(CMO) Giao đất, cho thuê đất là chủ trương không chỉ tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các tổ chức, cá nhân có sản xuất, kinh doanh mà còn tạo nguồn thu quan trọng để đầu tư kết cấu hạ tầng thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển nhanh và bền vững. Tuy nhiên, thời gian qua công tác quản lý lĩnh vực này còn hạn chế nên đã phát sinh nhiều vấn đề bất cập.

Thất thu do thủ tục chậm

Theo thống kê, toàn tỉnh có 139 tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, với tổng diện tích hơn 41,9 ha. Trong đó có 107 tổ chức sử dụng hơn 41,44 ha đã thực hiện nghĩa vụ tài chính (làm thủ tục) với tổng số tiền phải thu là 25,1 tỷ đồng. Tuy nhiên, tính đến cuối tháng 10 thì số tiền đã thu chỉ hơn 11,3 tỷ đồng, còn lại số chưa thu được trên 10 tỷ đồng (miễn tiền sử dụng đất 3,7 tỷ đồng).

Theo thống kê, toàn huyện Thới Bình có đến 4.485 hộ cá nhân gia đình xây dựng nhà hay cơ sở sản xuất kinh doanh trên 62,8 ha đất nông nghiệp.

Ngoài ra, có 7 tổ chức đang sử dụng đất với diện tích hơn 3,2 ha nhưng chưa lập thủ tục thuê đất, Cục Thuế đã thu tiền thuê đất theo Công văn số 2990/UBND-NĐ ngày 12/6/2014 của UBND tỉnh với số tiền khoảng 520 triệu đồng. Tuy nhiên, thời gian qua cũng chỉ thu được hơn 260 triệu đồng. Đặc biệt, một số tổ chức được cấp thẩm quyền ban hành quyết định cho thuê đất nhưng đến nay chưa thực hiện ký hợp đồng thuê đất, nên chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính đối với phần diện tích đang quản lý, sử dụng. Một số thửa đất đã hết thời hạn sử dụng nhưng các tổ chức sử dụng đất chưa lập thủ tục gia hạn, nên không có hồ sơ để tính thu tiền sử dụng đất, từ đó khiến nguồn thu bị thất thoát.

Cụ thể, có đến 19 tổ chức được Nhà nước giao hơn 39,4 ha đất nhưng chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính và 12 tổ chức với 3,93 ha đất đã hết hạn sử dụng nhưng chưa lập thủ tục gia hạn. Tiêu biểu trong số này có thể kể đến như Công ty Khai thác và Dịch vụ thuỷ sản Cà Mau. Theo Quyết định số 173/QĐ-CTUB ngày 10/10/2002 của  Chủ tịch UBND tỉnh, công ty được cho thuê thửa đất tại khu vực 4, thị trấn Sông Đốc với diện tích 2,9 ha để sản xuất kinh doanh và thời gian thuê 20 năm kể từ ngày 10/10/2002 đến 10/10/2022, nhưng đến nay công ty vẫn chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính.

Hay như Công ty Cổ phần Chế biến thuỷ sản và Xuất nhập khẩu Cà Mau (CAMIMEX), theo 3 Quyết định cho thuê đất số 118/QĐ-CTUB, 119/QĐ-CTUB (ngày 7/1/2002) và 37/QĐ-CTUB (ngày 21/5/2003) thì tổng diện tích mà công ty thuê là 5,4 ha để xây dựng xí nghiệp và nhà máy chế biến thuỷ sản. Tuy nhiên, từ năm 2002 và 2003 (thời gian bắt đầu thuê) đến nay vẫn chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính.

Buông lỏng quản lý ở cơ sở

Do công tác quản lý ở cơ sở còn buông lỏng mà hàng loạt tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp để xây dựng nhà ở, làm cơ sở sản xuất, kinh doanh. Hiện nay, hầu như huyện nào cũng xảy ra tình trạng xây dựng nhà ở, làm cơ sở sản xuất, kinh doanh trên đất nông nghiệp nhưng không chuyển mục đích sử dụng và đương nhiên là không thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Theo kết quả rà soát của các huyện, TP. Cà Mau, trên địa bàn tỉnh hiện có 11.026 tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp (đất trồng lúa, đất nuôi thuỷ sản, đất trồng cây lâu năm) để xây dựng nhà ở, làm cơ sở sản xuất, kinh doanh nhưng chưa chuyển mục đích sử dụng đất và chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật, với tổng diện tích khoảng 145,9 ha.

Nhiều nhất là huyện Thới Bình có đến 4.485 hộ gia đình xây dựng nhà hay cơ sở sản xuất kinh doanh trên 62,8 ha đất nông nghiệp; Con số này ở huyện Trần Văn Thời là 3.476 hộ với diện tích 28,8; Huyện Đầm Dơi là 1.582 hộ với diện tích là 13,6 ha… Riêng trên địa bàn TP Cà Mau có đến 107 tổ chức và 591 hộ gia đình, cá nhân là cơ sở sản xuất, kinh doanh và xây nhà trên đất nông nghiệp với tổng diện tích khoảng 19,2 ha.

Những con số này cho thấy, thời gian qua công tác quản lý đất đai, quy hoạch, xây dựng nhiều nơi còn hạn chế, thậm chí có dấu hiệu buông lỏng. Từ đó, không phát hiện tổ chức, cá nhân, hộ gia đình sử dụng đất sai mục đích hoặc phát hiện mà không có giải pháp xử lý kịp thời. Ngoài ra, một số tổ chức sử dụng đất chưa quan tâm thực hiện thủ tục đăng ký đất đai đối với các thửa đất đang quản lý, sử dụng, nhất là trong giai đoạn chuyển từ hình thức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất sang hình thức thuê đất.../.

Nguyễn Phú

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)