Thời hạn cho thuê đất lên tới 99 năm lại nhận được nhiều ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội tại dự thảo Luật đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt. Ảnh: ST.

Những điểm mới của dự thảo

Tại hội hội nghị lấy ý kiến đại biểu Quốc hội chuyên trách về dự thảo Luật Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt được tổ chức ngày 4/4, trong khuôn khổ phiên họp thứ 22, Quốc hội khóa XIV, nhiều điểm mới của dự thảo Luật về đặc khu kinh tế đã được ban soạn thảo đề cập tới.

Trước đó, tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt. Trên cơ sở tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật đã được tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện nhiều nội dung.

Theo ông Nguyễn Khắc Định, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, dự thảo Luật sau khi được chỉnh lý gồm 6 chương, 88 điều (giảm 3 điều so với dự thảo trước) và 6 Phụ lục. Tên gọi của dự thảo Luật được bổ sung cho phù hợp với phạm vi điều chỉnh là “Luật Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt Vân Đôn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc” thay vì “Luật Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt” như trước đây.

Về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, tại kỳ họp thứ 4, Chính phủ trình Quốc hội Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện tại đặc khu gồm 108 ngành, nghề (cắt giảm 135 trên tổng số 243 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điêu kiện theo quy định của Luật Đầu tư). Hiện nay, sau khi được chỉnh lý, dự thảo Danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện sau khi được rà soát bao gồm 131 ngành, nghề tăng 23 ngành, nghề so với Danh mục Chính phủ trình. Bên cạnh đó, dự thảo Luật đã bổ sung quy định mở (khoản 4 Điều 17) về việc áp dụng ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện để tạo cơ chế năng động, sáng tạo, linh hoạt trong quản lý, điều hành hoạt động kinh tế - xã hội và thử nghiệm chính sách tại từng đặc khu.

Ông Nguyễn Khắc Định cũng cho biết, về ngân sách đặc khu, Điều 39 dự thảo Luật được chỉnh lý quy định rõ ngân sách đặc khu là một cấp ngân sách thuộc hệ thống ngân sách nhà nước, tương đương ngân sách cấp huyện để xác định nguồn thu, nhiệm vụ chi, việc lập dự toán, chấp hành và quyết toán ngân sách đặc khu thực hiện theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và Luật này.

Một điểm mới cũng được đưa vào dự thảo Luật là bổ sung quy định thiết lập cơ chế kiểm soát đặc thù của Trung ương đặt tại từng đặc khu thông qua Ban tư vấn, hỗ trợ phát triển đặc khu do Thủ tướng Chính phủ thành lập để tăng cường kiểm soát đối với hoạt động của các cơ quan chính quyền địa phương ở đặc khu, đặc biệt là trong việc thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan nhà nước cấp trên được Luật này phân quyền cho Chủ tịch UBND đặc khu.

Thuê đất 99 năm: Nhiều lo ngại

Góp ý các nội dung dự thảo Luật, theo ông Tô Văn Tám, đại biểu Quốc hội tỉnh Kon Tum, dự thảo lần này đã xác định chính quyền địa phương của đặc khu sẽ có HĐND và UBND. Tán thành mô hình này nhưng đại biểu này băn khoăn về Điều 59 khoản 2, quy định số lượng đại biểu HĐND của đặc khu là 15 người, trong đó quy định đa số là chuyên trách chung chung mà không rõ về tỉ lệ hay số lượng tuyệt đối sẽ có thể dẫn tới lúng túng khi đi vào thực hiện. Một băn khoăn khác của đại biểu này là dự thảo quy định duy trì 2 cơ quan Văn phòng HĐND và Văn phòng UBND tại đặc khu, trong khi đó chủ trương của Đảng hiện nay là tinh gọn bộ máy.

Về Ban tư vấn hỗ trợ phát triển đặc khu, theo đại biểu Tô Văn Tám, quyền hạn Ban tư vấn hỗ trợ phát triển đặc khu tương đối lớn, khi quy định chủ tịch đặc khu phải xin ý kiến của Ban khi quyết định một số đầu việc. Đại biểu này cho rằng, hiện nay quy định về kiểm tra, giám sát đối với Chủ tịch UBND đặc khu tương đối nhiều, nếu lập thêm ban này nữa thì sẽ thêm ràng buộc cho chủ tịch đặc khu, vì thế, không cần thiết phải thành lập Ban tư vấn hỗ trợ phát triển đặc khu. Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Văn Trung, đại biểu Quốc hội Đỗ Thị Lan (Quảng Ninh) và khá nhiều đại biểu cũng đồng tình với điều này.

Liên quan đến nội dung cho thuê đất đối với dự án có tính chất đặc biệt có thể lên tới 99 năm, ý kiến của đại biểu Lê Thanh Vân, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội không tán thành. Theo đại biểu này, “ba đơn vị dự kiến xây dựng đặc khu là ba vị trí tiền tiêu, vị trí đặc biệt, nhạy cảm về quốc phòng, an ninh”. Vì thế, xem xét dưới góc độ phòng thủ quốc gia, đại biểu này tỏ ra lo ngại khi “đến nay chưa có một chuyên gia về quốc phòng an ninh của Quốc hội lên tiếng đánh giá về tác động của quy định này ra sao...”.

Đồng tình với lo ngại này, ông Phan Nguyễn Như Khuê (đại biểu Quốc hội TP.HCM) cho rằng: “Chúng ta cần tạo ra sự đột phá, nhưng không được dễ dãi”. Cử tri TP. HCM thấy rằng việc chúng ta giao đất quá rộng với một thời lượng dài như vậy, sau này con cháu chúng ta sẽ xử lý như thế nào nếu có liên quan đến vấn đề quốc phòng, an ninh. Cử tri rất lo lắng, bởi chưa nghe các chuyên gia về quốc phòng an ninh bàn luận về vấn đề này, đồng thời nhấn mạnh cần phải quan tâm đến chủ quyền khi thực hiện việc ưu đãi.

Đồng tình chủ trương ban hành luật, đại biểu Quốc hội Hà Quang Hàm (Phú Thọ), Ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội băn khoăn về vấn đề ngân sách đặc khu tại Điều 39 sẽ khó thực hiện trong thực tế. Vì khi một đơn vị tương đương cấp huyện, thì toàn bộ việc giao nhiệm vụ thu chi là do UBND tỉnh, nhưng việc chi tiêu như thế nào, sử dụng ngân sách ra sao lại do đặc khu quyết định, như vậy việc giao ngân sách sẽ như thế nào? “Một ông quyết định về nguồn, một ông quyết định về tiêu thì khó mà cân đối”, đại biểu này bình luận, đồng thời cho rằng, đây là điều cần phải cân nhắc và mối quan hệ giữa ngân sách đặc khu với ngân sách của tỉnh phải được quy định rõ trong Luật.

(责任编辑：Cúp C1)