Thủ tướng Netanyahu với những tính toán khó lường

Trưởng đoàn đàm phán Israel - Bộ trưởng Tư pháp Tzipi Livni - nhấn mạnh việc nối lại các cuộc đàm phán "không chỉ là do áp lực từ phía Mỹ mà còn bởi tiến trình này đem lại nhiều lợi ích cho cả hai phía".

Tuy nhiên, giới bình luận vẫn đặt nhiều câu hỏi xung quanh động lực thực sự khiến Thủ tướng Netanyahu quay lại các cuộc hòa đàm và đặc biệt là những thỏa hiệp tiếp theo, sau khi chính phủ của ông thông qua quyết định gây nhiều tranh cãi là trả tự do cho các tù nhân Palestine bị giam giữ từ lâu. Người dẫn chương trình trên đài phát thanh quốc gia Israel Chico Menache nói: "Câu hỏi đặt ra là liệu ông Netanyahu đơn giản là chỉ muốn nối lại đàm phán hay ông ấy thực sự muốn đạt được một hiệp định hòa bình. Rất khó để đoán xem liệu ông ấy có sẵn lòng nhượng bộ trong các vấn đề liên quan đến khu định cư của người Do Thái hay không".

Nhà bình luận chính trị Ronen Pollak của đài này cho rằng, nếu Thủ tướng Netanyahu chứng tỏ cho công chúng thấy được rằng ông đang nỗ lực thúc đẩy hòa bình thì người ta có thể sẽ không chỉ trích ông trong trường hợp hòa đàm lại đổ vỡ. Bởi vậy, theo ông Pollak, Thủ tướng Netanyahu đang "khéo léo chuẩn bị cho việc vừa không phải giải thích với phía Palestine, vừa không để cho Israel bị người ta chỉ trích nếu khiến đàm phán thất bại".

Tuy nhiên, Hanan Cristal thuộc đài truyền hình nhà nước không đồng tình với quan điểm cho rằng ông Netanyahu chỉ thúc đẩy tiến trình hòa bình với những nỗ lực tối thiểu. Ông Cristal nói: "Chưa bao giờ ông ấy sẵn sàng tiến về phía trước hơn lúc này. Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần chờ xem liệu có động lực chính trị nào đằng sau thái độ này hay không". Nhắc tới sự phản đối mạnh mẽ của một số thành viên nội các trước quyết định ngày 28-7 thả tự do cho 104 tù nhân người Palestine, bị bắt giam trước Hiệp ước Oslo năm 1993, ông Cristal cho rằng người ta có thể phản ứng rất quyết liệt trong các vấn đề lớn hơn, như việc từ bỏ các khu định cư người Do Thái ở Bờ Tây.

Bà Livni cũng thừa nhận bất đồng trong nội bộ chính phủ liên minh cánh hữu sẽ là thách thức không nhỏ trong việc tiến tới thỏa thuận với Palestine. Các bộ trưởng theo đường lối cứng rắn đã công khai phản đối việc thành lập nhà nước Palestine và tuyên bố sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc xây dựng các khu định cư người Do Thái trên phần lãnh thổ chiếm đóng của Palestine. Thứ trưởng Ngoại giao Zeev Elkin, một thành viên khá cứng rắn thuộc đảng Likud cánh hữu của Thủ tướng Netanyahu, cho rằng "tất cả các thay đổi (theo một thỏa thuận hòa bình) đều không đem lại điều gì tích cực cho an ninh của Israel, và chỉ khiến tình hình thêm xấu đi. Palestine thậm chí còn chưa sẵn sàng đưa ra bất kỳ nhượng bộ nào, dù là nhỏ nhất". Đảng Cội nguồn Do Thái cánh hữu theo chủ nghĩa dân tộc, thuộc chính phủ liên minh, cũng bỏ phiếu chống lại việc thả tự do cho các tù nhân người Palestine, mà nhiều nhân vật trong số đó đã bị bắt giam do các cáo buộc về hành vi khủng bố.

Truyền thông Israel cho hay Bộ trưởng Quốc phòng Moshe Yaalon đã tỏ ra khá lưỡng lự, song cuối cùng cũng bỏ phiếu ủng hộ quyết định thả tự do cho các tù nhân trên. Theo kênh truyền hình tư nhân Channel 10, Bộ trưởng Yaalon đã đề nghị Thủ tướng Netanyahu không thỏa hiệp về các vấn đề an ninh trong tiến trình hòa bình, đồng thời kêu gọi nhà lãnh đạo này duy trì sự hiện diện đầy đủ của lực lượng quân sự tại Thung lũng Jordan, nằm sâu trong khu Bờ Tây.

Tuy nhiên, ông Cristal cho rằng "quân át chủ bài" của Thủ tướng Netanyahu lại chính là dư luận. Theo kết quả một cuộc khảo sát công bố hôm 25-7, phần đông người Israel ủng hộ một thỏa thuận hòa bình - văn bản sẽ được đem ra trưng cầu dân ý trước khi chính thức có hiệu lực. Ông nói: "Thủ tướng Netanyahu có thể dựa vào dư luận để phản bác những ý kiến phản đối một hiệp định hòa bình".

Thanh Phương

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)