Chế biến thủy sản XK. Ảnh: S.T

Một trong số nội dung mà khá nhiều DN XK thủy sản thấy băn khoăn là việc đăng ký tham gia tự nguyện vào “Chương trình chứng nhận thủy sản XK”. Bà Trần Thị Thúy-Tổng giám đốc Công ty CP XNK Thủy sản Mỹ An cho biết: Tại dự thảo lần 2, Cục Quản lý Chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản (Nafiqad) đã xây dựng thêm “Chương trình chứng nhận thủy sản XK”. Trong đó, đáng chú ý hơn cả là quy định 1 trong 3 điều kiện để được tham gia chương trình là DN phải “đăng ký tự nguyện” tham gia chương trình. Điều này đồng nghĩa với việc, DN có yêu cầu lấy mẫu và kiểm nghiệm thực phẩm phải tự trả chi phí cho quá trình này. Theo bà Thúy, đây là một điều chưa hợp lý, gây khó cho DN, đặc biệt là các DN thường xuyên có hoạt động XNK với số lượng hàng hóa lớn.

Nafiqad lý giải rằng việc kiểm tra, lấy mẫu kiểm nghiệm làm căn cứ để cấp chứng nhận an toàn thực phẩm cho các lô hàng XK là theo yêu cầu của nước NK, nên việc DN XK tự chi trả chi phí là đương nhiên. Tuy nhiên, theo bà Thúy, Thông tư là văn bản dưới luật để hướng dẫn việc quản lý, thực hiện theo quy định của Luật An toàn thực phẩm. Theo Luật An toàn thực phẩm hiện hành, khi nước NK có yêu cầu, cơ quan chức năng của nước XK phải cấp các giấy chứng nhận cho hàng hóa XK. Như vậy, việc cấp giấy chứng nhận nằm trong trách nhiệm của cơ quan chức năng, không thể gắn điều đó vào việc “tự nguyện” của DN để được XK. Bà Thúy kiến nghị những nội dung này sớm được Nafiqad tiếp thu, sửa đổi để tạo thuận lợi cho phía các DN XK thủy sản, vốn đang gặp phải nhiều khó khăn từ các thị trường.

Tăng tần suất kiểm tra

Đề cập tới những khó khăn mà DN vấp phải tại dự thảo lần 2 sửa đổi Thông tư 55, ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (Vasep) cho biết, đầu tháng 7 vừa qua, Vasep cũng đã tổ chức họp để lấy ý kiến DN. Cuộc họp có sự tham gia của khá nhiều DN XK thủy sản lớn. Bên cạnh quy định “tự nguyện” tham gia “Chương trình chứng nhận XK thủy sản”, điều mà hầu hết các DN thấy vướng mắc nữa là nội dung về tần suất và tỷ lệ lấy mẫu kiểm tra các DN trong danh sách “ưu tiên”. Theo ông Nam, tổng các quy định ràng buộc xung quanh việc lấy mẫu kiểm tra tại dự thảo lần 2 này về cơ bản không có gì mới hơn so với Thông tư 55. Cụ thể, ngoài việc căn cứ theo thứ hạng DN đạt được, tần suất lấy mẫu thẩm tra DN còn căn cứ theo số lượng chứng nhận an toàn thực phẩm cấp cho từng tháng.

Ngoài ra, tỷ lệ lấy mẫu quy định tại dự thảo lần 2 cũng chưa có gì đổi mới, cải tiến hơn so với Thông tư 55 đã có. Đó là ngoài những ràng buộc căn cứ theo “thứ hạng DN”, theo “hàng rủi ro cao/thấp”, theo “mức % đặt ra” thì còn căn cứ theo cả “lô hàng sản xuất” (chứ không phải lô hàng XK). Các DN tính toán rằng, nếu theo dự thảo này, dù có nỗ lực hết sức, DN cũng chỉ đạt DN hạng 2. Tương ứng với đó, tỷ lệ lấy mẫu là 25%. Tính toán sơ bộ, nếu có 4 lô hàng sản xuất thì DN sẽ bị lấy mẫu kiểm tra 1 lô. Bên cạnh đó, tính theo lô hàng XK, thì cứ 1-2 lô XK lại bị lấy mẫu kiểm tra 1 lô. Điều này có nghĩa là, quy định tại dự thảo lần 2 không những không giảm tần suất và tỷ lệ lấy mẫu kiểm tra, góp phần tạo thuận lợi cho DN mà mức độ còn có phần tăng hơn so với Thông tư 55.

Theo ông Nam, các DN XK thủy sản thuộc Vasep cũng cảm thấy khá hoang mang đối với nội dung chỉ tiêu đánh giá xếp hạng điều kiện sản xuất nhà máy chế biến đề cập trong dự thảo. Bởi việc đánh giá xếp hạng theo dự thảo mới được điều chỉnh theo hướng nghiêm ngặt hơn và tăng lên nhiều lần so với Thông tư 55. Điều này thể hiện qua việc điều chỉnh cao hơn về mức đánh lỗi với từng hạng mục và chỉ tiêu. Cụ thể, hầu hết các hạng mục đánh giá đều chuyển từ lỗi nhẹ sang lỗi nặng, từ lỗi nặng sang lỗi nghiêm trọng. Thậm chí, ở nhiều hạng mục, lỗi nặng bị chuyển sang lỗi tới hạn. Việc sắp xếp mức lỗi như trên là thiếu thực tế, khiến cho DN khó đạt được DN hạng 1 và hạng 2.

Ông Nam cho biết, ngay sau khi tập hợp đầy đủ ý kiến đóng góp của cộng đồng DN, Vasep đã gửi tới Nafiqad công văn góp ý chi tiết cho dự thảo sửa đổi lần 2 Thông tư 55. Và Vasep hy vọng rằng, những góp ý đó sẽ được Nafiqad kịp thời tiếp thu nhằm tạo sự thuận lợi cho cả cơ quan quản lý Nhà nước cũng như DN.

Uyển Như

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)