Lãnh đạo Cục Quản lý rủi ro - Tổng cục Hải quan phổ biến nội dung Thông tư 81 cho các doanh nghiệp tại cuộc hội thảo. Ảnh: Đỗ Doãn

Sự kiện thu hút được hơn 200 doanh nghiệp các địa phương khu vực phía Nam quan tâm tham dự.

Từ đối tượng trở thành đối tác của cơ quan hải quan

Thông tư 81/2019/TT-BTC ngày 15/11/2019 (gọi tắt là Thông tư 81) áp dụng cho cả cơ quan hải quan và khu vực tư nhân cùng Quyết định 2218/QĐ-TCHQ hướng dẫn thực hiện,ỗtrợdoanhnghiệptăngtínhtuânthủphápluậthảlichthidaubongda anh áp dụng quản lý rủi ro trong nghiệp vụ hải quan (gọi tắt là Quyết định 2218) cho nội bộ hải quan. Các văn bản này bao gồm các thông tin quy định về thu thập, xử lý, quản lý và sử dụng thông tin quản lý rủi ro; đánh giá năng lực tuân thủ quy định và pháp luật của người khai hải quan; phân loại mức độ rủi ro của người khai hải quan và của hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh và quá cảnh.

Theo số liệu thống kê, cả nước hiện có khoản 150 nghìn doanh nghiệp (DN) xuất nhập khẩu (XNK). Trong khi đó, tỷ lệ hàng hóa được phân vào luồng xanh (miễn kiểm tra) của hải quan Việt Nam còn thấp so với chuẩn quốc tế. Tỷ lệ luồng vàng và luồng đỏ (kiểm tra hạn chế và kiểm tra triệt để) còn nhiều. Cụ thể, tỷ lệ hàng hóa qua luồng xanh chỉ mới khoảng 57%, luồng vàng 38% và luồng đỏ là 5%. Do vậy, việc thông tư có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2021 đang được rất nhiều DN mong chờ bởi sẽ tạo thuận lợi hơn cho các DN trong các hoạt động XNK. Theo ông Bùi Thái Quang – Phó Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro (Tổng cục Hải quan), Thông tư 81 là văn bản pháp quy đầu tiên quy định về công tác quản lý rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ đầu tiên. So với thực tế trước đây, thông tư này có nhiều đổi mới, đó là công khai minh bạch thông tin về việc đánh giá rủi ro về DN để DN biết vì sao mình bị phân vào luồng đỏ, luồng xanh, luồng vàng khi thông quan hàng hóa. Qua đó, các DN biết vi phạm lỗi gì, bao nhiêu lần và đang đánh giá ở mức độ nào để cải thiện. Đây là bước tiến quan trọng trong cải cách thủ tục hành chính của hải quan.

Thực tế tại hội thảo cho thấy, DN đánh giá cao nội dung thông tư này, bởi thông tin về quản lý rủi ro được công khai, minh bạch. Bên cạnh đó, DN từ đối tượng bị quản lý chuyển sang đối tác cùng tham gia quản lý rủi ro với cơ quan chức năng. Tuy nhiên, các DN cũng đề nghị những quy định ở các bước kiểm tra trước thông quan và sau thông quan của hải quan cần rõ ràng hơn. Việc hướng dẫn DN kê khai về quản lý rủi ro cần cụ thể để DN biết sai ở mức độ nào, sai tiêu chí nào để khắc phục. Các DN cũng bày tỏ lo lắng thông tư này sẽ giải quyết như thế nào đối với những điểm nghẽn của thủ tục hải quan hiện nay là kiểm tra chuyên ngành.

Nâng cao mức độ tuân thủ của doanh nghiệp

Các DN cũng được cán bộ Cục Quản lý rủi ro giới thiệu chi tiết dự thảo Chương trình khuyến khích DN tuân thủ pháp luật hải quan và các tiêu chí đánh giá để được tham gia. Chương trình nhằm nâng cao mức độ tuân thủ của DN XNK, quá cảnh hàng hóa; hướng dẫn, hỗ trợ, cung cấp thông tin và công cụ giúp DN tự đánh giá và nâng cao mức độ tuân thủ; tạo thuận lợi cho các DN tự nguyện tuân thủ trong thực hiện thủ tục hải quan trên cơ sở phù hợp với pháp luật hải quan. Đồng thời, chương trình sẽ tăng cường quan hệ đối tác Hải quan - Doanh nghiệp trong hoạt động XNK, mở rộng và đưa hoạt động hỗ trợ trở thành công việc thường xuyên của cơ quan hải quan các cấp.

Theo dự kiến, chương trình sẽ được triển khai thí điểm đối với 2 nhóm DN trong năm 2020 gồm: Nhóm có kim ngạch XNK đạt từ 4 triệu USD và có số lượng 100 tờ khai XNK trở lên trong năm 2019; nhóm có loại hình XNK là gia công, sản xuất xuất khẩu là DN nhỏ và vừa, tự nguyện tuân thủ các quy định về xuất xứ hàng hóa xuất khẩu. Từ năm 2021 và sau đó, chương trình sẽ được mở rộng áp dụng cho tất cả DN.

Tại hội thảo, đóng góp cho dự thảo chương trình, các DN đánh giá cao chương trình này và mong muốn được tham gia bởi sẽ được cơ quan hải quan cảnh báo rủi ro để phòng tránh những sai sót, nhất là những sai sót không đáng có... Bên cạnh đó là những quyền lợi như: thông tin DN cung cấp cho cơ quan hải quan được bảo mật; được cơ quan hải quan cung cấp các thông tin liên quan đến mức độ tuân thủ, cảnh báo lỗi vi phạm thường xảy ra; được cung cấp quy định pháp luật hải quan mới và văn bản hướng dẫn thực hiện. Cùng với đó, DN được cơ quan hải quan hướng dẫn, giải đáp các vướng mắc, kiến nghị liên quan đến đánh giá việc tuân thủ pháp luật để nâng mức độ tuân thủ; giảm tỷ lệ kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thực tế hàng hóa XNK; được tham gia các chương trình quan hệ hợp tác Hải quan - Doanh nghiệp nhằm áp dụng các chính sách tạo thuận lợi thương mại; tham gia các chương trình đối thoại, đào tạo, hỗ trợ DN nâng cao mức độ tuân thủ pháp luật hải quan...

Đỗ Doãn

(责任编辑：Cúp C2)