Tái cấu trúc hệ thống ngân hàng là thực sự cần thiết Ảnh: S.T

Khó khăn chồng chất

Chính thức từ ngày 10-10, lãi suất tái cấp vốn đã được NHNN điều chỉnh tăng từ 14% lên 15%/năm, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng từ 14% lên 16%/năm. Tái cấp vốn là hình thức NHNN cấp tín dụng có bảo đảm cho các ngân hàng nhằm cung ứng vốn ngắn hạn.

NHNN tái cấp vốn cho các ngân hàng thương mại qua hình thức như cho vay lại theo hồ sơ tín dụng, chiết khấu, tái chiết khấu thương phiếu và các giấy tờ có giá ngắn hạn khác, cho vay lại dưới hình thức cầm cố các giấy tờ có giá ngắn hạn. Còn lãi suất cho vay qua đêm liên ngân hàng là hình thức tái cấp vốn của NHNN đối với các ngân hàng.

Mặc dù đến thời điểm này, chưa có ngân hàng nào rơi vào diện kinh doanh thua lỗ, có nguy cơ đổ vỡ, nhưng yêu cầu phải tái cấu trúc lại hệ thống ngân hàng thực sự cần thiết. Tái cấu trúc cần thực hiện theo lộ trình, với rất nhiều biện pháp cần triển khai, do đó, bên cạnh sự thúc giục của các cơ quan quản lý, các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, việc mua bán, sáp nhập rất cần sự chủ động trong nhận thức cũng như việc làm từ những ngân hàng nhỏ, yếu kém. Phó Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển ngân hàng, NHNN Vũ Ngọc Duy

Với quy định mới này của NHNN, các ngân hàng nhỏ sẽ không thể dựa vào nguồn tín dụng từ ngân hàng Trung ương như trước nữa mà phải tự mình tìm mọi cách để xoay xở.

Trong khi đó, những ngày gần đây, lãi suất liên ngân hàng giao dịch tại một số đơn vị lên tới 23%/năm, trước đó ở mức 17% - 18%/năm. Điều này gây thêm một khó khăn nữa cho các ngân hàng nhỏ khi mà dòng vốn thứ hai cũng dần eo hẹp.

Theo bà Nguyễn Thị An Bình, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Quân đội, ngân hàng nào quản trị thanh khoản lỏng lẻo, sử dụng vốn nhiều hơn huy động thì phải chấp nhận mua vốn với mức giá của thị trường. Theo nhiều ngân hàng, đây phải được coi là quy luật của thị trường, nếu ngân hàng nào không đủ sức tuân theo quy luật thì nên sáp nhập.

Trước đó, với Thông tư 02 và Thông tư 30 của NHNN, các ngân hàng thương mại phải thực hiện nghiêm túc trần lãi suất huy động 14%/năm (kỳ hạn trên 1 tháng), 6%/năm (kỳ hạn dưới 1 tháng) và trần lãi suất cho vay từ 17-19%/năm.

Với quy định này, các ngân hàng thương mại nhỏ đã phải “co kéo” lại dòng vốn của mình vì với một mặt bằng lãi suất 14%/năm, khách hàng sẽ chọn ngân hàng có thương hiệu, quy mô lớn, dịch vụ sản phẩm đa dạng, tác phong phục vụ chuyên nghiệp để gửi tiền.

Cần chủ động

Khó khăn của các ngân hàng nhỏ càng chồng lên khi những số liệu kinh doanh cả năm dự báo là khó có thể đạt được. Đến thời điểm này, lợi nhuận trước thuế của Ngân hàng thương mại cổ phần Phương Đông (OCB) chỉ là 225 tỷ đồng, trong khi kế hoạch đề ra cho cả năm là 500 tỷ đồng. Không chỉ với các ngân hàng nhỏ, mà ngay cả một số ngân hàng lớn cũng thừa nhận, khó có thể sớm hoàn thành chỉ tiêu lợi nhuận hoặc vượt kế hoạch đã đề ra cho cả năm 2011.

Đại diện Tập đoàn Sacombank cho biết, tính đến ngày 30-9, lợi nhuận trước thuế của riêng ngân hàng mẹ (chưa bao gồm các công ty con trực thuộc) ước đạt 2.174 tỷ đồng. So với chỉ tiêu đưa ra cho cả năm nay là 2.800 tỷ đồng và mục tiêu kỳ vọng ở mức 3.000 tỷ đồng, con số này còn cách khá xa so với mục tiêu.

Đánh giá về những quyết định gần đây của NHNN, chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành cho rằng, điều này thể hiện mục tiêu thắt chặt tiền tệ ngày một quyết liệt hơn của NHNN. Bởi hơn lúc nào hết, thời điểm này, mục tiêu kiềm chế lạm phát cần phải đặt lên hàng đầu.

Do đó các ngân hàng nhỏ cần chủ động với những kế hoạch của mình. Theo các chuyên gia, đây chính thời điểm các ngân hàng cần cân nhắc kế hoạch sáp nhập bởi với những chính sách mới của NHNN, cơ quan này đã phát đi tín hiệu rõ ràng rằng sẽ mạnh tay sàng lọc những ngân hàng yếu. Thực tế, với những tín hiệu thanh khoản thị trường kém trong thời gian qua (lãi suất liên ngân hàng tăng cao, các ngân hàng thiếu vốn…), nhiều khả năng sẽ có sự cạnh tranh không lành mạnh xuất phát từ những ngân hàng nhỏ.

Theo các chuyên gia, việc dũng cảm nhận mình thiếu khả năng thanh khoản, quản trị không hiệu quả thực sự khá khó khăn đối với các ngân hàng nhưng đây là việc buộc phải làm vì với quá nhiều ngân hàng như hiện nay là một sự lãng phí rất lớn các nguồn lực xã hội.

Song Trân

(责任编辑：World Cup)