VHO - Làm mới những ca khúc cũ,ìakhóamởrahaythửtháchkhóvượxếp hạng bóng đá la liga kết hợp yếu tố truyền thống với đương đại, nghệ sĩ gạo cội kết hợp cùng các gương mặt trẻ… là những nỗ lực mà thời gian qua rất nhiều nghệ sĩ đã thử nghiệm và thu về tín hiệu tích cực. Thành công này cho thấy âm nhạc Việt đã có bước chuyển mình khi nỗ lực dựng lại cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, qua đó giúp công chúng khám phá âm nhạc truyền thống qua lăng kính mới.

 Quen mà lạ

Việc làm mới các ca khúc cũ kết hợp khai thác chất liệu dân gian, truyền thống… đang là xu hướng được giới trẻ yêu thích. Chính sự đan xen giữa xưa và nay trong một sản phẩm âm nhạc đã trở thành cây cầu nối, giúp thế hệ ngày nay tiếp cận với những giá trị xưa của truyền thống dân tộc mà không khô cứng, giáo điều.

Thời gian qua, các chương trình, dự án âm nhạc thu hút khán giả như: Our song Vietnam, Chị đẹp đạp gió rẽ sóng, Anh trai vượt ngàn chông gai, Anh trai say hi… đã có nhiều ca khúc cũ được phối mới đầy hấp dẫn. Không chỉ đơn thuần mang tính giải trí, những sản phẩm kết hợp này đã và đang góp phần lưu giữ và phát huy bản sắc văn hóa Việt Nam, đưa âm nhạc nước ta đến với công chúng quốc tế.

Chỉ sau vài ngày lên sóng, ca khúc Mẹ yêu con do Nhóm Tinh Hoa biểu diễn trong đêm chung kết Anh trai vượt ngàn chông gai 2024 đã vọt lên vị trí cao nhất trong Bảng xếp hạng âm nhạc thịnh hành của YouTube nhạc Việt với gần 1,3 triệu lượt xem, và đến nay đã cán mốc hơn 6 triệu. Đây là sáng tác nổi tiếng của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý, viết từ năm 1956, bản thu đầu tiên do NSND Thanh Huyền thể hiện. Dù lựa chọn một ca khúc kinh điển và thường được thể hiện bởi các giọng ca nữ, nhưng các nam nghệ sĩ đã mang đến một phiên bản vô cùng mới mẻ và đầy cảm xúc. Trước đó, chương trình cũng ghi nhận tốc độ bứt phá chóng mặt của Trống cơm lên vị trí số 1 danh mục âm nhạc thịnh hành nhờ hiệu ứng bùng nổ của vũ đạo kết hợp trình diễn đàn bầu, múa cờ… Hay các ca khúc khác như: Chiếc khăn piêu (nhạc phát triển từ dân ca Xá, lời Doãn Nho); Đào liễu (chèo cổ); Dạ cổ hoài lang (Cao Văn Lầu); Mưa trên phố Huế (Minh Kỳ - Tôn Nữ Thụy Khương)… cũng được làm mới và tạo nên nét riêng biệt, cuốn hút khán giả trẻ và trở thành hiện tượng của làng giải trí.

Bên cạnh đó, nói đến lồng ghép yếu tố văn hóa dân gian vào âm nhạc hiện đại hay làm mới các chất liệu âm nhạc xưa thành công nhất đến thời điểm này, phải kể đến Hoàng Thùy Linh với những tác phẩm “đình đám” như: Để Mị nói cho mà nghe, Bánh trôi nước, Em đây chẳng phải Thúy Kiều, Duyên âm, Gieo quẻ, Kẻ cắp gặp bà già... Đặc biệt, bài hát See tình là một bản disco pop vui nhộn với phần điệp khúc mang âm hưởng ngũ cung, khai thác chất liệu văn hóa dân gian miền Tây Nam Bộ với câu cải lương mở đầu đã có sức hút bền bỉ kéo dài suốt 2 năm và còn tỏa sáng trên trường quốc tế. Hay nữ ca sĩ Hà Myo, một gương mặt mới của làng nhạc Việt, được biết đến với những sản phẩm kết hợp giữa Xẩm với rap và nhạc điện tử, có thể kể đến: Xẩm Hà Nội, Xẩm xuân xanh, Xẩm Bốn mùa hoa Hà Nội...

Tạo dấu ấn không phải dễ dàng

Có thể nói, dùng tư duy của người trẻ làm mới kho tàng văn hóa ông cha để lại không chỉ để tạo “hit” mà còn là cách họ giữ gìn và bảo vệ những giá trị truyền thống của dân tộc. Tuy nhiên, nhạc cũ như một “món ăn” quen thuộc, nên để khán giả yêu thích, thì cách “chế biến” mới sao cho hài hòa, khéo léo là vô cùng quan trọng. Rõ ràng, nghệ sĩ sẽ phải đối mặt nhiều thử thách, áp lực, nhất là khi tác phẩm đã “đóng đinh” vào tâm trí nhiều thế hệ công chúng, đòi hỏi họ phải tìm tòi, sáng tạo để ca khúc vẫn giữ được hồn cốt nhưng lại trẻ trung, hấp dẫn để thu hút người nghe. Đâu đó, vẫn có những sản phẩm nhận về phản hồi không tốt, nhưng trên thực tế, việc một nghệ sĩ trẻ dám làm mới những sáng tác kinh điển là đã chấp nhận đương đầu với nhiều ý kiến trái chiều.

Như Hoàng Thùy Linh với 2 album riêng trong 3 năm qua đã gây dựng cho mình “thương hiệu” riêng, giành nhiều giải thưởng lớn, nhưng cô nàng cũng từng vướng tranh cãi mỗi khi trình làng một tác phẩm mới. Ví dụ, trong MV Tứ phủ, nữ ca sĩ sử dụng phần âm thanh chủ yếu là đàn bầu và kèn “đám ma”, thay vì những nhạc cụ quen thuộc của nghi thức hát Chầu văn như tiêu cảnh, thanh la, mõ. MV lấy cảm hứng từ tín ngưỡng thờ Mẫu và thần tích về Cô Bơ. Cũng từ đây, nhiều ý kiến phản đối cho rằng “lấy hình ảnh Thánh Cô mà dân gian tôn kính đưa vào âm nhạc là báng bổ, phàm tục”... Thế nhưng, nhìn ở khía cạnh khác, sự phá cách của Hoàng Thùy Linh không chỉ mang đến sự mới mẻ cho âm nhạc truyền thống mà còn góp phần đưa văn hóa thờ Mẫu trong tín ngưỡng dân gian đến gần hơn với thế hệ trẻ thông qua âm nhạc.

Gần đây, NSND Thanh Lam cũng gây tranh cãi sau tiết mục Áo mới Cà Mau kết hợp với ca sĩ Orange trong chương trình Bài hát của chúng ta. Ca khúc được phối lại theo phong cách hip-hop, Thanh Lam mặc áo bà ba, hát dân ca Nam Bộ bằng giọng nam và thực hiện vũ đạo táo bạo. Sau phần trình diễn, một số ý kiến bày tỏ bất ngờ và khen ngợi sự mới mẻ, sáng tạo của cô, nhưng bên cạnh đó, không ít người cho rằng tạo hình áo bà ba của Thanh Lam quá sặc sỡ, động tác vũ đạo cũng thiếu tinh tế, không phù hợp. Đây không phải lần đầu Thanh Lam vướng tranh cãi về những phá cách âm nhạc. Trước đó, hồi tháng 8.2023, cô từng bị một bộ phận người nghe phản đối về cách biểu diễn nhạc phẩm nổi tiếng Thiên thai trong đêm nhạc tôn vinh nhạc sĩ Văn Cao.

Rõ ràng, việc tiếp cận, làm mới âm nhạc dân tộc đúng cách sẽ tạo được màu sắc trẻ trung, tươi sáng cho tác phẩm mà không làm mất đi nét đặc trưng của bản sắc truyền thống. Tuy nhiên, theo giới chuyên gia, để sử dụng và khai thác âm nhạc dân tộc hiệu quả, cần phải chắt lọc những gì tinh túy nhất của văn hóa Việt, đồng thời tiếp thu cởi mở các nền văn hóa trên thế giới. Muốn làm được việc này, nghệ sĩ cần phải thực sự tìm hiểu sâu và tôn trọng giá trị nguyên bản của âm nhạc dân gian, cùng với đó là những cái “bắt tay” của thế hệ nghệ sĩ gạo cội cùng nghệ sĩ trẻ. Có như vậy, âm nhạc mới tiếp tục phát triển, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. 

(责任编辑：Cúp C2)