Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan
Nguyễn Văn Cẩn.

Trước thềm Xuân mới Mậu Tuất 2018,ổngcụctrưởngNguyễnVănCẩnHảiquanViệtNamviếttiếpchặngđườngđổimớivàpháttriểkèo nhà cái anh Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn dành thời gian trả lời phỏng vấn Báo Hải quan để chia sẻ, phân tích, đánh giá sâu hơn về kết quả công tác năm 2017 và những định hướng, mục tiêu quan trọng năm 2018 với nội dung, thông điệp cốt lõi: Hải quan Việt Nam tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động giao lưu thương mại và nâng cao hiệu quả quản lý.

Năm 2017, cùng với sự khởi sắc của nền kinh tế cả nước, ngành Hải quan đã lập được nhiều thành tích trong các mặt công tác, theo Tổng cục trưởng, đâu là những kết quả nổi bật, những dấu ấn đậm nét nhất trong năm qua?

Năm 2017, được sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ và Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đã tập trung nguồn lực triển khai quyết liệt các giải pháp để hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Trong đó, có thể tóm tắt những kết quả nổi bật như:

Thứ nhất, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh XNK của doanh nghiệp, toàn Ngành tiếp tục tập trung cải cách, hiện đại hóa. Đặc biệt, ngành Hải quan đã triển khai Hệ thống quản lý hải quan tự động tại cảng biển, cảng hàng không; triển khai Đề án nộp thuế điện tử qua ngân hàng phối hợp thu và thông quan 24/7; khai trương Cổng thông tin thương mại Việt Nam... Nhờ đó, thời gian thông quan nhanh chóng với 65% tờ khai luồng Xanh được thông quan với thời gian từ 1 đến 3 giây, đồng thời nâng cao năng lực công tác quản lý nhà nước về hải quan.

Thứ hai, ngành Hải quan đã nỗ lực cao độ thực hiện thắng lợi nhiệm vụ thu ngân sách trong bối cảnh phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức; hàng hóa nhập khẩu giảm thuế theo cam kết của các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) đã được Việt Nam ký kết. Ngay từ đầu năm 2017, lãnh đạo Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo toàn Ngành triển khai đồng bộ, quyết liệt hàng loạt giải pháp tạo thuận lợi cho hoạt động XNK để nuôi dưỡng nguồn thu, gắn với đẩy mạnh thực hiện các biện pháp nghiệp vụ để chống thất thu, thu hồi nợ thuế, đặc biệt chú trọng đến chống thất thu qua giá, mã số, thuế suất, C/O, gắn với trách nhiệm công vụ của công chức hải quan, đơn vị hải quan. Dù có nhiều khó khăn, thách thức nhưng kết thúc năm 2017, toàn Ngành thu NSNN đạt 297.082 tỷ đồng, vượt chỉ tiêu dự toán 12.082 tỷ đồng (tương đương 4,24%) và vượt chỉ tiêu phấn đấu hơn 2.000 tỷ đồng…

Điểm nổi bật thứ ba là công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Năm 2017, nhiệm vụ trọng tâm này đạt được nhiều kết quả tích cực, trong đó, ngoài việc đấu tranh phát hiện, bắt giữ, toàn Ngành tiếp tục tập trung đẩy mạnh công tác xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm, đặc biệt là toàn Ngành tăng các vụ việc khởi tố hình sự để răn đe… Năm 2017, toàn Ngành đã khởi tố hình sự 51 vụ, chuyển hồ sơ cho cơ quan khác khởi tố 68 vụ.

Ngoài ra, có thể kể đến các kết quả nổi bật khác như: Kim ngạch XNK của Việt Nam lần đầu tiên cán mốc 400 tỷ USD (cả năm 2017 đạt 425,12 tỷ USD), trong đó có đóng góp quan trọng của ngành Hải quan. Hải quan Việt Nam chủ trì tổ chức thành công Cuộc họp nhóm Tiểu ban Thủ tục hải quan nằm trong chuỗi hoạt động của Năm APEC 2017 do Việt Nam đăng cai, chủ trì…

Có thể nói, năm 2017, ngành Hải quan đã hoàn thành toàn diện các mặt công tác, trong đó có nhiều nhiệm vụ đạt được kết quả hết sức ấn tượng.

Ngay từ khi đảm nhiệm trọng trách Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, một trong những mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm luôn được Tổng cục trưởng dành nhiều sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt là đẩy mạnh các giải pháp tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại và đầu tư, gắn với sự chuyển biến rõ rệt trong nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về hải quan. Kết quả thực hiện định hướng quan trọng này trong năm qua được cụ thể hóa thế nào, thưa Tổng cục trưởng?

Để hướng tới một nền hải quan hiện đại, hiệu lực, hiệu quả, ngành Hải quan xác định tiếp tục cải cách, hiện đại hóa hải quan đồng bộ, thực chất trong tất cả các khâu nghiệp vụ, quản lý.

Trong năm 2017, ngành Hải quan đã chú trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả trong cả hai nhiệm vụ là tạo thuận lợi thương mại và quản lý nhà nước về hải quan. Toàn Ngành tập trung từ khâu xây dựng thể chế, rà soát, xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, quy trình, quy chế theo hướng cải cách hiện đại hóa, đẩy mạnh ứng dụng nhiều giải pháp công nghệ đồng bộ phục vụ yêu cầu tạo thuận lợi thương mại và quản lý trên tất cả các lĩnh vực.

Toàn Ngành đã tập trung tốt vào việc tạo thuận lợi cho cộng đồng DN XNK, nhất là ở khâu thông quan hàng hóa, đồng thời ngành Hải quan cũng tiếp tục áp dụng có hiệu quả các phương thức quản lý hải quan hiện đại như quản lý rủi ro, kiểm tra sau thông quan, kết hợp với tăng cường sử dụng các trang thiết bị như máy soi container, hệ thống camera giám sát trực tuyến... Các công việc này vẫn đang được tiếp tục triển khai hoàn thiện để nâng cao hiệu quả hơn nữa góp phần giảm thời gian thông quan hàng hóa và cải thiện chỉ số về giao dịch hàng hóa qua biên giới.

Đặc biệt năm 2017, ngành Hải quan bắt đầu triển khai Hệ thống quản lý hải quan tự động tại cảng biển, cảng hàng không (thực hiện chính thức tại địa bàn đầu tiên là khu vực cảng Hải Phòng với tên gọi Hệ thống quản lý hải quan tự động tại cảng biển- VASSCM từ 11/12/2017-PV). Đây là lần đầu tiên chúng ta xây dựng được một hệ thống đáp ứng được cả 2 mục tiêu tạo thuận lợi cho hoạt động XNK của DN và đáp ứng hiệu quả quản lý. Đặc biệt là nâng cao hơn nữa một bước trong công tác quản lý nhà nước về hải quan. Dù mới triển khai tại khu vực cảng Hải Phòng nhưng kết quả bước đầu đã chứng minh tính hiệu quả của Hệ thống mang lại cho cả 3 bên là: DN XNK; DN kinh doanh cảng, kho, bãi, hãng tàu; cơ quan Hải quan.

Thời gian tới, khi ngành Hải quan mở rộng triển khai Hệ thống quản lý hải quan tự động tại cảng biển, cảng hàng không tại Hà Nội, Quảng Ninh, TP.HCM, Bà Rịa-Vũng Tàu, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa, Cần Thơ, hiệu quả quản lý và phục vụ sẽ nâng lên rất nhiều.

Thưa Tổng cục trưởng, năm 2017 tiếp tục ghi nhận sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ trong chỉ đạo cải cách, đơn giản hóa thủ tục quản lý chuyên ngành hàng hóa XNK. Với vai trò là Cơ quan Thường trực Ủy ban chỉ đạo quốc gia Cơ chế một cửa ASEAN, Cơ chế một cửa quốc gia và tạo thuận lợi thương mại, Tổng cục Hải quan đã có đóng góp như thế nào trong triển khai thực hiện?

Công tác quản lý, kiểm tra chuyên ngành vẫn còn nhiều bất cập, đang là “nút thắt”, lực cản trong nỗ lực kéo giảm thời gian thông quan hàng hóa XNK. Đặc biệt, một số danh mục hàng hóa thuộc đối tượng kiểm tra chuyên ngành số lượng nhiều, phạm vi rộng, nhiều mặt hàng chưa có mã số HS, tiêu chuẩn, quy chuẩn; việc kiểm tra chuyên ngành thực hiện chủ yếu bằng phương thức thủ công, chưa áp dụng đúng bản chất của phương pháp quản lý rủi ro trong kiểm tra…

Với vai trò Cơ quan Thường trực được Chính phủ giao, Tổng cục Hải quan đã chủ động, tích cực tổng hợp, đánh giá, phân tích những hạn chế, bất cập trong công tác kiểm tra chuyên ngành, từ đó kịp thời tham mưu, đề xuất Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ đốc thúc các bộ, ngành liên quan. Năm 2017, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ đã trực tiếp làm việc với nhiều bộ, ngành để nắm bắt về thực trạng công tác kiểm tra chuyên ngành để báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, đôn đốc.

Thực tế, năm 2017, nhiệm vụ kiểm tra chuyên ngành đã có sự chuyển biến rõ rệt. Trong đó, ngành Hải quan đã, đang và sẽ tiếp tục nỗ lực cao nhất để góp phần cùng các bộ, ngành đưa ra những giải pháp có tính chất đột phá, cải cách triệt để liên quan đến lĩnh vực quản lý, kiểm tra chuyên ngành hàng hóa XNK, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho DN XNK, thu hút đầu tư nước ngoài, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả luôn là nhiệm vụ đầy thách thức đối với các cơ quan quản lý, trong đó có cơ quan Hải quan. Tổng cục trưởng đánh giá thế nào đối với kết quả thực hiện nhiệm vụ này trong năm 2017, đặc biệt vai trò Cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo 389 quốc gia của Tổng cục Hải quan?

Như đã nói ở trên, bên cạnh việc tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại, năm 2017, ngành Hải quan tiếp tục nâng cao hiệu quả quản lý thông qua công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; thanh tra, kiểm tra; quản lý rủi ro; kiểm tra sau thông quan. Đặc biệt là tăng cường kiểm soát, giám sát hoạt động nghiệp vụ qua Hệ thống chỉ huy giám sát trực tuyến qua hệ thống công nghệ thông tin.

Ở khâu tổ chức thực hiện, các đơn vị trong toàn Ngành đã triển khai các giải pháp đấu tranh đồng bộ, linh hoạt, hiệu quả, nhờ đó, năm 2017 toàn Ngành đã lập được nhiều chiến công, thành tích trong công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Đặc biệt, Tổng cục Hải quan tiếp tục tập trung xử lý mạnh tay với các đường dây, ổ nhóm, các vụ việc vi phạm nghiêm trọng để tăng tính răn đe. Năm 2017, toàn Ngành đã đấu tranh, phát hiện, bắt giữ, xử lý 15.184 vụ vi phạm pháp luật hải quan, trong đó có một số vụ việc trọng điểm liên quan đến bắt giữ hàng cấm như: lá Khat, ngà voi, các vụ buôn lậu thuốc lá ngoại quy mô lớn... Tổng trị giá hàng hóa vi phạm ước trên 789 tỷ đồng, tăng 89,58% so với cùng kỳ năm 2016, số tiền thu nộp ngân sách nhà nước 334,8 tỷ đồng, tăng 95% so với cùng kỳ năm 2016.

Ngoài ra, từ công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm tra sau thông quan, ngành Hải quan cũng phát hiện, xử lý hàng nghìn vụ việc vi phạm, truy thu, nộp ngân sách nhà nước hàng nghìn tỷ đồng.

Với vai trò là Cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo 389 quốc gia, Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) là lực lượng nòng cốt trong công tác phòng, chống buôn lậu, đồng thời đã tích cực tham mưu cho Chính phủ, Trưởng Ban chỉ đạo 389 quốc gia trong chỉ đạo, điều hành công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên phạm vi cả nước ngày càng đi vào chiều sâu và đạt được nhiều kết quả.

Năm 2017 cũng ghi nhận việc Tổng cục Hải quan nghiêm khắc, công khai, xử lý kịp thời một số trường hợp công chức có hành vi, biểu hiện gây phiền hà sách nhiễu, tiêu cực, điều này có ý nghĩa thế nào trong việc xây dựng lực lượng Hải quan “Chuyên nghiệp- Minh bạch- Hiệu quả”, thưa Tổng cục trưởng?

Trong quá trình xây dựng, phát triển, ngành Hải quan xác định vấn đề con người, công tác cán bộ luôn là yếu tố quyết định trong thực hiện nhiệm vụ chính trị. Để công tác xây dựng lực lượng, công tác quản lý hải quan đi vào thực chất, tăng cường sự kết nối giữa Hải quan các cấp, Tổng cục Hải quan đã ban hành nhiều quy định, quy chế về kiểm tra, kiểm soát, giám sát hải quan và giám sát chặt chẽ việc tổ chức thực hiện của các đơn vị.

Năm 2017, ngành Hải quan tiếp tục thực hiện Quyết định 188/QĐ-TCHQ về Quy chế hoạt động công vụ của Hải quan Việt Nam, quy định nguyên tắc, trách nhiệm, chức trách, nhiệm vụ và mối quan hệ công tác, chế độ làm việc; quy định về tư thế, tác phong làm việc công sở của các cá nhân, đơn vị trong hệ thống tổ chức của Hải quan Việt Nam... Quy chế được xem là “thước đo” chung nhất, một văn bản tập trung, thống nhất về hoạt động công vụ trong ngành Hải quan. Trong hoạt động nghiệp vụ, ngành Hải quan tiếp tục triển khai mạnh mẽ quy chế giám sát hải quan 3 cấp, đã tạo sự chuyển biến tích cực trong thực hiện các nhiệm vụ quản lý hải quan.

Năm 2017, ngành Hải quan tiếp tục tập trung thực hiện quyết liệt Quyết định 65/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ thông qua việc cơ cấu lại tổ chức bộ máy, đội ngũ CBCC theo hướng tinh giản, hiệu quả phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ; triển khai đồng bộ công tác quy hoạch, đào tạo, bổ nhiệm, luân chuyển; tăng cường thanh tra công vụ, đảm bảo kỷ cương, kỷ luật hành chính, chống các biểu hiện tham nhũng, tiêu cực trong thực hiện nhiệm vụ. Lãnh đạo Tổng cục Hải quan luôn thống nhất chủ trương và trong năm qua đã chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp quyết liệt để kịp thời phát hiện, kiên quyết xử lý nghiêm minh, công khai những cán bộ công chức có sai phạm. Đặc biệt xem xét cả trách nhiệm liên đới của lãnh đạo các đơn vị trực tiếp quản lý công chức có hành vi vi phạm.

Có thể nói, công tác xây dựng lực lượng là nhiệm vụ có tính chất thường xuyên, liên tục, được lãnh đạo Tổng cục Hải quan và các đơn vị hết sức quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo với tinh thần quyết liệt, công khai, minh bạch để thực hiện mục tiêu xây dựng Hải quan Việt Nam hiện đại, chuyên nghiệp, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Thưa Tổng cục trưởng, năm 2018, khối lượng công việc đặt ra cho toàn Ngành là rất lớn, nhất là trong bối cảnh nước ta sẽ tiếp tục cắt giảm mạnh thuế quan theo các cam kết thương mại quốc tế, song song với đó là đòi hỏi tăng cường vai trò quản lý để phòng chống các hành vi lợi dụng ưu đãi từ các FTA để gian lận, trốn thuế có tính chất xuyên quốc gia ngày càng gia tăng với mức độ tinh vi cao. Để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, toàn Ngành cần tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm nào?

Phát huy kết quả đạt được trong năm 2017 và quán triệt Nghị quyết của Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội năm 2018; chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Tài chính, trong năm 2018, ngành Hải quan sẽ ra sức phấn đấu ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của năm để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.

Bên cạnh đó, gắn với chủ trương xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo, hành động phục vụ người dân và DN, đồng thời thẳng thắn nhìn nhận những bất cập, tồn tại, hạn chế trong lĩnh vực quản lý, toàn ngành Hải quan xác định phương châm hành động của ngành Hải quan năm 2018 là “Kỷ cương- Sáng tạo- Phát triển”, trong đó tập trung thực hiện hiệu quả các nhóm công việc trọng tâm:

Thứ nhất, tiếp tục đẩy mạnh cải cách, hiện đại hóa đi vào thực chất, sâu rộng; đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý. Trong năm 2018 sẽ tiến hành xây dựng Hệ thống quản lý hải quan đồng bộ, tích hợp trên tất cả lĩnh vực nghiệp vụ, để đến giữa năm 2019 ngành Hải quan có Hệ thống thông quan đồng bộ, lồng ghép với Hệ thống VNACCS/VCIS để nâng cao năng lực cho cơ quan Hải quan và tạo điều kiện thuận lợi cho DN.

Thứ hai, thực hiện tốt vai trò Cơ quan Thường trực Ủy ban chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN, Cơ chế một cửa quốc gia và tạo thuận lợi thương mại, nhằm tham mưu cho Chính phủ triển khai các giải pháp mạnh mẽ, đột phá hơn nữa.

Thứ ba, tăng cường công tác quản lý, giám sát hải quan; kiểm tra sau thông quan; đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro… và vai trò Cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo 389 quốc gia.

Thứ tư, toàn Ngành cần tiếp tục quan tâm, nâng cao hơn nữa kỷ cương, kỷ luật lao động, gắn với phòng, chống tiêu cực, tham nhũng; xây dựng và bảo vệ lực lượng. Trong đó, sẽ xây dựng kế hoạch sát hạch đánh giá năng lực, trình độ, kỹ năng của CBCC hải quan, gắn với đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, bổ nhiệm, bố trí công tác.

Thứ năm, thực hiện các giải pháp đồng bộ trong thanh tra, kiểm tra chống thất thu, nợ đọng, quyết tâm phấn đấu thu đạt 293.000 tỷ đồng, vượt 10.000 tỷ đồng so với chỉ tiêu thu ngân sách trong năm 2018.

Trước thềm Xuân mới Mậu Tuất 2018, Tổng cục trưởng có thông điệp gì chuyển tới CBCC, viên chức, người lao động toàn Ngành qua các thời kỳ?

Nhân dịp Xuân mới Mậu Tuất 2018, thay mặt cho tập thể lãnh đạo Tổng cục Hải quan và nhân danh cá nhân, qua Báo Hải quan, tôi xin gửi lời chúc tới các thế hệ CBCC, viên chức, người lao động ngành Hải quan trên mọi miền Tổ quốc lời chúc An lành, Mạnh khỏe, Hạnh phúc và Thành công! Chúc toàn thể CBCC, viên chức, người lao động ngành Hải quan nỗ lực phấn đấu đạt được kết quả cao nhất trên tất cả các mặt công tác trong năm 2018!

Báo Hải quan xin trân trọng cảm ơn và kính chúc Tổng cục trưởng cùng gia đình Năm mới An khang, Thịnh vượng!

Cuộc họp Tiểu ban Thủ tục hải quan lần thứ nhất (SCCP 1) do Hải quan Việt Nam chủ trì trong khuôn khổ APEC 2017 diễn ra sáng 21/2/2017, tại thành phố Nha Trang, Khánh Hòa. Trong năm qua, Tổng cục Hải quan đã góp phần quan trọng vào thành công của Năm APEC 2017, một sự kiện đối ngoại quan trọng của nước ta cụ thể là gì, thưa Tổng cục trưởng? Năm APEC 2017 với chủ đề “Tạo động lực mới, cùng vun đắp tương lai chung” đã định hướng cho các Ủy ban, Nhóm, Tiểu ban chủ động xây dựng chương trình nghị sự và nội dung tập trung làm nổi bật các ưu tiên và mục tiêu Năm APEC 2017 về kết nối khu vực, hội nhập kinh tế và phát triển thương mại trong kỷ nguyên số. Tiểu ban Thủ tục hải quan (SCCP) là một trong những Tiểu ban quan trọng thuộc Ủy ban Thương mại và Đầu tư (CTI). SCCP APEC 2017 do Hải quan Việt Nam chủ trì tổ chức với hai nội dung ưu tiên lớn là: Tạo thuận lợi thương mại và đảm bảo an ninh thương mại trong chuỗi cung ứng khu vực đã đi đúng hướng. Kết quả của SCCP 2017 đã góp phần quan trọng trong việc thực hiện các ưu tiên và chủ đề của APEC quốc gia 2017, đồng thời hướng tới đạt được mục tiêu phát triển thương mại trong APEC đã được nêu rõ trong Mục tiêu Bogo 2020 về tự do hóa thương mại và đầu tư. Quan trọng hơn, SCCP APEC 2017, với sự chuẩn bị đầy đủ, toàn diện về nội dung, chu toàn trong lễ tân hậu cần, đã được các đại biểu khen ngợi, đánh giá cao Hải quan Việt Nam, góp phần đẩy mạnh sự hợp tác chặt chẽ, ngày càng vững chắc giữa cơ quan Hải quan các thành viên APEC, tăng cường tính kết nối giữa các lực lượng bảo vệ và thúc đẩy thương mại trong khu vực. Đặc biệt, trong Tuần lễ cấp cao APEC (diễn ra tại Đà Nẵng từ 6 đến 11/11/2017), ngành Hải quan đã tập trung nguồn lực, góp phần quan trọng phục vụ tốt các chuyến bay, các đoàn đại biểu, trong đó có nhiều chuyên cơ, nhiều đoàn của các nguyên thủ quốc gia đến Đà Nẵng tham dự Tuần lễ cấp cao APEC. Ngoài ra, năm 2017 tiếp tục ghi nhận nhiều dấu ấn trong hoạt động đối ngoại của Ngành, nhất là việc Hải quan Việt Nam ký thêm thỏa thuận hợp tác với Hải quan Myanmar và Thổ Nhĩ Kỳ…

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)