Chậm hay dừng?ĐiệnmặttrờiChữnglạihayhếtthờkết quả cup fa

Câu hỏi “thị trường điện mặt trời chững lại hay đã hết thời?” được ông Lê Quang Vinh, đại diện kinh doanh sản phẩm năng lượng mặt trời của một doanh nghiệpnước ngoài đặt ra công khai trong tình cảnh kinh doanh ế ẩm hiện nay.

“Chưa bao giờ, thị trường điện mặt trời ảm đạm như năm nay. Mọi năm, cứ tới tháng 6 là hàng về tới đâu hết tới đó, nhưng năm nay, tôi cảm nhận thị trường điện mặt trời của Việt Nam ảm đạm thực sự. Hàng về chất cao tới nóc kho, mà cả tháng 6 không có mấy ai hỏi tới”, ông Vinh nói.

Đồng cảm với chia sẻ của ông Vinh, nhiều nhà đầu tưkhác trong lĩnh vực điện mặt trời cũng thừa nhận tình trạng không có gì khả quan.

“Điện mặt trời tại Việt Nam không còn được khuyến khích phát triển như trước, nhiều người đã bỏ đi làm lĩnh vực khác”, ông Nguyễn Bình, một nhà đầu tư trong lĩnh vực này nhận xét trước thực tế hiện nay.

Chia sẻ với phóng viên Báo Đầu tư, không ít doanh nghiệp năng lượng tái tạo quy mô nhỏ nhắm tới làm điện mặt trời trên mái tại khu vực miền Nam cũng thừa nhận tình cảnh khó khăn, ế ẩm của mình hiện nay khi đơn hàng giảm sút mạnh.

Nói về nguyên nhân, ông Vinh mạnh dạn cho rằng, tình trạng này do vẫn chưa ra chính sách rõ ràng và hướng dẫn cụ thể về hướng đi cho điện mặt trời. Bên cạnh đó, các nhà đầu tư điện mặt trời cũng nhận ra có quá nhiều rủi ro trong chính sách phát triển điện mặt trời hiện tại, nên sẽ cân nhắc kỹ trước khi quyết định.

“Ở khía cạnh kinh tế, các nhà phát triển cũng nhận thấy sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt khi tỷ lệ yêu cầu chiết khấu ngày càng cao, dẫn tới Tỷ suất hoàn vốn nội bộ (IRR) không còn hấp dẫn. Chưa kể, dòng tiền rẻ rót vào điện mặt trời tại Việt Nam đã giảm mạnh”, ông Vinh nhận xét.

Trước đó, sự bùng nổ của làn sóng đầu tư điện mặt trời tại Việt Nam đã khiến cho công suất điện mặt trời trong hệ thống điện tăng chóng mặt.

Vào ngày 1/1/2021 - thời điểm chấm dứt quy định mua điện mặt trời với giá cố định, tổng công suất lắp đặt điện mặt trời trên cả nước đạt khoảng 19.400 MWp (trong đó có gần 9.300 MWp là điện mặt trời mái nhà), tương ứng khoảng 16.500 MW.

Ở thời điểm hiện nay, công suất điện mặt trời tập trung là 8.949,9 MW và điện mặt trời mái nhà là 7.722,3 MW.

Lúng túng đường đi

Quyết định 500/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch Điện VIII đề cập cơ cấu nguồn điện đến năm 2030 với điện mặt trời là 12.836 MW (không bao gồm điện mặt trời mái nhà hiện hữu). Trong đó, nguồn điện mặt trời tập trung là 10.236 MW và nguồn điện mặt trời tự sản, tự tiêu khoảng 2.600 MW.

Tuy nhiên, để phát triển được, cần phải có chính sách rõ ràng, nhất là sau các đơn thanh kiểm tra và khởi tố gần đây liên quan phát triển loại hình này.

Hiện tại, trong số 85 dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp đang đàm phán với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), chỉ có 8 dự án điện mặt trời tập trung với quy mô gần 600 MW, trong đó có 7 dự án đã thống nhất giá tạm theo Quyết định 21/QĐ-BCT ban hành hồi đầu năm 2023.