Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục KTSTQ Hải quan Lào Cai. (Ảnh: THU TRANG)

Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan,ệmKTSTQđốivớihànghóaNKtạotàisảncốđịxem kèo cá cược bà Đoàn Thị Ngọc Hà- Chi cục trưởng Chi cục KTSTQ Cục Hải quan Lào Cai cho biết, từ công tác nắm tình hình và trong quá trình thu thập thông tin trên chương trình số liệu XNK và hồ sơ hải quan, đơn vị đã xác định dấu hiệu nghi vấn đối với Công ty TNHH Khoáng sản và Luyện kim X.

Công ty này được cấp giấy phép đầu tư dự án Nhà máy Gang thép Lào Cai với dây chuyền luyện gang có công suất 500 nghìn tấn gang/năm và luyện thép công suất 500 nghìn tấn phôi thép/năm. Dự án có tổng số vốn đầu tư 337 triệu USD, sản xuất khối lượng sản phẩm công nghiệp có trị giá 7 nghìn tỷ đồng/năm, nộp NSNN khoảng 700 tỷ đồng/năm, sử dụng hơn 500 lao động tại địa phương. Với dự án này, Công ty được miễn thuế NK đối với hàng hóa tạo tài sản cố định. DN cũng thực hiện tốt các quy định về khai báo hàng hóa, chưa từng bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan.

Có thể nói, với trường hợp này, khoanh vùng nghi ngờ và phát hiện ra sai phạm không phải là việc đơn giản. Tuy nhiên, qua kiểm tra hồ sơ và phân tích thông tin, Chi cục KTSTQ Lào Cai đã nhận thấy nổi lên một số vấn đề mâu thuẫn trong khai báo NK các mặt hàng miễn thuế.

Cụ thể như, mặt hàng “phụ kiện cách nhiệt của lò cao (bộ phận của lò cao)”- đây là mặt hàng có giá trị lớn lên tới hàng chục tỷ đồng nhưng DN khai báo tên hàng không rõ ràng và được DN NK nhiều với khối lượng hàng trăm tấn.

Bên cạnh đó, mặt hàng “giá đỡ” là bộ phận của thiết bị nhưng có trị giá cao hơn nhiều lần so với thiết bị chính đã được DN NK nhiều loại và nhiều mặt hàng không cần đến giá đỡ nhưng DN vẫn khai giá đỡ đi kèm để nhập về.

Qua phân tích, đơn vị đã nghi ngờ đó là những hàng hóa không đồng bộ hoặc là vật tư xây dựng trong nước đã sản xuất được, nhưng DN đã khai báo là thiết bị đồng bộ để được hưởng ưu đãi miễn thuế NK. Mặt khác, phân tích thông tin những mặt hàng phải kiểm tra chuyên ngành, DN đã xin đưa hàng về tự bảo quản, bị chậm kết quả kiểm tra chưa được thông quan. Đây đều là những dấu hiệu để kiểm tra, thẩm định việc tuân thủ pháp luật của DN trong việc cam kết đưa hàng về tự bảo quản.

Để làm rõ, Chi cục KTSTQ đã lập kế hoạch KTSTQ tại trụ sở của DN để xác định trọng tâm 2 vấn đề nghi vấn, đó là xác định rõ tên hàng của bộ phận thiết bị đi kèm để từ đó xác định hàng hóa có đồng bộ hay không. Bên cạnh đó, kiểm tra, thẩm định việc cam kết xin đưa hàng về bảo quản của DN trong khi chờ thông quan hàng hóa.

Đoàn KTSTQ của đơn vị đã chia thành 3 nhóm làm việc với các bộ phận phụ trách của DN như: Bộ phận phụ trách đầu tư, kỹ thuật của nhà máy để kiểm tra hồ sơ của dự án, sơ đồ lắp đặt và kiểm tra thực tế sử dụng hàng hóa; bộ phận XNK và kho hàng để đối chiếu hồ sơ khai báo với hồ sơ lưu của DN, kiểm tra nhập kho, xuất kho để xác định tính phù hợp của nội dung khai báo; bộ phận kế toán để xác định giá thực thanh toán của các lô hàng và việc hạch toán với các thiết bị tạo tài sản cố định.

Từ kết quả kiểm tra và giải trình của DN, đơn vị đã phát hiện mặt hàng DN khai báo là “phụ kiện cách nhiệt của lò cao (bộ phận của lò cao)” vào mã số 8417.90.00, hàng miễn thuế NK thực chất là “gạch chịu lửa”, mã số HS 6902.90.00, thuế suất thuế NK là 10%.

Đối với mặt hàng giá đỡ thiết bị NK mà DN kê khai miễn thuế, Chi cục KTSTQ đã xác định lại là khung nhà, mái che kết cấu bằng thép, có thuế suất thuế NK 15%.

Hai mặt hàng trên DN NK để tạo tài sản cố định đều phải chịu thuế NK bởi căn cứ vào phụ lục 2 ban hành kèm theo Thông tư 04/2012/TT-BKHĐT thì hàng hóa trên thuộc nhóm vật tư xây dựng trong nước đã sản xuất được. Theo đó, không được miễn thuế NK.

Ngoài ra, Hải quan Lào Cai phát hiện một số hàng hóa DN xin đưa về bảo quản để chờ kết quả kiểm tra chuyên ngành để thông quan đã được DN đưa vào sử dụng.

Với những hành vi vi phạm trên, Cục trưởng Cục Hải quan Lào Cai đã ra quyết định ấn định thuế, truy thu của DN 4,692 tỷ tiền thuế, cùng với đó DN bị lập biên bản và bị xử phạt vi phạm hành chính 938 triệu đồng. Với những phân tích và dẫn chứng rõ ràng của Chi cục KTSTQ, DN đã chấp hành các quyết định truy thu và nộp đầy đủ tiền thuế, tiền xử phạt vi phạm hành chính vào NSNN.

Phân tích trường hợp trên, bà Đoàn Thị Ngọc Hà cho rằng, trong mỗi cuộc KTSTQ, công tác thu thập thông tin và kiểm tra, phân tích thông tin là một khâu rất quan trọng. Đây là mấu chốt để xác định các mặt hàng nghi vấn kiểm tra, giúp cho cuộc kiểm tra không bị dàn trải, từ đó rút ngắn được thời gian và nâng cao hiệu quả kiểm tra.

Đơn cử như trường hợp KTSTQ tại Công ty TNHH Khoáng sản và Luyện kim X nêu trên, việc kiểm tra sơ đồ lắp đặt thiết bị của nhà máy đối với dự án đầu tư sẽ giúp lực lượng KTSTQ xác định rõ vị trí lắp đặt của hàng hóa, tên hàng hóa, tiêu chuẩn kỹ thuật, hàng hóa thực tế đưa vào sử dụng, từ đó giúp xác định được tính đồng bộ của hàng hóa, tên thiết bị lắp đặt, thiết bị đi kèm, thay thế và mục đích sử dụng của hàng hóa. Nắm rõ được điều này, việc phát hiện ra DN khai báo sai tên hàng sẽ dễ dàng hơn.

Bên cạnh đó, một trong những kinh nghiệm về KTSTQ mà Chi cục KTSTQ Cục Hải quan Lào Cai chia sẻ đó là kỹ năng trao đổi với DN trong quá trình thực hiện KTSTQ. Đối với CBCC Hải quan thực hiện nhiệm vụ KTSTQ, việc trao đổi, giải thích cho DN hiểu được những sai phạm phải thật khách quan, không áp đặt, đồng thời phải biết lắng nghe ý kiến của DN và cùng DN phân tích những vấn đề đúng, sai dựa trên những căn cứ pháp luật và thực tế hồ sơ của DN. Khi trao đổi, các lập luận đưa ra phải có căn cứ đứng trên hai góc độ của DN và của cả cơ quan Hải quan, đồng thời, các ý kiến đưa ra cũng cần phải được thống nhất với các ý kiến của các thành viên trong đoàn.

(责任编辑：Cúp C1)