Luật PBGDPL năm 2012 quy định ngày 09/11 – Ngày Quốc hội thông qua Hiến pháp năm 1946 là Ngày Pháp luật nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa (XHCN) Việt Nam. Ngày Pháp luật Việt Nam được tổ chức nhằm lan toả tinh thần thượng tôn hiến pháp, pháp luật; đề cao giá trị của hiến pháp, pháp luật trong Nhà nước pháp quyền XHCN; giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật. Đồng thời xây dựng niềm tin, tình cảm, thái độ, ứng xử phù hợp với quy định của pháp luật, nâng cao ý thức bảo vệ pháp luật của toàn dân; đề cao giá trị con người, nâng cao ý thức tôn trọng kỷ luật, kỷ cương pháp luật.
Lan toả thông điệp đổi mới tư duy xây dựng, thi hành pháp luật
Phát biểu khai mạc Toạ đàm, đồng chí Phan Hồng Nguyên, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật cho biết, qua 12 năm triển khai, Ngày Pháp luật Việt Nam đã được các bộ, ngành, cơ quan, địa phương hưởng ứng thực hiện bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú, có chiều sâu, điểm nhấn như tổ chức các lễ hưởng ứng; treo băng rôn, khẩu hiệu; tổ chức diễn đàn, cuộc thi tìm hiểu pháp luật… Đây cũng là đợt sinh hoạt chính trị - pháp lý sâu rộng, làm cơ sở để triển khai thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, hiệu quả, thiết thực nhiệm vụ chính trị, chuyên môn của các Bộ, ngành, địa phương; đóng góp vào thành quả chung của công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Với tinh thần đó, Toạ đàm Báo chí và Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2024 được Bộ Tư pháp tổ chức không chỉ nhằm truyền thông, lan toả tinh thần thượng tôn Hiến pháp, pháp luật mà còn truyền tải thông điệp của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm về đổi mới tư duy trong xây dựng, thi hành pháp luật; chuyển đổi tư duy xây dựng pháp luật theo hướng vừa đảm bảo yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển.
Bên cạnh đó, Quốc hội khoá XV đang xem xét và dự kiến thông qua một số Luật quan trọng như Luật Công chứng, Luật Phòng không nhân dân, Luật Tư pháp người chưa thành niên… Vì vậy, đây cũng là dịp để cơ quan chủ trì soạn thảo các Luật trên tuyên truyền chính sách, đặc biệt là các chính sách mới để pháp luật thực sự đi vào cuộc sống.

Đồng chí Lê Thu Anh, Phó Chánh Văn phòng Bộ Tư pháp ghi nhận sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan báo chí, truyền thông trong tuyên truyền, truyền thông các hoạt động về xây dựng, thi hành pháp luật nói chung và của Bộ, ngành Tư pháp nói riêng. Trong thời gian tới, Bộ, ngành Tư pháp sẽ tiếp tục nghiên cứu, đưa ra những tư duy, hướng đi mới, tạo tiền đề cho giai đoạn 2026-2030 - nhiệm kỳ đánh dấu nước ta bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Do đó, đồng chí mong muốn các cơ quan báo chí, truyền thông tiếp tục phối hợp với Bộ, ngành Tư pháp đẩy mạnh công tác truyền thông theo hướng chuyên sâu hơn, xây dựng nhiều tuyến bài bình luận pháp luật, phản biện xã hội để đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước Cộng hoà XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới.

Đa dạng hoá các hình thức truyền thông

Tại Toạ đàm, đại diện các cơ quan báo chí, truyền thông đã chia sẻ kinh nghiệm tuyên truyền pháp luật và đề xuất định hướng, cách thức truyền thông trong giai đoạn mới. Đại diện Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội nhấn mạnh, nhận thức về chính sách, truyền thông chính sách của các Bộ, ngành, địa phương đã được nâng cao. Các hoạt động tuyên truyền, PBGDPL đã được thực hiện bài bản; các sự kiện đều được thông tin sớm tới các cơ quan báo chí để có kế hoạch truyền thông cụ thể. Đặc biệt, trong thời gian qua, các thông điệp của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm về đổi mới tư duy trong xây dựng, thi hành pháp luật đã được chú trọng tuyên truyền, lan toả đến toàn người dân, xã hội.

Tuy nhiên, hiệu quả công tác truyền thông chính sách vẫn chưa được như kỳ vọng. Theo đồng chí, cơ quan báo chí, truyền thông cần phải được tiếp cận chính sách pháp luật ngay từ giai đoạn soạn thảo để có thể truyền thông trước, trong và sau khi dự thảo Luật được thông qua, từ đó giúp người dân hiểu rõ hơn các chính sách mới, các vướng mắc, khó khăn đã được tháo gỡ. Đồng chí cũng đề xuất Bộ Tư pháp là đầu mới giới thiệu những chuyên gia chuyên môn về pháp luật để cung cấp nguồn thông tin uy tín cho cơ quan báo chí.

Đại diện Cục Bổ trợ tư pháp, Bộ Tư pháp khẳng định, chính sự phối hợp, vào cuộc của các cơ quan báo chí, truyền thông đã góp phần không nhỏ đưa Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản đi vào cuộc sống một cách hiệu quả, nhanh chóng. Hiện nay, Bộ Tư pháp đang trình Quốc hội xem xét thông qua dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) với nhiều chính sách mới được đại biểu, người dân quan tâm như mô hình tổ chức hành nghề công chứng, quá trình thay đổi của công chứng viên, đẩy mạnh quản lý nhà nước đối với hoạt động công chứng, công chứng điện tử. Đồng chí hy vọng rằng, với sự phối hợp truyền thông của cơ quan báo chí, dự thảo Luật sẽ sớm được thông qua, đáp ứng kỳ vọng và nhu cầu của cá nhân, tổ chức trong thực hiện công chứng, xã hội hoá công chứng.
Đại diện Thông tấn xã Việt Nam cho biết, Thông tấn xã Việt Nam xác định công tác thông tin, tuyên truyền, PBGDPL, truyền thông chính sách là nhiệm vụ quan trọng; nếu làm tốt công tác này sẽ góp phần định hướng dư luận xã hội, tạo sự đồng thuận cho người dân, triển khai hiệu quả chính sách pháp luật vào cuộc sống. Vì vậy, Thông tấn xã Việt Nam đã chủ động phối hợp với Bộ Tư pháp xây dựng chuyên mục “Xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam”, trong đó tăng cường phỏng vấn các chuyên gia về thông điệp của Tổng Bí thư về đổi mới tư duy xây dựng, thi hành pháp luật trong giai đoạn tới, thu hút được sự quan tâm của độc giả. Bên cạnh đó, Thông tấn xã cũng tăng cường tuyên truyền về những nội dung mới trong các dự thảo Luật dự kiến được thông qua tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khoá XV, đặc biệt là những dự thảo Luật có tác động mạnh mẽ đến đời sống xã hội.

Trong thời gian tới, đồng chí cho biết, Thông tấn xã sẽ bám sát định hướng tuyên truyền về Ngày Pháp luật Việt Nam; đồng thời nêu bật tinh thần của Tổng Bí thư về việc đổi mới tư duy trong xây dựng, thực thi pháp luật.

Cụ thể, Thông tấn xã sẽ mở thêm chuyên mục tuyên truyền, PBGDPL, nâng cao nhận thức của người dân, xã hội về pháp luật, đặc biệt là giới trẻ qua các hình thức thông tin mới như đồ hoạ, phản biện xã hội, truyền thông trên mạng xã hội. Đồng chí cũng mong muốn nhận được sự phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành chủ trì soạn thảo các luật; tổ chức các đợt thông tin trọng tâm, trọng điểm để tuyên truyền hiệu quả các điểm mới, các nội dung có tác động lớn đến người dân.

Kết thúc Toạ đàm, đồng chí Phan Hồng Nguyên ghi nhận và cảm ơn sự phối hợp của các cơ quan báo chí, truyền thông trong tuyên truyền các hoạt động của Bộ, ngành Tư pháp; góp phần đưa pháp luật vào cuộc sống và đưa cuộc sống vào pháp luật. Đồng chí cho biết, Bộ Tư pháp sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cơ quan báo chí, truyền thông trong cung cấp thông tin liên quan đến chức năng quản lý nhà nước của Bộ; cung cấp các chuyên gia tham dự các toạ đàm, phỏng vấn tuyên truyền pháp luật; phối hợp với cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật cung cấp tài liệu, dự thảo chính sách cho báo chí, truyền thông.

Bên cạnh đó, đồng chí mong muốn các cơ quan báo chí, truyền thông tiếp tục quan tâm, đồng hành cùng Bộ Tư pháp, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật truyền thông về Ngày Pháp luật Việt Nam và tư tưởng đổi mới của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đặc biệt là của Tổng Bí thư Tô Lâm, trong xây dựng, thi hành pháp luật. Đồng chí cũng đề nghị các bộ, ngành cần chủ động hơn nữa trong cung cấp thông tin cho báo chí, trên cơ sở đó tạo diễn đàn trên các nền tảng báo chí để truyền thông chính sách pháp luật theo hướng tích cực, “lấy cái đẹp dẹp cái xấu, lấy cái tích cực đẩy lùi tiêu cực”; đa dạng hoá các hình thức truyền thông, đặc biệt là trên nền tảng mạng xã hội.

Về phía Cục Báo chí, Bộ Thông tin và Truyền thông; Vụ Tuyên truyền, Ban Tuyên giáo Trung ương, đồng chí mong muốn các đơn vị sẽ hướng dẫn, định hướng cơ quan báo chí, truyền thông trong thời gian tới; tổ chức tập huấn cho phóng viên về kỹ năng truyền thông chính sách.