DN phải thực hiện thủ tục kiểm tra giám sát hàng hóa XNK qua cửa khẩu biên giới đất liền như nhau với cả cơ quan Hải quan và Bộ đội biên phòng,ểmtrachuyênngànhDoanhnghiệpmấthàngchụctỷđồngtiềnlưukhobãlich bong da .com gây tốn kém về thời gian và bức xúc cho DN. Ảnh: H.Anh.
​​​

Chồng chéo chậm được cải thiện

Đánh giá về công tác kiểm tra chuyên ngành trong báo cáo Tình hình thực hiện Nghị quyết số 19-2017/NQ-CP (ngày 6/2/2017) của Chính phủ về tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2017, định hướng 2020, Bộ KH&ĐT cho biết, nhìn chung các Bộ, ngành đã nắm rõ yêu cầu về cải cách quản lý, kiểm tra chuyên ngành, một số Bộ đã có hành động cụ thể thực hiện nhiệm vụ này. Theo đó, thời gian DN thực hiện một số thủ tục kiểm tra chuyên ngành đã được rút ngắn hơn trước. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều tồn tại, vướng mắc về kiểm tra chuyên ngành.

Trước hết, phạm vi mặt hàng phải kiểm tra chuyên ngành quá rộng và có xu hướng ngày càng tăng. Thực tế cho thấy Thông tư của một số Bộ có xu hướng mở rộng Danh mục hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành so với quy định cho phép của Luật.

Theo phản ánh của các DN, thủ tục kiểm dịch động vật được cho là còn rất khó khăn, phức tạp, gây tốn kém thời gian và tăng chi phí đáng kể cho DN. Thủ tục này gồm 2 giai đoạn, thực hiện tại 2 cơ quan của Cục Thú y: Đăng ký kiểm dịch tại Cục Thú y ở Hà Nội (thời gian theo quy định là 5 ngày, thực tế dài hơn nhiều, kể cả việc kéo dài mà không thông báo lý do cho chủ hàng), khai báo và kiểm dịch tại cơ quan thú y vùng (không quy định thời gian hoàn thành).

Khi chậm cấp văn bản đồng ý kiểm dịch, cán bộ Cục Thú y thường trả lời là do quá nhiều hồ sơ mà chỉ có 1 người phụ trách đăng ký cho tất cả các DN trên cả nước. Thời gian thực hiện nhanh hay chậm, dễ hay khó hoàn toàn phụ thuộc vào cán bộ này. Tình trạng này tương tự như việc cấp văn bản đồng ý kiểm dịch tại Cục Thú y. Đây là việc nội bộ của Cục Thú y, nhưng đối tượng chịu hậu quả là DN.

Bộ KH&ĐT cũng nhận định, thời gian qua tình trạng chồng chéo trong quản lý, kiểm tra chuyên ngành chậm được cải thiện. Theo đó, quản lý, kiểm tra chuyên ngành chồng chéo giữa các Bộ (Công thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Y tế, Bộ đội Biên phòng và Hải quan,...) trên các lĩnh vực vẫn chưa được cải thiện (ngoại trừ những thay đổi tích cực trong phân công trách nhiệm quản lý nhà nước về ATTP tại Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 38).

Cụ thể, việc kiểm định kỹ thuật an toàn lao động, huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động và quan trắc môi trường lao động thuộc quản lý của 10 Bộ. Cũng theo phản ánh của DN, để nhập khẩu một (01) chiếc điều khiển cần trục xe nâng (1,2kg) phải làm thủ tục 8 lần tại nhiều bộ phận khác nhau của 2 Bộ Công thương và Bộ Thông tin truyền thông.

Cũng theo Bộ KH&ĐT, DN phải thực hiện thủ tục kiểm tra giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu qua cửa khẩu biên giới đất liền như nhau với cả cơ quan Hải quan và Bộ đội biên phòng, gây tốn kém về thời gian và bức xúc cho doanh nghiệp. Ngay sau khi Nghị quyết 19-2017 được ban hành, Bộ Quốc phòng đã báo cáo ngay nội dung liên quan tới quy định bộ đội biên phòng kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu qua cửa khẩu biên giới đất liền tại Thông tư 09/2016/TT-BQP. Theo đó, Bộ Quốc phòng báo cáo đang tích cực phối hợp với các Bộ liên quan hoàn chỉnh dự thảo Thông tư sửa đổi để đảm bảo phù hợp với Luật Hải quan; đồng thời đề xuất sửa đổi Pháp lệnh Bộ đội biên phòng. Tuy vậy, đã gần 1 năm từ thời điểm Bộ Quốc phòng báo cáo, chưa có thay đổi, đề xuất nào được đưa ra và thực hiện.

Chi phí quá lớn ảnh hưởng nặng nề tới DN

Về thời gian thực hiện thủ tục quản lý, kiểm tra chuyên ngành, Bộ KH&ĐT nhấn mạnh tuy thời gian đã giảm hơn trước, nhưng vẫn còn dài, dẫn tới nhiều rủi ro cho doanh nghiệp (chi phí lưu kho bãi, phạt hành chính do chậm thông quan, lỡ cơ hội kinh doanh,…).

Đơn cử, thời gian đăng ký dán nhãn năng lượng tại Tổng cục năng lượng (Bộ Công thương) thường khoảng 3 tuần. Thông tư số 36/2016/TT-BCT sửa đổi Thông tư 07/2012/TT-BCT đã thay đổi phương thức chứng nhận cho phương tiện, thiết bị; áp dụng hình thức để doanh nghiệp tự công bố mức hiệu suất năng lượng và dán nhãn năng lượng. Mặc dù quy định cho doanh nghiệp tự công bố và dán nhãn năng lượng, nhưng trên thực tế Tổng cục năng lượng (Bộ Công thương) vẫn yêu cầu DN phải có mã công bố thì mới được dán nhãn để lưu thông sản phẩm (trước đây là số đăng ký). Như vậy, thủ tục dán nhãn năng lượng được cải cách trên văn bản, nhưng không được thực thi trên thực tế.

Điều được quan tâm nhất là chi phí thì theo Bộ KH&ĐT, chi phí kiểm tra chuyên ngành vẫn quá lớn, đặc biệt là phí kiểm tra hiệu suất năng lượng, phí kiểm dịch thú y và phí kiểm tra chất lượng thức ăn chăn nuôi nhập khẩu.

Theo đó, chi phí kiểm tra chuyên ngành quá lớn gây ảnh hưởng nặng nề tới hiệu quả hoạt động kinh doanh của DN, đi ngược với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về “cắt giảm chi phí cho DN.

Ví dụ, để nhập khẩu một lô hàng điện lạnh, DN phải thực hiện các loại kiểm tra như kiểm tra tương thích điện từ (16-20 triệu/mẫu sản phẩm) và chi phí không chính thức là 4 triệu/tờ kết quả; Kiểm tra hiệu suất năng lượng hết 16 triệu/mẫu sản phẩm; Kiểm tra hợp quy và dán tem CR hết 6 triệu/mẫu sản phẩm và giá trị mẫu sản phẩm bị mất (kiểm tra phá huỷ đối với sản phẩm nhập lần đầu) đồng thời chi phí không chính thức 2 -3 triệu/tờ kết quả... Như vậy, tổng cộng các chi phí để hoàn tất thủ tục kiểm tra chuyên ngành đối với một model tủ lạnh khoảng 70 triệu đồng (không bao gồm giá trị mẫu bị phá huỷ). DN tính toán nếu một lô hàng nhập khẩu chỉ gồm vài chiếc thì DN không có lãi, thậm chí lỗ.

Bộ KH&ĐT cũng nêu dẫn chứng, cơ quan kiểm dịch yêu cầu nhất thiết phải có giấy chứng nhận kiểm dịch của nước xuất khẩu hoặc có giấy này nhưng cơ quan kiểm dịch nghị ngờ, tiến hành xác minh xong mới được đăng ký kiểm dịch gây khó khăn, tăng thời gian, chi phí, nhiều trường hợp gây thiệt hại cho DN do hàng hoá bị hư hỏng. Một DN nhập khẩu mặt hàng gỗ cho biết mỗi năm DN phải chi phí hàng chục tỷ đồng (có tháng tới 2,5 tỷ) tiền lưu kho bãi vì việc yêu cầu này.

Với những hạn chế trên, để thúc đẩy mạnh mẽ việc thực hiện Nghị quyết 19 về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, Bộ KH&ĐT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ Yêu cầu các Bộ liên quan khẩn trương thực hiện rà soát, kiến nghị cắt giảm điều kiện đầu tư, kinh doanh thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của các Bộ, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 1/2018.

Đồng thời yêu cầu các bộ thực hiện đầy đủ và kịp thời các nhiệm vụ, giải pháp về quản lý chuyên ngành theo yêu cầu của Nghị quyết 19, hoàn thành giảm tỷ lệ hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành từ 30-35% xuống còn 15% trong quý 2/2018.

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)