Vụ việc Cục Hải quan Hải Phòng bắt giữ 7 tấn ngà voi nhập lậu được phát hiện qua công tác soi chiếu. Ảnh: Minh Phương

Nhiều hiệu quả từ soi chiếu

Theo Tổng cục Hải quan quý I/2023, toàn ngành Hải quan đã thực hiện soi chiếu tổng số 20.655 container (trung bình 491 container/ngày). So với cùng kỳ năm 2022, tổng lượng container soi chiếu trong quý I/2023 tăng 14,42% do các địa bàn bổ sung thêm máy soi chiếu container như Hải Phòng (2 máy soi), Vũng Tàu (2 máy soi), TP. Hồ Chí Minh (2 máy soi), Lào Cai (1 máy soi), Quảng Trị (1 máy soi).

Qua soi chiếu, lực lượng Hải quan đã phát hiện nghi vấn 1.128 container (chiếm 5,46% tổng container soi chiếu), phát hiện vi phạm 88 container (chiếm 7,8% tổng container nghi vấn).

Riêng trong tháng 4/2023, toàn ngành đã thực hiện soi chiếu tổng số 10.873 container và phát hiện tới 6,18% tổng container soi chiếu có dấu hiệu nghi vấn; 6,7% tổng container nghi vấn phát hiện ra vi phạm. Các vi phạm chủ yếu là vận chuyển hàng cấm, khai sai chủng loại, số lượng và nhập hàng không khai báo… Điển hình là vụ việc ngày 12/4/2023, qua công tác lựa chọn, kiểm tra qua soi chiếu, Cục Hải quan Hải Phòng phát hiện và bắt giữ 1 lô hàng tại cảng Đình Vũ cất giấu gần 7,5 tấn ngà voi và hơn 110 kg sản phẩm làm từ ngà voi thuộc Phụ lục I của Công ước CITES nằm trong danh mục hàng hóa cấm nhập khẩu. Trước đó, với nghiệp vụ tương tự, Hải quan Hải Phòng cũng phát hiện và bắt giữ 2 lô hàng cất giấu trên 600 kg ngà voi từ châu Phi cập cảng Lạch Huyện.

Là đơn vị có quy mô lớn và công việc khá phức tạp, thời gian qua, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đã được Tổng cục Hải quan quan tâm trang bị nhiều máy soi hành lý, máy soi hàng hóa và máy soi container, đặt tại các điểm làm thủ tục. Trong đó, có 7 máy soi container được đặt tại 3 cảng Cát Lái, ICD Phước Long và cảng VICT; 23 máy soi hành lý ký gửi, kiện hàng hóa; 18 máy soi hành lý xách tay; 9 máy soi kiện hàng hóa chuyển phát nhanh.

Với số lượng máy được trang bị, thời gian qua, đơn vị đã thực hiện tăng tỷ lệ soi chiếu nhằm đảm bảo vừa kiểm soát chặt chẽ hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK) vừa tạo thuận lợi, rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa. Qua soi chiếu kịp thời phát hiện nhiều vụ việc vi phạm. Đáng chú ý, nhờ được trang bị máy soi container tại một số cửa khẩu cảng biển, đơn vị đã thực hiện soi chiếu trước hàng hóa XNK nhằm giảm thời gian thông quan, nâng cao hiệu quả trong công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại.

Hiệu quả từ việc đưa các máy móc thiết bị hiện đại như máy soi vào hoạt động nghiệp vụ hải quan đã được khẳng định. Song, thực tế lưu lượng hàng hóa gia tăng, tình hình tội phạm trong và ngoài nước đang có những diễn biến hết sức phức tạp đòi hỏi không chỉ máy móc mà cả kỹ năng vận hành, phân tích hình ảnh hàng hóa qua máy soi chiếu của cán bộ hải quan. Trong khi đó, hầu hết các cán bộ, công chức vẫn còn hạn chế do phải luân chuyển thường xuyên dẫn đến kết quả soi chiếu phát hiện hàng hóa gian lận thương mại là rất ít.

Đào tạo, nâng cao kỹ năng cho cán bộ hải quan

Trước tình hình đó, Trường Hải quan Việt Nam đã chủ động tổ chức đào tạo trang bị những kiến thức cơ bản về phân tích hình ảnh qua máy soi chiếu hàng hóa, máy soi chiếu container dành cho cán bộ lãnh đạo và công chức đang công tác tại các đơn vị hải quan nghiệp vụ có chức năng, nhiệm vụ liên quan trực tiếp đến công tác sử dụng, vận hành máy soi chiếu hoặc cán bộ dự kiến được phân công làm nhiệm vụ soi chiếu.

Theo bà Vũ Hồng Vân - Phó Hiệu trưởng Trường Hải quan Việt Nam, đây là lĩnh vực mang tính chuyên môn cao, ngoài đòi hỏi công tác nghiệp vụ, kinh nghiệm cần phải có kỹ năng, sự phân tích logic, phán đoán đa chiều về hình ảnh. Tuy nhiên, nhu cầu đào tạo của các đơn vị là rất lớn. Bởi qua danh sách đăng ký đã có 212 học viên đến từ 17 cục hải quan tỉnh, thành phố có nhu cầu nghiệp vụ phân tích hình ảnh qua máy soi chiếu hàng hóa, container cho các cán bộ, công chức Hải quan bằng hình thức trực tuyến.

Để đáp ứng nhu cầu, Trường Hải quan Việt Nam đã mời giảng viên là các chuyên gia đầu ngành có nhiều kinh nghiệm thực tế trong lĩnh vực soi chiếu thuộc Cục Hải quan Hải Phòng và Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh; các chuyên gia giảng dạy kiểm soát container của UNODC, Tổ chức Hải quan thế giới (WCO) trực tiếp tham gia giảng dạy.

Cũng theo bà Vân, với bề dày kinh nghiệm, am hiểu chuyên sâu trong lĩnh vực công tác vận hành, sử dụng và phân tích hình ảnh máy soi chiếu hàng hóa và container cùng với sự nhiệt huyết, có kỹ năng sư phạm, các giảng viên đã chia sẻ cho học viên những kinh nghiệm bổ ích phục vụ cho cán bộ công chức trực tiếp làm công tác này.

Tại các buổi học, giảng viên đã tập trung vào những nội dung chuyên sâu về kiến thức liên quan đến cách nhận biết, sử dụng, vận hành và phân tích hình ảnh các loại máy soi hàng hóa, container; so sánh sự giống và khác nhau về nguyên lý hoạt động của máy soi chiếu hàng hóa với máy soi container, hiện được trang bị của ngành; một số lỗi thường gặp, cách khắc phục sự cố đơn giản của các loại máy soi hàng hóa, máy soi container; thảo luận và giải đáp khó khăn, vướng mắc.

Mặc dù khóa học diễn ra với thời lượng ngắn nhưng các cán bộ công chức đã được trang bị tương đối đầy đủ kiến thức cơ bản về vận hành, sử dụng và phân tích hình ảnh máy soi hàng hóa và container giúp mỗi học viên có thêm kỹ năng, bổ sung kiến thức đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của đơn vị đề ra, sẵn sàng hoàn thành nhiệm vụ được giao đáp ứng yêu cầu trong vị trí việc làm được phân công./.

(责任编辑：Cúp C1)