Bất chấp mọi động thái giảm giá khuyến mãi của doanh nghiệp,ịtrườngôtôViệtNamẨnsốnhữngthángcuốinăkèo pháp tối nay thị trường ô tô vẫn không đạt tốc độ tăng trưởng như mong muốn. Ảnh: Nguyễn Hà​.

Tự lấy đá ghè chân mình

Năm 2017, thị trường ô tô Việt Nam đã trải qua nửa năm giảm giá liên tiếp đến từ hầu hết thương hiệu. Đây được xem là việc chưa từng có tại thị trường ô tô Việt Nam, vốn là nơi có giá bán ô tô cao nhất thế giới, và giá bán xe, dường như chỉ có tăng mà ít khi giảm. “Trào lưu” đua nhau giảm giá một cách quyết liệt sâu rộng đến từ các nhà sản xuất, nhà nhập khẩu (NK), kéo đến các đại lý rồi lan đến cửa hàng nhỏ lẻ.

Việc giảm giá xe không đơn thuần là để “kích” tâm lý người tiêu dùng khi lộ trình thuế NK xe nguyên chiếc trong khu vực đã giảm mạnh (từ 40% xuống 30%) và sẽ về 0% từ năm 2018 mà còn là “chiêu” tăng số lượng, nâng thị phần đến từ các thương hiệu lớn.

Cuộc đua giảm giá đem lại lợi ích cho người tiêu dùng này nhưng cũng ảnh hưởng đến người tiêu dùng khác khi vừa mua xe trước đó vài ngày nhưng đã “mất” tới vài chục triệu, thậm chí cả trăm triệu đồng; đó là chưa kể về lâu dài, những mẫu xe này sẽ còn mất giá nữa khi bán lại.

Điều này không khỏi khiến người tiêu dùng hoang mang trù trừ không dám quyết khi có nhu cầu mua xe. Thị trường vốn tưởng sẽ tác động tốt lại thành ngược lại. 6 tháng đầu năm, doanh số bán xe của thị trường hầu như giảm. Tháng 1, toàn thị trường tiêu thụ đạt 20.323 xe, giảm 39% so với tháng 12/2016. Và để “kích” thị trường động thái giảm giá được bắt đầu từ “ông lớn” Trường Hải với mức giảm sâu cho các mẫu xe của Mazda kéo theo trào lưu giảm giá đến từ nhiều thương hiệu khác.

Tháng 2/2017, thị trường tiêu thụ 17.621 xe, giảm 13% so với tháng 1/2017. Mức giảm cao này được lý giải một phần nguyên nhân do là tháng Tết, thời gian nghỉ nhiều. Vậy nên bước sang tháng 3 thị trường tiêu thụ đạt 26.872 xe, tăng 52% so với tháng 2/2017 và tăng 8% với cùng kỳ năm trước.

Sang tháng 4, bất chấp cuộc đua giảm giá được các hãng và đại lý áp dụng, doanh số bán hàng của toàn thị trường chỉ đạt 21.942 xe, giảm 18% so với tháng trước và giảm 15% so với cùng kỳ năm trước. Tháng 5, lượng ô tô bán ra đạt 23.232 xe, tăng 6% so với tháng liền kề trước đó nhưng giảm 1% so với cùng kỳ năm ngoái. Tháng 6/2017, doanh số đạt 24.365 xe, tăng 5% so với tháng trước nhưng vẫn giảm khoảng 0,2% so cùng kỳ năm trước.

Tính chung 6 tháng đầu năm thị trường đã tiêu thụ 134.268 chiếc xe, giảm 1% so với cùng kỳ năm ngoái.

Kết quả không những không tăng trưởng mà còn sụt giảm này ngoài dự đoán của các DN. Lao vào cuộc đua giảm giá trong thế “đặng chẳng đừng” nhưng lượng xe bán ra vẫn không được như mong muốn. Tâm lý hoang mang, thậm chí lo lắng bao trùm các đại lý và các hãng xe. Không đua theo giảm giá thì không có khách, mà giảm thì biết giảm bao nhiêu và giảm đến bao giờ, lời lãi không kỳ vọng đến đã đành, mà nhiều cửa hàng, đại lý đã chịu lỗ.

Khách hàng đều có chung tâm lý liệu thị trường đã giảm giá đến đáy chưa, mua xe lúc này giá đã tốt chưa, bất chấp khẳng định của VAMA là đã giảm kịch sàn rồi, nhưng sức mua vẫn không tăng trưởng cao.

Vốn dĩ giảm giá để kích cầu nhưng cuộc đua giám giá không có điểm dừng này của các hãng được cho là “tự lấy đá ghè chân mình”.

Nhập khẩu cũng không tăng

Đầu năm 2017, thuế NK ô tô nguyên chiếc trong khu vực đã giảm từ 40 xuống 30%, trước thời điểm này, các hãng cũng rậm rịch kế hoạch đưa các mẫu sản phẩm mới về. Dự báo trước đó cho rằng sẽ có một làn sóng xe NK tràn vào Việt Nam. Nhưng thực tế diễn ra không hẳn vậy.

Lượng ô tô nguyên chiếc chỉ tăng trong 3 tháng đầu năm. Cụ thể: tháng 1/2017 cả nước NK gần 7,4 nghìn ô tô nguyên chiếc các loại với tổng trị giá 153 triệu USD (tăng 25,5% về lượng; tăng 4% về trị giá so với cùng kỳ năm trước). Tháng 2 đạt trên 8 nghìn xe, kim ngạch 158 triệu USD (tăng 50% về lượng và 22% về trị giá). Tháng 3 đạt 13 nghìn xe, kim ngạch đạt khoảng 150 triệu USD (tăng 62,5% về lượng; giảm 18,5% về trị giá).

Song lượng ô tô nguyên chiếc NK bắt đầu giảm từ tháng 4 với 6.962 chiếc, giảm 37,8% so với tháng trước, đạt giá trị 169,5 triệu USD (giảm 6%). Sang tháng 5 có nhỉnh tăng, đạt 9.935 xe với tổng giá trị 215,8 triệu USD thì đến tháng 6, con số này đã giảm hơn 22%, còn 7.817 xe với tổng giá trị 171,1 triệu USD.

Chiếm tỉ lệ lớn trong xe NK nguyên chiếc là các dòng xe sang đến từ các nước ngoài khu vực ASEAN (không được ưu đãi thuế). Ngoài những thương hiệu đang “vướng” với cơ quan quản lý BMW, Jaguar, Land Rover thì các dòng xe sang khác cũng nằm chung trong trong vòng luẩn quẩn “giảm giá” lượng tiêu thụ càng giảm của thị trường ô tô nói chung. Số liệu từ các DN xe sang cho thấy, 6 tháng đầu năm tổng số xe sang và siêu sang bán ra, đạt khoảng 4.500 chiếc, chỉ bằng 86% cùng kỳ 2016.

Ẩn số nửa cuối năm

Tháng 8 là mốc thời điểm được chờ đón của thị trường ô tô Việt Nam khi diễn ra triển lãm ô tô lớn nhất trong năm. Thông lệ hàng năm, triển lãm sẽ là nơi các hãng tung ra các sản phẩm mới, các chương trình khuyến mãi hấp dẫn để kích cầu thị trường.

Tuy nhiên năm nay diễn biến chưa hẳn sẽ xảy ra. Bởi chỉ còn ít tháng nữa là đến thời điểm thuế NK ô tô trong khu vực về 0%, cuộc chiến về giá khi ấy liệu có tiếp tục xảy ra như 6 tháng đầu năm 2017? Câu hỏi này khiến người tiêu dùng vẫn có tâm lý chờ đợi chưa mua xe.

Vả lại năm nay triển lãm cũng không còn được mặn mà như mọi năm khi mà số lượng hãng tham gia chỉ có 12 thương hiệu ô tô. Các DN NK thì có sân chơi riêng của mình vào tháng 10, “ông lớn” Trường Hải không tham gia (dành sức cho cuộc chơi riêng vào tháng 12), Toyota dường như sẽ không mang gì nhiều đến triển lãm khi năm nay hầu như không có mẫu xe mới nào đáng kể, xe lắp ráp trong nước thì đang bị thu hẹp…

Cùng với đó các DN trong ngành ô tô đều đang phấp phỏng chờ đợi nhiều điều kiện kinh doanh mới được quy định tại Nghị định quy định về điều kiện kinh doanh sản xuất lắp ráp, nhập khẩu và bảo hành, bảo dưỡng ô tô sẽ được ký tới đây.

Nghị định sẽ quyết định khá nhiều điểm then chốt đối với các DN như việc quy định có cần phải có ủy quyền chính hãng mới được NK ô tô hay không; quy định DN phải chịu trách nhiệm về chế độ bảo hành, bảo dưỡng ô tô cho khách hàng; chịu trách nhiệm triệu hồi ô tô khi bị lỗi kỹ thuật; Điều kiện về cơ sở vật chất như nhà xưởng, dây chuyền lắp ráp, dây chuyền hàn, dây chuyền sơn, dây chuyền kiểm tra chất lượng sản phẩm và đường thử xe...

Theo lộ trình thì 1/7 Nghị định phải được ban hành, tuy nhiên đã qua nửa tháng 7, các cơ quan dự thảo dường như vẫn chưa thống nhất được các ý kiến. Điều này đã tác động không nhỏ đến kế hoạch kinh doanh, sản xuất ô tô của các DN.

Vậy nên thị trường ô tô 6 tháng cuối năm vẫn là một ẩn số.

(责任编辑：World Cup)