Trong một năm ngắn ngủi kể từ khi ra mắt vào tháng 11/2022,ấmhộchiếuđểbướcvàothếgiớiphithườngcủatrítuệnhântạkết quả bóng đá áo ChatGPT của OpenAI đã tạo nên một bước đột phá đáng kể trong mô hình ngôn ngữ AI và mở ra những cơ hội mới, những thay đổi mới trong nhiều lĩnh vực.

Canh bạc AI: ChatGPT và tương lai loài ngườicủa Ngô Di Lân mở ra một cuộc trò chuyện thú vị về trí tuệ nhân tạo, mà cụ thể là ChatGPT. Mang đến một cuộc hành trình hấp dẫn, cuốn sách là tấm hộ chiếu để bạn bước vào thế giới phi thường của trí tuệ nhân tạo, bắt kịp, làm chủ và chiến thắng “canh bạc AI”. Nhân dịp này, tác giả Ngô Di Lân đã có những chia sẻ cùng VietNamNet.

- Điều gì đã trở thành nguồn cảm hứng khiến anh quyết định viết cuốn sách này?

Giây phút tôi dùng thử ChatGPT và hiểu được tiềm năng gần như vô tận của nó, tôi lập tức quyết định viết tác phẩm này. Nhưng dĩ nhiên viết một cuốn sách là cam kết dài hơi và trên chặng đường đó ai cũng có lúc cảm thấy chán nản. Điều giúp tôi đi được đến cuối con đường là niềm tin rằng đây là một chủ đề quan trọng mà tất cả mọi người, đặc biệt là thế hệ tương lai phải nắm bắt được từ sớm. Quan trọng hơn nữa là người Việt Nam phải nghiên cứu, tìm hiểu về AI từ góc nhìn của cả tác giả Việt Nam chứ không thể chỉ “tiêu thụ” sách dịch.

- Trong tương lai, AI sẽ đóng vai trò như thế nào trong cuộc sống của con người?

Trong tương lai gần, điều gần như chắc chắn sẽ xảy ra là AI, dù chỉ ở dưới dạng phần mềm vi tính hay được tích hợp vào robot, sẽ thay thế con người làm tất cả những tác vụ, công việc đơn giản có tính lặp đi lặp lại. Nhiều người lo sợ rằng một ngày nào đó AI có trí tuệ vượt xa con người và chúng sẽ “nô dịch hoá” chúng ta.

Về lý thuyết, không ai dám phủ nhận khả năng này nhưng tôi cho rằng trước khi viễn cảnh đó xảy ra thì AI sẽ là những trợ thủ đắc lực nhất của nhân loại trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Và chúng ta sẵn sàng chấp nhận sự xuất hiện của AI bởi nó giúp tiết kiệm thời gian, giải quyết công việc hiệu quả hơn, sống vui hơn, lâu hơn và khoẻ hơn.

- Theo đánh giá của anh, ChatGPT có trở nên lạc hậu và bị thay thế bởi những chatbot trong tương lai?

Tôi cho rằng điều này có thể nhưng khó xảy ra. Lý do bởi ChatGPT đã đi quá xa và quá sớm so với các đối thủ tiềm tàng khác. Như chúng ta thấy, thanh tìm kiếm của Google vẫn vững chãi ở ngôi vị số 1 trong hàng chục năm qua, không phải vì không có đối thủ nào mà bởi “lợi thế đi đầu” (first-mover advantage) của họ quá lớn. Một khi người dùng đã quen và “nghiện”, dù là Google, ChatGPT hay Facebook thì việc “cai” rồi chuyển sang một sản phẩm khác là rất khó.

Loài người, với tư cách một giống nòi, đang đặt cược vào AI

- Tại sao anh đặt tên nhan đề của tác phẩm là 'Canh bạc AI'?

Tôi nghĩ nhan đề này là phù hợp vì tôi tin rằng loài người, với tư cách một giống nòi, đang đặt cược vào AI. Chúng ta đã và đang đầu tư hàng tỷ USD và rất nhiều chất xám để phát triển công nghệ này, với niềm tin rằng nó có thể tạo ra được nhiều của cải vật chất, cải thiện cuộc sống của hàng tỉ người trên thế giới, bất chấp việc nó có một xác suất nhất định (dù chỉ rất nhỏ) sẽ chấm dứt sự sống trên trái đất này. Nói cách khác, chúng ta đánh cược rằng cái lợi đạt được sẽ lớn hơn rất nhiều rủi ro phải chấp nhận.

- Theo anh, yếu tố quan trọng nhất để làm chủ AI là gì?

Để làm chủ AI, dù là từ góc nhìn của người dùng hay nhà quản trị, trước hết phải hiểu cách nó vận hành, đặc biệt là những nguyên lý căn bản, mang tính nền tảng. Nếu đối mặt với AI mà để nó hiểu mình hơn thì điều sớm muộn sẽ xảy ra là AI sẽ làm chủ loài người.

- Cuốn sách sẽ có ích và phù hợp với những đối tượng người đọc nào?

Có lẽ nhóm độc giả duy nhất cảm thấy tác phẩm của tôi “không phù hợp" là nhóm chuyên gia về AI, đặc biệt là các kỹ sư phát triển phần mềm. Họ có mối quan tâm sâu hơn về khía cạnh kỹ thuật và đã có vốn kiến thức hơn tôi rất nhiều. Còn tôi tin rằng cuốn sách này sẽ dễ đọc, dễ hiểu với tất cả mọi người.

- Thông qua tác phẩm, anh muốn truyền tải thông điệp gì?

Nếu chỉ được chọn một, tôi sẽ muốn mọi người hiểu rằng chúng ta đang bước vào một kỷ nguyên mới, hoàn toàn vô tiền khoáng hậu. AI chắc chắn sẽ tạo ra một cuộc cách mạng sâu rộng và toàn diện, vậy nên con người chỉ có một lựa chọn duy nhất là chủ động tìm hiểu về công nghệ này trước khi quá muộn.  

-Là Tiến sĩ ngành Quan hệ Quốc tế (Đại học Brandeis, Mỹ) với nhiều công trình nghiên cứu và bài bình luận được đăng trên báo quốc tế, điều gì tạo động lực cho anh viết những cuốn sách hướng đến độc giả đại chúng như '1% mỗi ngày: Không ngừng chinh phục bản thân' và 'Canh bạc AI: ChatGPT và tương lai loài người'?

Tôi cho rằng tấm bằng tiến sĩ chỉ quan trọng nếu như bản thân có thể sử dụng tri thức tạo ra giá trị cho những người xung quanh. Nếu các nhà khoa học chỉ xuất bản tạp chí, sách chuyên ngành điều tất yếu xảy ra là họ sẽ đối thoại với nhau bởi đại đa số độc giả không đọc dòng sách đó.

Xuất bản những cuốn sách như 1% mỗi ngàyhay Canh bạc AIcó thể không nâng cao uy tín hay danh tiếng của tôi với tư cách là một nhà nghiên cứu khoa học, nhưng đối với tôi điều này còn quan trọng hơn bởi nó cho phép mình đóng góp chút sức lực vào quá trình “trồng người” của xã hội.  

Ngô Di Lân là Tiến sĩ ngành Quan hệ Quốc tế (Đại học Brandeis, Mỹ). Các quan tâm nghiên cứu của anh hiện nay gồm: lý thuyết quan hệ quốc tế (IR theory), xung đột vũ trang (armed conflicts), hoạch định chiến lược (strategic planning), và tác động của AI đối với an ninh quốc gia (the impact of AI on national security).

Một số công trình nghiên cứu và bài bình luận của anh được đăng trên các trang tạp chí và báo quốc tế như: East Asia, The National Interest, The Diplomat, The Strategist, East Asia Forum. Bên cạnh đó, Ngô Di Lân cũng có nhiều bài viết trên các trang nghiên cứu quốc tế.

Ngô Di Lân là tác giả của hai cuốn sách 1% mỗi ngày: Không ngừng chinh phục bản thân(NXB Trẻ, 2022) và Canh bạc AI: ChatGPT và tương lai loài người(NXB Trẻ, dự kiến ra mắt tháng 12/2023).

(责任编辑：La liga)