Mặc dù Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã gợi ý nên chọn bỏ,ẫnquyđịnhtrườnghợpthuhồiđấttheohướngliệtkêphảicóvankhóachặtchẽnhận dinh bong da tức là trừ những trường hợp áp dụng thỏa thuận quyền sử dụng đất, còn lại là Nhà nước thu hồi, song dự thảo Luật Đất đai sửa đổi (Dự thảo) mới nhất vẫn theo phương án chọn cho.

Chiều 28/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến lần 2 về một số vấn đề lớn tiếp thu, giải trình, chỉnh lý Dự thảo.

Hạn chế thu hồi tràn lan, nhưng có thể vẫn thiếu

Cách thức quy định các trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế- xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng là vấn đề còn ý kiến rất khác nhau suốt nhiều vòng thảo luận.

Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Dự thảo trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5 quy định theo hướng vừa có tính khái quát, vừa cụ thể về các trường hợp thu hồi đất để xây dựng các dự án, công trình để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, không phân biệt về nguồn vốn, mà khi xem xét tổng thể dự án thì lợi ích quốc gia, công cộng là lợi ích chi phối cần cho sự phát triển của đất nước, của địa phương, đồng thời, phục vụ lợi ích chung của cộng đồng.

Việc quy định về các trường hợp thu hồi đất tại Luật là cụ thể hóa quy định tại Điều 54 Hiến pháp năm 2013 về “Nhà nước thu hồi đất do tổ chức, cá nhân đang sử dụng trong trường hợp thật cần thiết do luật định”, ông Thanh nêu.

Theo cơ quan thẩm tra, quy định theo hướng liệt kê các trường hợp thu hồi đất có ưu điểm rõ ràng cho việc áp dụng thực hiện, đồng thời, khống chế các trường hợp thu hồi đất, bảo đảm chỉ thu hồi đất trong các trường hợp luật định, không thu hồi đất tràn lan.

Tuy nhiên, quy định theo hướng liệt kê có hạn chế là không dự liệu được những trường hợp thu hồi đất khác để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Về kỹ thuật, Dự thảo đã được chỉnh lý theo hướng không phân nhóm mà quy định trực tiếp các trường hợp thu hồi đất vì một số dự án, công trình được phân loại vào từng nhóm chưa tương thích với tính chất của nhóm, dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau, ông Thanh báo cáo.

Đề cập nội dung này khi thảo luận, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cho rằng, quy định về thu hồi đất là vấn đề đặc biệt quan trọng, liên quan trực tiếp tới cuộc sống, sinh kế của nhiều người dân.

Ông Cường tán thành hướng tiếp cận như dự thảo là quy định cụ thể các trường hợp thu hồi đất, song đề nghị tiếp tục rà soát làm rõ từng trường hợp mới được bổ sung so với dự thảo trước đây.

Thực tế có trường hợp chưa được liệt kê, dẫn đến thiếu nên nếu không có điều quét thì sau này lại phải sửa luật, Tổng Thư ký Quốc hội góp ý.

Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh thống kê, dự thảo quy định cụ thể 27 trường hợp, song trong từng trường hợp lại tiếp tục có liệt kê và có thêm quy định khái quát “các trường hợp khác”.

Bà Thanh băn khoăn vì nếu có điều quét bao quát hết thì liệt kê cụ thể còn cần thiết không? Dự thảo liệt kê quá chi tiết, có thể dẫn đến thiếu, luật dễ bị lạc hậu so với thực tiễn rồi lại phải sửa.

Chưa có tiêu chí để phân cấp

Phát biểu tại phiên họp, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nêu bước tiến của việc sửa luật, từ 27 vấn đề cần xin ý kiến tại phiên họp trước đến nay chỉ còn 13 vấn đề, đều là những vấn đề vô cùng lớn.

Tại dự thảo mới nhất vẫn còn nhiều nội dung để 2 phương án, ông Trần Hồng Hà cho rằng, “đến giờ phút này đáng ra không thể để 2 phương án, vì bản thân  chưa rõ nên mới để như vậy”.

Về vấn đề thu hồi đất, Phó thủ tướng cho biết hiện chưa xây dựng được các tiêu chí để từ đó phân cấp cho địa phương nên mới buộc phải áp dụng phương pháp liệt kê, nhưng nếu thực tế phát sinh dẫn đến thiếu thì rất gay.

Báo cáo thêm sau đó, Bộ trưởng Bộ Tài ngyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh cho hay, cơ quan soạn thảo và thẩm tra đã nghiên cứu xem nên chọn cho hay chọn bỏ thì thấy rằng, tối ưu là liệt kê các trường hợp thu hồi đất nhưng phải có điều quét để xử lý những trường hợp phát sinh trong quá trình phát triển. Trường hợp thu hồi trong “điều quét” đó phải nằm trong quy hoạch được phê duyệt.

Tham gia ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh Luật Đất đai là đạo luật có tầm quan trọng đặc biệt, khó, phức tạp, tác động lớn đến phát triển kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng, đối nội, đối ngoại, tác động tực tiếp đến quyền, lợi ích của người dân, doanh nghiệp.

Dự thảo đã có thể trình Quốc hội tiếp tục xem xét tại Kỳ họp thứ sáu, còn Quốc hội sẽ đưa ra quyết định cuối cùng, ông Huệ nói.

Về quy định thu hồi đất theo hướng liệt kê, Chủ tịch Vương Đình Huệ cho rằng, thực tiễn không thể nào liệt kê hết được, nên phải có "điều quét" để tránh khi có phát sinh lại nói luật không có quy định. “Quét nhưng vẫn có van, khoá chặt chẽ. Nói trường hợp thu hồi phải phù hợp quy hoạch, nhưng quy hoạch nào thì phải làm rõ”, Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Với các nội dung còn 2 phương án, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, “không nên đóng lại ngay. Phút cuối mà Quốc hội thấy chín muồi mới quyết. Quan trọng là từng phương án nêu rõ ưu, nhược điểm, cơ sở chính trị, thực tiễn, pháp lý thế nào để khách quan, công khai, minh bạch", ông Huệ yêu cầu.

(责任编辑：La liga)