Liệu Hy Lạp có tiếp tục chính sách thắt lưng buộc bụng?

Điều các chính trị gia cũng như nhà kinh tế châu Âu lo ngại nhất cũng đã xảy đến khi Athens giờ đây được lãnh đạo bởi một người từng lớn tiếng phản đối chính sách thắt lưng buộc bụng. Ông Alexis Tsipras đã hứa cắt giảm nợ và nới lỏng thuế cho tầng lớp trung lưu mặc dù... ngân sách trống rỗng. Làm thế nào để ông thực hiện cam kết của mình và các đối tác trong eurozone sẽ phản ứng ra sao? Ba kịch bản có thể xảy ra như sau.

Thứ nhất: Chương trình của ông Tsipras tiến triển tốt. Trong năm qua đã có một số thông tin tích cực từ Hy Lạp. Lần đầu tiên sau 6 năm, kinh tế nước này đã tăng trưởng trở lại. Ngân sách trong năm nay dự đoán sẽ cân bằng và hứa hẹn tăng trưởng mạnh. Trong kịch bản này, Chính phủ mới của Hy Lạp sẽ thành công trong việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải cách hệ thống thuế để người giàu đóng góp nhiều hơn cho nhà nước. Điều này sẽ giúp nguồn thu từ thuế của Hy Lạp tăng đáng kể và quan trọng hơn là giúp nhà lãnh đạo Tsipras thực hiện những cam kết quan trọng mà ông đã đưa ra. Khi người dân nghèo có tiền trong túi, họ sẽ tăng chi tiêu và chính sách tái phân phối của ông Tsipras sẽ giúp kích thích nền kinh tế trong nước, dẫn tới tăng trưởng. Theo hướng này, quan hệ giữa Hy Lạp với bộ ba chủ nợ quốc tế là Liên minh châu Âu (EU), Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng bớt căng thẳng. Hy Lạp sẽ thực hiện các thỏa thuận của mình với các chủ nợ, và một mặt kêu gọi xóa nợ song cũng hối thúc giãn nợ và giảm lãi suất với các đối tác trong eurozone. Tuy nhiên, kịch bản này khó xảy ra, vì theo Ngân hàng Berenberg, nguồn thu từ thuế của Hy Lạp đã giảm mạnh từ tháng 11-2014 và dự kiến sẽ thâm hụt ngân sách 2,3 tỷ euro trong năm 2015. Trong khi đó, Hy Lạp đang cần rất nhiều tiền để đầu tư. Chỉ trong vài tuần đầu năm 2015, Hy Lạp cần tới 5 tỷ euro.

Kịch bản thứ hai là tồi tệ nhất, còn gọi là Grexit: Hy Lạp rời khỏi eurozone. Trong khi ngân sách trống rỗng và xuất hiện hiện tượng tháo vốn, Chính phủ Hy Lạp vẫn thực thi các chương trình của mình như bổ sung hàng loạt nhân viên công quyền, nới lỏng thuế cho tầng lớp trung lưu, tăng đầu tư công và phúc lợi xã hội. Những việc làm này sẽ nhanh chóng dẫn đến việc Hy Lạp không còn khả năng thanh toán bằng tiền mặt. ECB từ chối bơm tiền cho các ngân hàng Hy Lạp, trong khi các giải pháp hỗ trợ tài chính khẩn cấp của Chính phủ và Ngân hàng Trung ương Hy Lạp cũng chỉ có thể chống đỡ được trong thời gian ngắn. Hậu quả là Hy Lạp phải rời eurozone và quay trở lại với đồng Drachme. Trong kịch bản này, không chỉ có nhà nước, mà các ngân hàng và nhiều doanh nghiệp Hy Lạp cũng nhanh chóng lâm vào cảnh phá sản. Do các khoản tín dụng là bằng đồng euro, nên việc đồng Drachme mất giá thảm hại sẽ không giúp ích gì cho tình trạng tài chính yếu kém của Hy Lạp lúc này. Hậu quả sẽ rất thảm khốc. Tình trạng nghèo đói sẽ xuất hiện, bất ổn xã hội phát sinh. Trong khi đó, eurozone cũng sẽ nơm nớp lo sợ. Các quốc gia đang gặp khủng hoảng như Italy và Tây Ban Nha sẽ được đặc biệt quan tâm, lãi suất cho vay sẽ tăng mạnh. Hệ thống ngân hàng trong khu vực đồng euro sẽ lung lay, hy vọng tăng trưởng trở nên xa vời. Khi Hy Lạp vỡ nợ, các nước trong eurozone sẽ mất rất nhiều tiền, trong đó riêng Đức là 65 tỷ euro.

Trong kịch bản thứ ba, sẽ không có cắt giảm nợ, không có việc ngừng các biện pháp thắt lưng buộc bụng cũng như không có cảnh Hy Lạp rời khỏi eurozone. Tuy nhiên, điều quyết định và quan trọng nhất là cả ông Tsipras cũng như các đối tác trong khu vực đồng euro phải bằng mọi cách ngăn chặn nguy cơ xảy ra thảm họa mang tên Grexit.

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)