Hải đồ cổ và những chiếc bình gốm vẽ vàng

Bùi Xuân Hải (tên thật của Hải đồ cổ) kể,ảiđồcổđội hình everton gặp brentford có lần ông tình cờ nghe 3 thanh niên nói chuyện với nhau trong quán ăn sáng, một người cao hứng khoe: "Tối qua được Hải đồ cổ tiếp ở nhà riêng "lộng lẫy như một cung điện, thảm đỏ trải từ cầu thang lên gác. Rượu Whisky, thuốc 'ba số' để bừa bãi, thích gì dùng nấy! Hải ngồi như thái thượng hoàng trên ghế chạm rồng, đặt dưới đầu hổ, xung quanh toàn là vệ sĩ, gái đẹp!". Nghe ngang xương quá, ông vừa buột miệng: "Làm gì có chuyện...", thì gã kia trợn trừng mắt nạt nộ: "Không biết thì ngồi trật tự!". Rồi Hải kết luận: "Nếu lúc đó tôi tự nhận Hải đồ cổ, có lẽ tôi đã vỡ mặt vì tội mạo xưng!".

Anh thanh niên ấy cũng giống rất nhiều kẻ "rách việc" khác ở đất Hải Phòng. Mặc dù chẳng hề biết mặt, nhưng hễ có dịp là khoe: "Sáng nay đi uống cà phê với Hải đồ cổ", "Chiều qua cùng đi Đồ Sơn với Hải đồ cổ"... để vuốt ve lòng hiếu danh của mình: Phải là nhân vật thế nào, Hải đồ cổ mới giao du chứ! Bọn họ chắc không ngờ rằng tỷ phú Bùi Xuân Hải không uống rượu, không hút thuốc lá, không cà phê, không chè chén... Hải chỉ có một niềm đam mê lớn hoàn toàn xa lạ với họ: Sự tự thể hiện mình bằng sáng tạo. Rất ít người biết điều này. Bởi Hải đồ cổ là một nhân cách độc đáo, phức tạp. Hải bí ẩn cũng nổi tiếng như sự giàu có của Hải.

Người Hải Phòng chỉ biết chắc một điều: Hải là Giám đốc Công ty tư doanh Haivinaco sản xuất đồ sứ xuất khẩu. Công ty này được thành lập vào năm 1988, sau khi Hải ra tòa vì tội danh "buôn lậu đồ cổ". Hôm ấy, Hải đồ cổ đi hầu tòa bằng xe Volga, kính trắng, complet trắng, xách cặp ngoại giao màu đen. Tòa án luận tội: Hải có đầu cơ, nhưng không trục lợi (?) và kèm bản án 20 tháng tù.

Mãn hạn tù, 17 giờ ngày đầu tiên được tha về tới Hải Phòng thì 19 giờ ông đến ngay nhà Bí thư, Chủ tịch TP. Hải Phòng xin lập xí nghiệp tư doanh. Hải có rất nhiều đồ cổ tích cóp từ năm anh 20 tuổi! Những năm 1965-1970 ở miền Bắc, chơi đồ cổ là một cái thú... rẻ tiền! Một chiếc xe đạp "Thống Nhất" là cả gia tài, có thể đổi được hàng đống bát đĩa cổ quý báu. Khéo léo một chút có thể xin không bà con nông dân một vài cái vại xấu xí, sứt mẻ, dùng để muối dưa, hay một cái nậm vất lăn lóc trong xó nhà. Chính thực là đồ gốm sứ đời Tống hay của nhà Minh (Trung Quốc). Vô giá với những con mắt tinh đời. Mà mắt Hải thì tinh lắm!

Tốt nghiệp khoa Địa (Đại học Sư phạm Hà Nội), Hải có kiến thức rộng về xã hội học, lịch sử, mỹ học... Ông nghiên cứu đồ cổ. Ngày đầu đất nước thống nhất, Hải vào miền Nam tìm kiếm và thoải mái đem ra Bắc nhiều chuyến ô tô đồ cổ và hàng mỹ nghệ cao cấp, có cả những cặp ngà voi tròn đẹp như vầng trăng khuyết. Các nhà chức trách không ai "thăm hỏi" những thứ đồ "lẩm cẩm" ấy. Người ta chỉ bận đánh thuế quạt trần, tủ lạnh...

Bùi Xuân Hải đã bán đi rất nhiều bản phục chế cổ. Tất cả tiền bạc, Hải đổ dồn vào Haivinaco. Chỉ sau 3 năm, ông là chủ nhân duy nhất của một cơ đồ gồm 4 xí nghiệp, một trường đào tạo hàng ngàn học sinh học nghề. Hàng sứ mỹ nghệ cao cấp được làm bằng những bàn tay tài hoa của Hải có mặt ở Venise (Italia), London (Anh), sang châu Phi, đến Nhật Bản...

Thế nhưng Hải càng làm thì càng lỗ bởi các cơ chế tài chính (xuất khẩu ủy thác) bất công thời đó. Thay vì bán hàng lấy tiền, Hải được Nhà nước trả bằng 10 ôtô công tắc điện! Mùa hè nhận giày cao cổ lông thú, mùa đông có áo may-ô! Thế là ông vướng vòng lao lý vì không trả nợ đúng hạn. Khi Hải ra tù, Haivinaco sập tiệm.

Có phải học tài thi phận

Ai đã một lần gặp mặt đều bị lôi cuốn bởi sức hấp dẫn tự nhiên của Bùi Xuân Hải. Ông thuộc dạng người thời nào cũng hiếm: Trong lòng có lửa! Hoài bão của Hải sục sôi, nên lời ông nói cho dù lắm lúc khoa trương đại ngôn, vẫn tìm được lối đi thẳng tới tâm người đối thoại. Hải bàn về đồ gốm sứ Lý Trần hào hứng như bàn về sự chuyển hóa những sắc màu tinh tế của họa sĩ ấn tượng Pháp. Hải thuộc nghị quyết, chỉ thị, đường lối kinh tế của Đảng làu làu nhưng cũng rất sành sõi về phương pháp tiếp thị.

Hải nói ông muốn trở thành một người chấn hưng kinh tế nước nhà, mơ ước một nước Việt Nam đứng đầu thế giới về sứ và khăng khăng không cho là ảo tưởng. Hải nói: "Chỉ có những kẻ mang nặng đầu óc nô lệ, mới không dám cố làm thầy người khác!".

Bất cứ ai, kể cả những người khép cho Hải đồ cổ những tội như "tên đại bịp" hay "mafia quốc tế", cũng phải thừa nhận ông là người tài. Vậy sao sự nghiệp của Hải đồ cổ nửa đường đứt gánh? Vì ông đã đi quá sớm? Vì sự thờ ơ kỳ thị của vài quan chức địa phương? Vì cá tính góc cạnh quá, khiến ông không lăn tròn được, ông chỉ có thể ở đúng vị trí của mình? Nhiều người nói rằng Hải cực đoan lắm, không biết chiều người lấy việc khi đã không thích.

Bốn lần ngồi tù không tiêu diệt được ý chí của Bùi Xuân Hải. Bây giờ Hải đồ cổ đang trở lại với công nghệ mới – vẽ vàng lên sứ. Toàn bộ sản phẩm của ông được làm bằng tay cực kỳ tinh xảo. Thế nhưng sự nghiệp của Bùi Xuân Hải có tới đỉnh cao như tham vọng của ông không? Phải có thời gian chờ đợi.

Theo NLĐ

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)