Thứ trưởng Bộ Tài chính Việt Nam Đỗ Hoàng Anh Tuấn phát biểu tại hội nghị. Ảnh: T.T.

Sáng 22/5,ẻkinhnghiệmcơcấungânsáchvànợcôdu doan bong da chinh xac nhat tại Quảng Ninh, diễn ra Hội nghị toàn thể Mạng lưới quản lý chi tiêu công tại Châu Á (PEMNA) năm 2019. Đây là hội nghị toàn thể lần thứ 8 của mạng lưới và là hội nghị đầu tiên do Bộ Tài chính Việt Nam đăng cai tổ chức, với chủ đề “Cơ cấu lại ngân sách nhà nước (NSNN) và quản lý nợ công để đảm bảo nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững”.

Đến dự hội nghị có: Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn; ông Kyoungho Han - Chủ tịch Ban điều hành PEMNA, Vụ trưởng Vụ Quản lý hiệu quả hoạt động tài khóa, Bộ Tài chính và Kinh tế Hàn Quốc; ông Ousmane Dione - Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại (WB) Việt Nam; ông Bùi Văn Khắng – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh.

Hội nghị có sự tham gia của gần 150 đại biểu đến từ 14 quốc gia thành viên PEMNA (Brunei, Campuchia, Trung Quốc, Indonesia, Hàn Quốc, Lào, Malaysia, Mông Cổ, Myanmar, Philipines, Singapore, Thái Lan, Timor-leste, Việt Nam) và các tổ chức quốc tế như WB, IMF, OECD, USOTA, UNESCAP.

5 thách thức và cơ hội của Việt Nam

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Việt Nam Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết, chủ đề của hội nghị là: “Cơ cấu lại ngân sách nhà nước (NSNN) và quản lý nợ công để đảm bảo an toàn tài chính quốc gia, góp phần phát triển kinh tế nhanh, bền vững, bao trùm, không bỏ lại ai ở phía sau. Đây là chủ đề bao trùm, chiến lược hướng tới nền tảng quốc gia Việt Nam".

Sau khủng hoảng kinh tế những năm 2007 - 2008, trong khoảng 10 năm đa số các nền tài chính các quốc gia trên thế giới cũng như trong khu vực đều tăng nợ, tăng bội chi 2,2% - 5,5%; thời gian gần đây giảm xuống 3,5%.

Chủ tọa điều hành phiên khai mạc. Ảnh: T.T.

Cùng với tăng bội chi, để giải quyết khủng hoảng, nợ công toàn thế giới tăng nhanh, Việt Nam cũng không nằm ngoài quy luật. Bội chi liên tục tăng, dẫn đến nợ công trong vòng 10 năm tăng từ 32% (2005) lên 63,8% (2015) là thách thức rất lớn.

“Đứng trước thách thức đó, mục tiêu quyết tâm và tổ chức thực hiện nhiệm vụ chiến lược của Việt Nam là tái cơ cấu ngân sách và nợ công để đảm bảo nền ngân sách phục vụ sự phát triển nhanh và bền vững” - Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn nói.

Theo Thứ trưởng, qua 3 năm thực hiện tái cơ cấu, Việt Nam đã đạt được những kết quả bước đầu, tạo tiền đề để tiếp tục thực hiện trong thời gian tới. Việt Nam đã phục hồi tỷ lệ động viên vào ngân sách, thay vì 21 - 22% GDP đã đạt mức bình quân gần 24% GDP.

Cơ cấu thu chuyển dịch quan trọng, thu từ sản xuất, kinh doanh, từ thuế phí đã đạt 83% tổng thu ngân sách. Thu NSNN của Việt Nam đã không phụ thuộc vào hoạt động khai thác khoáng sản, tài nguyên. 10 năm trước, số thu từ nguồn này chiếm 23% tổng thu; hiện chỉ còn dưới 3,5% tổng thu ngân sách.

Trong cơ cấu chi NSNN, đã kiên định giảm bội chi từ trên 5% GDP vào năm 2015, xuống còn 2,74% GDP năm 2017, phấn đấu đến 2020 khoảng 3% GDP.

Với kết quả đó, đã giảm nợ công từ 63,8% đến nay còn 58,4% GDP nhưng xu hướng đang giảm xuống vững chắc, trong tổng nợ công đã cơ cấu lại, trên 60% đối với các khoản nợ trái phiếu chính phủ (TPCP), kỳ hạn nợ dài hơn, bình quân trên 12 năm, lãi suất chỉ còn 4,2 - 4,5%/năm, đây là tỷ lệ hợp lý cơ cấu lại nợ công.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn, trong thời gian tới, thách thức còn rất lớn. Thứ trưởng mong muốn với những thách thức đặt ra hiện nay về cơ cấu ngân sách và nợ công, mong đại biểu tại diễn đàn thảo luận để các thành viên PEMNA trong đó có Việt Nam rút ra bài học tốt nhất.

Theo Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn, có 5 thách thức đối với Việt Nam trong thời gian tới. Đó là:

Cần phải hoàn thiện lại hệ thống chính sách thuế, giải quyết các vấn đề liên quan đến chính sách thuế, với quan điểm thúc đẩy khối doanh nghiệp nhỏ và vừa, để vừa huy động hợp lý vào ngân sách, nhưng vừa đảm bảo mở rộng cơ sở thuế, trên cơ sở thực hiện tốt các nguyên tắc về chống chuyển giá, phòng chống gian lận thuế...

Bên cạnh đó, Việt Nam cần tập trung nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng ngân sách minh bạch; đề cao vai trò của kế hoạch tài chính trung hạn, vai trò quản lý ngân sách theo đầu ra. Cụ thể là: hiệu quả thu được từ quản lý đầu tư công; xây dựng và triển khai để án thực hiện chuẩn mực quốc tế trong khu vực công để nâng cao tính minh bạch, độ tin cậy của người dân và cộng đồng doanh nghiệp.

Quang cảnh phiên khai mạc hội nghị. Ảnh: T.T

Việt Nam tuy đã chuyển một bước quan trọng về quản lý cơ cấu lại nợ công và tăng kỳ hạn của danh mục nợ trái phiếu chính phủ, giảm lãi suất nhưng quản lý nợ công, nợ chính phủ, nợ nước ngoài của quốc gia vẫn là thách thức đối với Việt Nam trong 10 năm tới. Bởi vì, so với các thành viên PEMNA (nợ công bình quân 48%), tỷ lệ nợ công của Việt Nam hiện đang cao hơn (hơn 58%), nên phải phấn đấu tích cực hơn; cùng với đó quản lý chặt chẽ nợ nước ngoài của quốc gia, nợ chính phủ.

Thách thức tiếp theo đối với Việt Nam là cần thực hiện nâng cao vai trò của Kho bạc Nhà nước trong quản lý thu chi NSNN và nợ công;

Và thách thức nữa là trong thanh toán không dùng tiền mặt.

“Đây là 5 nhóm vấn đề là thách thức cũng là cơ hội để Việt Nam xây dựng nền tài chính quốc gia bền vững và hiệu quả” - Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn nói.

Nhiều quốc gia tìm cách giảm chi thường xuyên

Giám đốc quốc gia WB tại Việt Nam Ousmane Dione nhận định, Việt Nam là quốc gia chuyển mình với tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và đúng hướng. Trong 5 năm qua tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân là 6,5%, tỷ lệ nghèo Việt Nam đã giảm từ 21% năm 2010 xuống còn 9,8% trong năm 2016. Tất cả những điều này đã phản ánh các cải thiện về mặt thể chế của Chính phủ cũng như những triển vọng về tăng trương kinh tế trong dài hạn.

Theo ông Ousmane Dione, để đối mặt với các thách thức đặt ra hiện nay, các bộ quản lý về tài chính của các quốc gia cần phải thực hiện vai trò tạo thuận lợi qua các chính sách tài khóa có hiệu quả và quản lý rủi ro tài khóa. Tái cơ cấu ngân sách cũng là một chủ đề quan trọng bởi dư địa tài khoá ngày càng hạn hẹp. Do vậy, nhiều quốc gia đang tìm cách giảm chi thường xuyên chuyển sang chi tiêu cho các lĩnh vực được ưu tiên.

Ông Ousmane Dione đánh giá cao tốc độ chuyển mình của Việt Nam. Ảnh: T.T

“Chủ đề về quản lý nợ an toàn và bền vững là chủ đề hết sức kịp thời. Các hợp đồng nợ phải được minh bạch, việc trả nợ phải được thực hiện bền vững, phải đem lại lợi ích kinh tế cao nhất. Chúng tôi khuyến khích các lãnh đạo quốc gia thành viên PEMNA cùng chia sẻ kinh nghiệm” - ông Ousmane Dione nói.

Hội nghị diễn ra trong 3 ngày, từ ngày 22 đến 24/5. Trong các phiên họp tới, đoàn đại biểu Việt Nam sẽ trình bày các tham luận liên quan đến việc cơ cấu lại NSNN và quản lý nợ công; định hướng hoàn thiện các chính sách ưu đãi thuế nhằm thu hút đầu tư, đảm bảo mục tiêu bền vững tài khóa; kinh nghiệm của Việt Nam trong quản lý nợ công thận trọng và bền vững; mô hình và chức năng của Kho bạc nhà nước Việt Nam trong bối cảnh quản lý tài chính công hiện đại; kinh nghiệm của Việt Nam về phát hành trái phiếu Chính phủ và quản lý danh mục trái phiếu; báo cáo tài chính nhà nước tại Việt Nam.

Tại hội nghị, các nhà quản lý, cán bộ quản lý ngân sách và Kho bạc Nhà nước Việt Nam có cơ hội được trao đổi, học tập và chia sẻ kinh nghiệm về quản lý tài chính công với các quốc gia thành viên và các chuyên gia quốc tế.

PEMNA là mạng lưới học hỏi giữa các đồng nghiệp gồm cán bộ và chuyên gia về quản lý tài chính công trong khu vực. Được thành lập từ năm 2012 theo sáng kiến của WB, Bộ Tài chính và Chiến lược Hàn Quốc, với mục tiêu hỗ trợ các chính phủ trong khu vực giải quyết các vấn đề liên quan đến tài chính công và nâng cao hiệu quả chi tiêu công, thông qua việc tạo ra diễn đàn trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm về quản lý tài chính công giữa các quốc gia trong khu vực Đông Á và Thái Bình Dương./.

Minh Anh

(责任编辑：Cúp C1)