Sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh về việc Mỹ rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP),ínhsáchmớicủaMỹvàvấnđềđốivớiViệket qua pari yêu cầu Canada và Mexico thảo luận lại Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA), áp đặt các biện pháp đơn phương để bảo hộ mậu dịch  với từng nước, đòi hỏi doanh nghiệpMỹ chuyển nhà máy về nước để tạo việc làm trong nước. Đằng sau những quyết định đó là sự trỗi dậy của xu hướng chủ nghĩa dân tộc Mỹ.

Những sắc lệnh đầu tiên của Tổng thống Mỹ Donald Trump, việc nước Anh khởi động đàm phán rút khỏi Liên minh châu Âu (EU), diễn biến trong cuộc bầu cử tổng thống Pháp và một số nước châu Âu với sự nổi lên của cánh hữu báo hiệu chủ nghĩa dân tộc đang trỗi dậy, kéo theo chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch, tác động tiêu cực đến quá trình toàn cầu hóa và hội nhập kinh tếthế giới.

Nhà phân tích G. Rachman viết trên tờ Financial Times (Anh) số đầu năm 2017: "Khả năng xung khắc giữa chủ nghĩa dân tộc Mỹ và Trung Quốc tại vùng Thái Bình Dương có vẻ tăng lên kể từ khi ông Donald Trump thắng cử". G. Rachman cho rằng, trước khi Donald Trump nêu ra khẩu hiệu “Làm cho nước Mỹ vĩ đại lần nữa” (Make America Great Again), thì ông Tập Cận Bình đề ra mục tiêu “Phục hưng dân tộc Trung Hoa”, ông V. Putin muốn Nga phục hồi vị thế cường quốc như thời Liên Xô.

Quan hệ Mỹ - Trung có xu hướng căng thẳng hơn

Đối với Trung Quốc, từ đầu thế kỷ XXI, quan hệ Mỹ - Trung Quốc đã diễn ra theo nhiều kịch bản, trở thành mối quan hệ có tác động lớn đến cục diện chính trị và kinh tế thế giới.

Khi vừa nhậm chức năm 2001, Tổng thống George W. Bush coi Trung Quốc là "đối thủ cạnh tranh chiến lược", đã áp dụng chính sách "kiềm chế", "cân bằng" đối với Trung Quốc, cáo buộc Trung Quốc tạo ra căng thẳng ở châu Á. Vụ khủng bố quốc tế ngày 11/9/2001 ở Mỹ tạo ra bước ngoặt trong quan hệ giữa 2 nước do Trung Quốc ủng hộ cuộc chiến chống khủng bố của Mỹ.

Từ năm 2009, trong nhiệm kỳ đầu, Tổng thống B. Obama đã duy trì mối quan hệ tương đối thân thiện với Trung Quốc. Tháng 11/2009, ông cùng Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào tổ chức Đối thoại kinh tế và chiến lược nhằm mở rộng hợp tác kinh tế giữa 2 nước, được khởi xướng vào năm 2006, dưới thời G. W. Bush.

Từ năm 2012, B. Obama thực hiện chiến lược xoay trục sang châu Á, tập trung sự chú ý của Mỹ vào khu vực châu Á - Thái Bình Dương, trong khi Chủ tịch Tập Cận Bình tuyên bố chủ trương tăng cường ảnh hưởng của Trung Quốc trên trường quốc tế.