Hệ thống điện quốc gia hiện có công suất đặt khoảng 85.000 MW, trong số này có 16.700 MW điện mặt trời, 5.900 MW điện gió, 5.688 MW thủy điện nhỏ. Do chưa có hệ thống pin lưu trữ đi kèm, nên các nguồn điện này chịu ảnh hưởng rất nhiều từ thời tiết, khiến việc sản xuất điện không ổn định 24/7 trong suốt cả năm như các nguồn điện chạy than, khí và thủy điện lớn có hồ nước tích trữ theo năm.

Năm 2021, công suất phụ tải cực đại toàn hệ thống (Pmax) đạt 43.518 MW, năm 2022 đạt 45.434 MW và năm 2023 đạt 46.348 MW, nghĩa là tăng trưởng chỉ dao động quanh mức 1.500 MW/năm. Tuy nhiên, bước vào năm 2024, Pmax hệ thống đạt hơn 49.500 MW, tăng khoảng 3.000 MW so với năm 2023. Mức tăng trưởng này tương đương giai đoạn trước đại dịch Covid-19.

Thực tế trên đòi hỏi sớm có thêm những nguồn điện mới để đảm bảo yêu cầu “điện đi trước một bước, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế”.

Thưa thớt dự án thi công

360 MW là quy mô của 2 tổ máy thuộc Dự án Nhà máy Thủy điện Ialy mở rộng do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) làm chủ đầu tư, với tổng mức đầu tư gần 6.400 tỷ đồng. Được khởi công từ tháng 6/2021, dự án này đang ở giai đoạn nước rút thi công để phát điện 2 tổ máy trong quý IV/2024. Như vậy, cần khoảng 3 năm để có thêm 360 MW điện cho hệ thống.

Không được thuận lợi trong giai đoạn đầu triển khai, nhưng hiện tại, Dự án Nhà máy Thủy điện mở rộng Hòa Bình, cũng do EVN là chủ đầu tư, có quy mô công suất 480 MW, đang bước vào giai đoạn cao điểm thi công với mục tiêu phát điện vào giữa năm 2025.