Thương mại điện tử được kỳ vọng sẽ “nở rộ”,áttriểnThươngmạiđiệntửĐừngđểvàngrơkết quả vô địch quốc gia a rập xê út hỗ trợ DN XNK hiệu quả. Ảnh: ST.

Rào cản nhân lực

Khảo sát năm 2016 của Cục TMĐT và Công nghệ thông tin (Bộ Công Thương) tại các DN xuất nhập khẩu cho thấy, có tới 32% DN đã thiết lập quan hệ kinh doanh với đối tác nước ngoài qua kênh trực tuyến, 11% DN tham gia các sàn TMĐT và 49% DN có website. Tính đến năm 2016, số lượng tài khoản thành viên ở Việt Nam trên website Alibaba.com đạt mức 500.000 thành viên. Ngoài ra, không chỉ các DN vừa và nhỏ chú trọng tới ứng dụng TMĐT trong hoạt động XNK mà các DN lớn cũng đang chuyển dịch sang xu hướng này, coi đây là một công cụ quan trọng, là “cơ hội vàng” trong chiến lược phát triển mở rộng thị trường.

Tuy nhiên, dù nắm bắt và hiểu được cơ hội cho hoạt động XNK từ TMĐT, nhưng không phải DN nào cũng có thể thực hiện một cách thuận lợi. Theo bà Nguyễn Thị Mỹ Hạnh, Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Quốc tế thời trang Hải Anh, DN hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh sản phẩm thời trang nên hiểu được lợi thế của việc áp dụng TMĐT trong việc quảng bá sản phẩm và thương hiệu. Nhưng do nguồn nhân lực chưa đủ năng lực, chưa hiểu biết sâu về TMĐT nên DN mới chỉ thực hiện trong một số trang TMĐT trong nước, vẫn đang trong quá trình tìm hiểu để hoạt động tại các trang TMĐT quốc tế.

Với mục tiêu đẩy mạnh XK vào năm 2018-2020, bà Hạnh cho biết, DN đang vừa học vừa làm, tích lũy thêm nguồn tài chính để có thể áp dụng TMĐT hiệu quả. Nhưng nếu như các DN lớn hay DN FDI đã và đang đầu tư mạnh cho TMĐT do họ có nguồn nhân lực giỏi, giàu kinh nghiệm, tiềm lực tài chính mạnh, thì DN trong nước đa phần nhỏ và vừa nên chưa đủ điều kiện phát triển; thậm chí, nhiều DN còn gặp khó khăn khi ban lãnh đạo chưa biết cách định hướng, chú trọng phát triển theo TMĐT.

Cũng nói về khó khăn nguồn nhân lực của DN, ông Nguyễn Đình Hùng, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn EDX (DN chuyên cung cấp dịch vụ hỗ trợ, đào tạo về TMĐT) cho hay, khó khăn của DN Việt Nam là chưa hiểu đúng nghĩa TMĐT là gì, cách làm như thế nào cho hiệu quả, họ mới chỉ hiểu TMĐT là hình thức bán hàng online. Nhưng khó khăn lớn nhất với các DN nhỏ và vừa khi thực hiện TMĐT là thiếu nhân lực đủ trình độ về TMĐT, bởi lực lượng chuyên sâu đã bị các DN lớn “nuốt” hết. Hiện nay, nước ta mới chỉ có khoảng 5 trường đại học đào tạo về TMĐT nhưng chương trình đào tạo được viết từ năm 2005, trong khi TMĐT là lĩnh vực thay đổi liên tục, các trường lại đào tạo thuần túy về lý thuyết nên sinh viên không thể đáp ứng ngay yêu cầu thực tế của DN.

Cần bỏ tâm lý "ăn nhanh"

Mới đây, Hiệp hội DN nhỏ và vừa TP.Hà Nội đã thành lập CLB Doanh nhân TMĐT với mục đích thúc đẩy giao thương nội khối giữa các DN hội viên, hỗ trợ DN trong các hoạt động liên quan đến TMĐT, trao đổi kinh nghiệm… Điều này được các DN kỳ vọng sẽ giúp thúc đẩy hoạt động cho TMĐT, bởi theo ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội DN nhỏ và vừa TP.Hà Nội, hiện mới chỉ có khoảng 10% DN tại TP.Hà Nội quan tâm, đưa sản phẩm lên sàn giao dịch trực tuyến.

Theo ý kiến của các DN, bên cạnh việc hỗ trợ và thúc đẩy cho TMĐT, DN cần có sự hỗ trợ, hợp tác cho các hoạt động trước và sau TMĐT. Theo đó, các DN cần cơ sở đào tạo, cung cấp nhân lực chính quy, chính thống và đạt trình độ; các DN cũng cần đào tạo cho lãnh đạo và các thành viên về TMĐT, để hiểu rõ hơn về TMĐT và từ đó có thể đề ra chiến lược phù hợp cho DN phát triển. Đặc biệt, theo ý kiến của một số DN, DN thực hiện TMĐT ký kết, tìm kiếm được khách hàng nhưng khâu vận chuyển, cung ứng hàng hóa đến tay khách hàng gặp nhiều khó khăn, chi phí đội lên nhiều lần.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Đình Hùng cho rằng, các DN thực hiện TMĐT phải bỏ tâm lý muốn “ăn nhanh” mà phải chấp nhận làm dần dần, vừa học vừa làm, trau dồi kinh nghiệm. Nếu giải quyết được những khó khăn trong hiểu biết về TMĐT, những DN đã từng làm kinh doanh truyền thống sẽ dễ dàng hơn trong việc hợp tác, cung ứng hàng hóa cho khách hàng bởi họ đã có kinh nghiệm, kỹ năng. Còn với DN khởi nghiệp, theo ông Hùng, các DN này tham gia vào các hệ sinh thái, hợp tác với nhau để cùng giải quyết khó khăn, giúp khai thác lợi ích của TMĐT hiệu quả.

Đồng quan điểm, ông Mạc Quốc Anh nói thêm, các DN nên thông qua các tổ chức, hiệp hội trung gian để kết nối với nhau, đưa ra được những thỏa thuận hợp lý nhất trong việc hỗ trợ những hoạt động liên quan tới TMĐT. Tiêu biểu như các hội viên Hiệp hội DN nhỏ và vừa TP.Hà Nội đã có những thỏa thuận với các DN vận tải, logistics để tìm ra phương án vận chuyển tối ưu, như đi chung hàng, vận chuyển chung để giảm tải chi phí… Điều này cần đến sự linh hoạt, chủ động của chính DN để thay đổi cách thức sản xuất kinh doanh của mình.

Theo Bộ Công Thương, giai đoạn 2016-2020, tốc độ tăng trưởng TMĐT trong lĩnh vực bán lẻ sẽ đạt khoảng 20%/năm và đạt khoảng 10 tỷ USD vào năm 2020. Đây sẽ là con số đầy khả quan nếu các DN và cơ quan quản lý cùng thay đổi phương pháp, cách nhìn nhận để tạo sự hợp tác, liên kết chặt chẽ, nhằm phá vỡ rào cản cho TMĐT phát triển đúng như mong đợi.

(责任编辑：Cúp C2)