Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ ung thư (K) cao nhất thế giới. Đây là kết luận của Viện phòng chống ung thư Việt Nam được dẫn trên tạp chí điện tử Khám phá. Ung thư dạ dày. Ung thư “ti”. Ung thư đại tràng. Ung thư gan. Ung thư cổ “cái ấy”. Hình như K không tha bất cứ bộ phận nào trên thân thể người Việt.

Ung thư nói chung và ung thư vú ( UTV) chỉ có 5-10% ung thư là do di truyền, còn lại là hậu quả của chế độ ăn dư thừa chất béo, ít rau xanh và trái cây, tình trạng béo phì, ít vận động...

Nhưng đây mới là tin toát mồ hôi: Nguyên nhân gây K là do các loại hóa chất độc hại có trong thức ăn hàng ngày. Và nguồn nước ô nhiễm.

Có nghĩa là hàng ngày, cứ mở mồm là chúng ta đang “lấy thòng lọng buộc cổ”, khi con mắt trần (trụi) của những “người tiêu dùng thông thái” chúng ta không phải là kính hiển vi để biết miếng thịt nào chứa “hóa chất độc hại”, cọng rau nào không tẩm đẫm thuốc sâu, chiếc áo nịt nào không “hại ti”.

Ôi, nguồn sữa của những đứa trẻ đang lâm nguy khi tỷ lệ ung thư “ti” ở Việt Nam được “đo lường” với tỷ lệ mắc K bình quân là 30/100.000 người tại Hà Nội và 20/100.000  người tại TP.HCM.

Lưu ý là vừa tháng trước, kết quả phân tích của Viện Hóa học- Viện Khoa học và công nghệ cho thấy “dung dịch màu trắng trong suốt” của những viên “tròn tròn màu trắng” trong những chiếc áo nịt ngực “Made in China” là “Dung dịch dầu khoáng đã bị cấm dùng trong lĩnh vực dược”.

Và trong dung dịch đó, có chứa polycylic aromantic hydrocarbon (PAH), một chất độc không chỉ gây ngứa, gây rối loạn nội tiết mà còn “gây ung thư cao”. Và trong những câu chuyện “dưa lê vỉa hè” của những bà nội trợ là chuyện những quá táo tàu “để nửa năm không hỏng”.

Tất nhiên, không phải hàng “Made in China” nào cũng chứa chất “có nguy cơ gây ung thư”. Tất nhiên, Việt Nam không hề là ngoại lệ. Cách đây ít tháng, Lao động có một bài điều tra và sau đó đưa ra con số khiến dân chúng Mỹ Đình nói riêng và cư dân thủ đô nói chung tối tăm mặt mũi: Nguồn nước sinh hoạt dùng trong nhiều năm nay tại khu vực chung cư và nhà liền kề ở Phú Mỹ, Mỹ Đình bị nhiễm thạch tín (asen) vượt gấp 37-43 lần mức cho phép. 50% điểm giếng nước ngầm trên địa bàn toàn Thành phố có mức vượt trên ngưỡng cho phép 0,01mg/lít.

Mà asen là gì? Là thạch tín. Là thuốc độc mà người ta lập tức tắc thở nếu nuốt nhầm một lượng bằng “nửa hạt ngô”. Là “sát thủ vô hình” gây ung thư gan, ung thư da, ung thư phổi, ung thư bàng quan, ung thư thận.

Nhưng K, một trong tứ chứng nan y, không còn là một nguy cơ, cũng không chỉ là nỗi bất an nữa. Nó đã là một thứ tai họa với 150.000 người dân mắc mới và 75.000 ca K tử vong mỗi năm.
Chúng ta được bảo vệ thế nào ngoài những lời khuyên phải trở thành “người tiêu dùng thông thái”, ngoài những chuyến vi hành với báo chí tiền hô hậu ủng và kết quả “tất cả đều tốt”.
Chúng ta phải phòng tránh thế nào ngoài việc lên chùa làm sư?

Hôm qua, ở Quảng Ngãi, sau một vụ chết người đau lòng, Công an huyện Sơn Hà đã “tống giam” một nữ “phù thủy” 27 tuổi tên Sí. Theo An ninh thủ đô, lợi dụng sự mê tín dị đoan, Sí chữa bệnh cho bà con địa phương bằng cách bói để tìm “gia rông” (đồ độc) gây bệnh. Ừ thì đó là lừa đảo. Ừ thì đó là mê tín dị đoan. Ừ thì đó là u mê. Nhưng giờ đây, “gia rông” nhiều quá. “Gia rông” đến ngay từ miếng ăn, hớp nước. Và dường như, không phải chỉ “đồng bào”, người ta chỉ bắt đầu tin vào “phù thủy” khi hoặc đang sống ở trình độ u mê, hoặc quá tuyệt vọng trước những căn bệnh “thầy thuốc bỏ đi, trống kèn kéo tới”.

Thế còn chúng ta, ai sẽ tìm “gia rông” cho chúng ta đây?

Đào Tuấn

(责任编辑：La liga)