Trao đổi với phóng viên Báo Hậu Giang trong dịp làm diễn giả tại buổi tọa đàm,ổihaytuổiđềukhởinghiệpđượsoi kèo mu vs liverpool tiến sĩ Lê Thẩm Dương (ảnh), Trưởng Khoa Quản trị kinh doanh, Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh, đã chia sẻ nhiều vấn đề thực tế, có phần “độc” và “lạ” quanh chuyện khởi nghiệp.

Thưa tiến sĩ, khởi nghiệp đã không còn là vấn đề mới, nhưng Hậu Giang mới bắt đầu tổ chức như vậy có trễ ?

- Khoảng 2 năm nay, khởi nghiệp ở Việt Nam đang dần trở nên sôi động hơn. Tuy Hậu Giang mới bắt đầu bàn đến khởi nghiệp bài bản hơi trễ, nhưng trễ còn hơn không, vẫn còn nhiều tỉnh khác chưa làm hoặc làm trễ hơn. Theo tôi, việc Hậu Giang bắt tay vào thực hiện khởi nghiệp ngay bây giờ là điều hết sức quan trọng, cần thiết.

Là tỉnh thuần nông, vậy khởi nghiệp phải bắt đầu từ đâu với một tỉnh như Hậu Giang ?

- Tôi không nghĩ rằng khởi nghiệp ở Hậu Giang khó hơn các tỉnh khác. Bạn xuất phát ở một tỉnh thuần nông hay công nghiệp không quan trọng trong khởi nghiệp. Hậu Giang phát sinh ý tưởng dễ hơn nhiều, với đặc điểm là tỉnh thuần nông thì ý tưởng xung quanh cây lúa, xung quanh nông sản, vật nuôi… sẽ là thế mạnh, nhưng các bạn băn khoăn do cường độ cạnh tranh ở đây chưa cao. Đừng nghĩ theo khía cạnh khó khăn khi khởi nghiệp mà phải nghĩ về những cái thuận lợi.

Thưa tiến sĩ, ở tuổi nào thì nên bắt tay vào khởi nghiệp ?

- Ở tuổi nào cũng khởi nghiệp được, cho dù là 19 hay 91 tuổi. Bản chất của khởi nghiệp đều không chắc chắn, hiện nay chúng ta đang cần khởi nghiệp sáng tạo, theo tôi đừng nói đến chuyện khởi nghiệp nếu cứ nói đến thành công. Khi thực hiện khởi nghiệp phải cần những bước đi rất cẩn thận.

Một cụ bà mở tiệm bán cháo lòng ven đường nuôi được cả gia đình, thậm chí còn có tiền dư gửi ngân hàng, còn một bạn trẻ ý tưởng ban đầu rất hay, táo bạo nhưng khi khởi nghiệp lại không thành công, vậy bà bán cháo lòng có tính là khởi nghiệp không, thưa tiến sĩ ?

- Người này vẫn được xem là khởi nghiệp, nhưng đây không phải là khởi nghiệp sáng tạo. Hiện nay, Đảng và Nhà nước ta luôn muốn và khuyến khích khởi nghiệp sáng tạo. Vì khởi nghiệp như bà cụ, vốn cơ bản của bà là vốn của bản thân, vốn của hàng xóm và vốn của người thân, chứ không lên “sàn” (chứng khoán - PV) được. Quầy hàng của bà, sẽ có lãi ngay từ ngày đầu tiên, nhưng để bùng nổ về lãi là không bao giờ đạt được. Do bà không thể nào kêu gọi được nguồn vốn từ nhà đầu tư, chúng tôi gọi là “nhà đầu tư thiên thần” (có vốn “khủng” - PV) nên bị giới hạn về vốn.

Nhiều người cả ý tưởng, tinh thần và đam mê đều có, nhưng tài chính là số 0 thì làm sao khởi nghiệp được, thưa tiến sĩ ?

- Tôi vẫn luôn nói rằng, linh hồn của khởi nghiệp là tinh thần khởi nghiệp, khi có tinh thần, nảy sinh ý tưởng, thì việc “nhà đầu tư thiên thần” nhảy vào hiện thực hóa ý tưởng của bạn là điều đương nhiên, nhưng bạn phải chuẩn bị tất cả những gì chu đáo nhất cho ý tưởng của mình. Quỹ đầu tư mạo hiểm và tài chính là chuyện rất nhỏ trong khởi nghiệp, các bạn đừng bao giờ cũng kêu ca chuyện vốn liếng, cần đấy, thậm chí là cần vốn rất lớn đối với khởi nghiệp sáng tạo, nhưng đó chỉ là một bước thôi!

Tôi muốn nhắc lại, khởi nghiệp sáng tạo là một người hoặc một nhóm người sẽ tiến hành làm một sản phẩm. Đặc trưng khởi nghiệp sáng tạo là hệ số “chắc chắn” rất thấp, “không chắc chắn” rất cao, vì vậy, đây được gọi là đầu tư mạo hiểm, nhưng nhà đầu tư sẽ biết. Nếu bạn có ý tưởng, nhưng không có “máu” muốn làm thì chẳng có nhà đầu tư nào dám chịu chi cho ý tưởng đó.

Tiến sĩ đã từng khởi nghiệp cho mình như thế nào ?

- Tôi bắt đầu khởi nghiệp là một giảng viên và rồi tôi “biến mình” trở thành một diễn giả. Theo tôi, từ ý tưởng ban đầu để đi đến thành công chiếm tỷ trọng không cao, vấn đề là ở niềm say mê, mày mò. Điểm khởi động của tôi không phải là ý tưởng mà là đam mê.

Xin cảm ơn tiến sĩ Lê Thẩm Dương đã trả lời phỏng vấn !

M.XUYÊN - H.NGUYÊN thực hiện

(责任编辑：Cúp C2)