Thế giới năm 2024 sẽ như thế nào?ếgiớinămvàchínhsáchngoạigiaocâytrecủaViệlịch thi đấu siêu cúp ý

Trong cuộc chiến giành ảnh hưởng toàn cầu, Mỹ và đồng minh nói về “trật tự quốc tế dựa trên luật lệ”, còn khối Trung - Nga lại nói về một thế giới “đa cực”. Đối với phương Tây, “trật tự quốc tế dựa trên luật lệ” để nhằm củng cố hòa bình và ổn định. Điều này đòi hỏi tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và luật pháp quốc tế, bảo vệ các quốc gia nhỏ và hệ thống thương mại toàn cầu.

Trung - Nga cho rằng, nói thế là đạo đức giả. Theo quan điểm của Nga, Mỹ viết ra các quy tắc, áp đặt chúng lên các nước khác, nhưng sẽ phớt lờ chúng khi có dịp. Những ai tin theo điều này, theo quan điểm của Nga, về cơ bản là chư hầu của Mỹ. Nga và Trung Quốc tin rằng, sự suy giảm quyền lực toàn cầu của Mỹ là cần thiết và không thể tránh khỏi, để có một thế giới công bằng hơn, trong đó, quyền lực của Mỹ bị hạn chế và nhiều trung tâm quyền lực cùng hoạt động. Cũng theo Nga và Trung Quốc, điều này sẽ cho phép các nền văn minh khác nhau sống theo quy tắc riêng, thay vì phải tuân theo đồng thuận của Washington.

Đối với Mỹ và đồng minh, trên thực tế, đó chỉ là điều giả dối. Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) tin rằng, mặc dù ý tưởng về đa cực nghe có vẻ hấp dẫn, nhưng nó thường bắt nguồn từ việc Nga và Trung Quốc muốn có các cực ảnh hưởng chỉ lợi cho riêng mình. Đối với Mỹ và EU, chiến sự Nga - Ukraine đã phá vỡ một trong những nguyên lý cơ bản nhất của “trật tự quốc tế dựa trên luật lệ”.

Ngược lại, biện minh của Nga dựa chủ yếu vào luận điểm ​​cho rằng, Ukraine đang bị kéo vào không gian văn minh phương Tây, do đó, trở thành một công cụ của trật tự thế giới do Mỹ thống trị. Thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt với một chính phủ thân phương Tây, thân NATO ở Kiev, Nga tuyên bố, đó không phải là hành động xâm lược hay vi phạm các quy tắc toàn cầu, mà là một nỗ lực nhằm bảo vệ lợi ích an ninh của Nga.

Nhiều nước khác lại nhìn nhận tranh giành ảnh hưởng toàn cầu của các cường quốc bằng thuật ngữ từ góc nhìn dung hòa của Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar về sự cần thiết của một “trật tự quốc tế đa phương dựa trên luật lệ”.

Trong chuyên mục thế giới hướng đến năm 2024, tờ The Economist đặc biệt chú ý đến khả năng Trung Quốc sẽ theo đuổi 2 mục tiêu trái ngược nhau cùng một lúc vào năm 2024. Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ tìm cách tập hợp và lãnh đạo một khối các quốc gia hoài nghi trật tự thế giới do Mỹ thống trị. Nhưng ngay cả khi chuẩn bị cho một thế giới đa cực và cạnh tranh giữa các cường quốc, nghịch lý là Trung Quốc vẫn tìm cách thể hiện mình như thể sẽ bảo vệ sự thống nhất toàn cầu một cách hữu hiệu.

Để thúc đẩy mục tiêu đầu tiên, Trung Quốc cáo buộc Mỹ và đồng minh đang châm ngòi cho một cuộc chiến tranh lạnh mới. Họ cảm nhận lúc này là thời cơ đánh bật phương Tây khỏi trung tâm các vấn đề thế giới. Những lời chỉ trích của Trung Quốc còn có yếu tố kinh tế. Với tốc độ tăng trưởng toàn cầu đang chậm lại, Bắc Kinh đang cáo buộc Mỹ và các nước phương Tây giàu có khác dựng lên các rào cản bảo hộ đối với thương mại tự do và gây nguy hiểm cho tương lai của toàn cầu hóa.

Theo thống kê từ Global Trade Alert, số lượng các công cụ bảo hộ tăng từ khoảng 9.000 biện pháp cách đây một thập kỷ, lên khoảng 35.000 hiện nay. Các nước nghèo càng không có điều kiện hưởng lợi từ việc phân phối lại đầu tưđang phải gánh chịu tình trạng nợ nần cao, tăng trưởng thấp và USD quá mạnh. Năm 2024, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) sẽ tìm mọi cách giảm nợ cho các quốc gia đang mắc bẫy nợ kinh niên với Trung Quốc. Nhưng nếu thâm hụt của Mỹ là cần thiết để tiếp tục thúc đẩy nền kinh tế trong khi tăng trưởng toàn cầu gây thất vọng, thì USD sẽ tăng cao hơn nữa, làm trầm trọng thêm khó khăn của các nước nghèo. Khả năng ông Trump tái đắc cử mang đến tiềm năng cho tất cả những xu hướng này được khuếch đại.

Nhiệm kỳ thứ hai của Trump có thể đồng nghĩa với việc cắt giảm thuế sâu hơn nữa, do đó, thâm hụt lớn hơn và cuộc chiến thương mại sẽ leo thang hơn nữa. Giống như năm 2016, thị trường chứng khoáncó thể phục hồi nếu ông Trump thắng cử vào tháng 11. Nhưng cuối năm 2024, mọi điều có thể xoay chuyển, kinh tế toàn cầu có thể không hạ cánh nhẹ nhàng do chủ nghĩa biệt lập Mỹ. Ông Trump công khai sử dụng chủ nghĩa biệt lập Mỹ để xúc phạm đối thủ Nikki Haley của Đảng Cộng hòa khi nói với đám đông ủng hộ rằng, “cô ấy là người theo chủ nghĩa toàn cầu hóa; cô ấy chỉ thích quả địa cầu”.

Trong báo cáo Triển vọng Kinh tế Thế giới tại cuộc họp thường niên tháng 10/2023, IMF đã đưa ra tính toán về những điều có thể xảy ra nếu thế giới rơi vào “chiến tranh lạnh” mới giữa 2 khối kinh tế địa chính trị đối địch, không buôn bán với nhau. Theo đó, nếu một cuộc chiến tranh lạnh thực sự xuất hiện, sẽ làm sụt giảm tới 7% GDP toàn cầu trong tương lai do dòng chảy thương mại, tài chínhvà thông tin thấp hơn. Các nhà kinh tế khác thậm chí còn đưa ra con số cao hơn ước tính của IMF.

Mỹ và thế giới có thể phải tìm kho từ vựng mới, nếu Trump đắc cử tổng thống

Để phục vụ mục tiêu thứ 2 - bảo vệ sự thống nhất toàn cầu, Trung Quốc định vị mình là quốc gia bảo vệ hiện trạng. Bằng cách này, Trung Quốc hàm ý, mình sẽ bảo vệ “các nguyên tắc cơ bản” của trật tự thế giới hiện tại, như được quy định trong Hiến chương Liên hợp quốc. Trung Quốc cũng sẽ xem mình là nước ủng hộ Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), hoặc ít nhất là ủng hộ các quy định của WTO.