duệ từ là từ tập duy nhất trong lịch sử văn học trung đại Việt Nam được truyền bản hầu như nguyên vẹn. Phóng túng về cảm xúc, trang nhã về lời văn, toàn tác phẩm toát lên vẻ đẹp cao kỳ, tình ý diễm lệ, vừa tiêu sái thoát tục, vừa phong lưu đa tình. Không quá lời để nói Miên Thẩm là từ nhân (người sáng tác từ) chuyên nghiệp bậc nhất trong các tác giả từ Việt Nam”.

Trong bài viết Cổ Duệ từ của Miên Thẩm: Từ văn bản đến định hướng sáng tác và nguồn ảnh hưởng - Thông báo Hán Nôm học năm 2012, NNC Phạm Văn Ánh – Viện Văn học khẳng định, “Sáng tác từ của Miên Thẩm hiện còn chỉ có một từ tập duy nhất mang tên Cổ Duệ từ. Cổ Duệ từ sở dĩ còn lại đến hôm nay là vì vào năm Giáp Dần niên hiệu Hàm Phong nhà Thanh (1854), một sứ đoàn nước ta khi đi sứ Trung Quốc đã mang theo từ tập này để giới thiệu với các sĩ phu ở Trung Quốc. Nhân đó nó được một nhà nho Trung Quốc là Lương Sằn Dư chép lại. Rồi từ đó, qua những con đường khác nhau lan truyền khá rộng ở Trung Quốc”.

Nhận xét về cuốn sách, TS. Phạm Văn Ánh cho biết: "Đây là lần đầu tiên Cổ Duệ từ được dịch trọn vẹn. Mỗi bài, ngoài nguyên văn chữ Hán, phiên âm Hán Việt, dịch nghĩa, chú thích, đều có phần dịch theo nguyên điệu, đây là nỗ lực rất lớn của người dịch”.

Về tiểu sử tác giả Tùng Thiện Vương (1819 – 1870), ông là một đại văn học gia dưới triều Nguyễn, là con trai thứ 10 của vua Minh Mạng, ông cũng như các anh em khác của mình đều chăm học, gắng theo lời dạy vua cha, dùi mài kinh sử, thơ phú, bởi thế tài năng của ông bộc lộ từ nhỏ. Đương thời sự nghiệp trước tác của ông dồi dào về thể loại. Nổi tiếng nhất vẫn là các tác phẩm thơ văn, như: Thương Sơn thi tập, Thương Sơn thi thoại, Thương Sơn ngoại tập, Thương Sơn văn di… Tuy nhiên, Miên Thẩm còn để lại một bộ tác phẩm từ đồ sộ gồm 115 bài với tên gọi Cổ Duệ từ, tác phẩm văn học về thể loại từ duy nhất do ông sáng tác.                                                                                                                

NGUYỄN VĂN CƯƠNG

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)