Kinh tế Việt Nam đang vào guồng tăng trưởng mới. Ảnh: L.Bằng

Tăng trưởng cao hơn nhưng…

Tại hội thảo kinh tế 2015-2016 do CIEM tổ chức ngày 28-1, TS Nguyễn Anh Dương, Phó Trưởng ban Chính sách kinh tế vĩ mô của CIEM đã thay mặt nhóm nghiên cứu trình bày báo cáo đánh giá về kinh tế 2015 và triển vọng 2016.

TS Nguyễn Anh Dương cho rằng: Dù tăng trưởng kinh tế tiếp tục phục hồi (đạt 6,68% năm 2015), nhưng GDP của Việt Nam vẫn mới chỉ đạt mức tương đương với xu thế dài hạn và tăng vượt chưa đáng kể so với mức xu thế dài hạn trong suốt giai đoạn 2013-2015. Diễn biến chu kỳ trong giai đoạn 2011-2015 cho thấy ngay cả khi GDP vượt xu thế dài hạn, kết quả này cũng chưa thật sự bền vững.

“Điều này cho thấy kinh tế Việt Nam vẫn thiếu một động lực tăng trưởng đủ mạnh” – đại diện CIEM đánh giá.

Ông Trương Đình Tuyển, nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại nhận định: Động lực tăng trưởng trong năm 2015 chủ yếu từ doanh nghiệp nước ngoài, hiện nay nhóm này chiếm trên 50% giá trị sản xuất công nghiệp và xuất khẩu.

“Nông nghiệp, nền tảng của kinh tế Việt Nam ngày càng yếu đi, đây là nguy cơ lớn. Doanh nghiệp Thái Lan mua các cơ sở phân phối ở Việt Nam cho thấy hàng Thái sẽ vào Việt Nam ngày càng lớn, năng lực cạnh tranh của Thái Lan trong nông nghiệp mạnh hơn Việt Nam rất nhiều” – ông Tuyển lo ngại.

Chuyên gia kinh tế TS Lê Đăng Doanh cho rằng: Phải có sự thay đổi mạnh mẽ, nếu không thì thua ngay trên sân nhà, nông dân khó khăn vì nông nghiệp phân tán, không theo quy luật của thị trường. Nền tảng kém, cái gì cũng kêu gọi phải sản xuất, nhưng không rõ phân phối đi đâu.

Chuyên gia kinh tế bà Phạm Chi Lan lại bày tỏ quan ngại đến tình trạng doanh nghiệp phá sản, giải thể. Năm 2015, số lượng doanh nghiệp giải thể, tạm ngừng hoạt động vẫn tiếp tục tăng lên. Dù nói là môi trường kinh doanh cải thiện nhưng doanh nghiệp chết vẫn tăng lên. Sức khỏe của doanh nghiệp Việt Nam phản ánh như thế nào khi doanh nghiệp ọp ẹp nhưng kinh tế vẫn tăng trưởng

“Nhà nước không có động lực giảm chi phí cho doanh nghiệp, vẫn điều hành giá xăng cao, hoặc tăng đóng bảo hiểm. Tôi lo lắng doanh nghiệp sẽ ra sao, rồi những người lao động đi cùng doanh nghiệp đó sẽ ra sao” – bà Phạm Chi Lan trăn trở.

Ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng CIEM than thở: "Đóng góp của tư nhân vẫn rất nhỏ bé, doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp nước ngoài vẫn chèn lấn, không thể phát triển được”.

Bộ máy mới, động lực mới

Theo nghiên cứu của CIEM, Việt Nam bước vào năm 2016 với khá nhiều sự lạc quan. Kinh tế vĩ mô ổn định và được củng cố ngày một vững chắc hơn. Tăng trưởng kinh tế phục hồi nhanh và liên tục qua các quý, đồng thời cho thấy dư địa để tiếp tục khởi sắc. Niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư chuyển biến tích cực.

“Một bộ máy điều hành mới cũng sẽ sớm được thiết lập, đưa Việt Nam thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội gắn với cải cách trong giai đoạn 2016-2020” – báo cáo của CIEM nhấn mạnh.

Trong bối cảnh ấy, những thành tựu về ổn định kinh tế vĩ mô trong thời gian vừa qua chỉ là nền tảng bước đầu. Việt Nam cần khẩn trương tiến hành các cải cách sâu rộng hơn về nền tảng kinh tế vĩ mô, hệ thống pháp lý nhằm tạo thuận lợi hơn nữa cho hoạt động sản xuất – kinh doanh.

Kết quả dự báo của CIEM cho thấy trong điều kiện bình thường, tăng trưởng kinh tế năm 2016 ước đạt 6,82%. Tăng trưởng xuất khẩu dự báo ở mức 10,4%, cao hơn so với năm 2015. Thâm hụt thương mại ở mức 4,1 tỷ USD, chủ yếu do giảm doanh thu từ xuất khẩu dầu thô. Mức tăng giá tiêu dùng là khoảng 4,37%.

Nhắc đến cơ hội từ hội nhập cho năm 2016, TS Nguyễn Anh Dương cho rằng: Những cơ hội từ hội nhập và cải cách kinh tế trong nước là to lớn, song không thể tự hiện thực hóa. Cộng đồng doanh nghiệp và người dân có thể tin vào tiềm năng của Việt Nam trong quá trình hội nhập, song các tiềm năng ấy chỉ trở thành triển vọng và hiện thực hóa trong một môi trường chính sách phù hợp.

“Môi trường chính sách ấy phải gắn với những thay đổi rõ ràng, nhất quán, phù hợp với các cam kết quốc tế và mục tiêu phát triển của Việt Nam, đồng thời thể hiện sự thân thiện, khích lệ và nuôi dưỡng sự sáng tạo và phát triển của cộng đồng doanh nghiệp” – báo cáo của CIEM khuyến nghị.

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)