Hạt dẻ Trùng Khánh là một trong những đặc sản nổi tiếng của Cao Bằng. Với sự khác biệt về thời tiết,ạtdẻTrùngKhánhbịnháibởihạtdẻTrungQuốxem tỷ số mu khí hậu và đặc biệt là thổ nhưỡng, hạt dẻ trồng trên đất Trùng Khánh luôn được biết tới là đặc sản có một không hai. Các chỉ tiêu về hàm lượng nước, gluxit, lipit, protein… trong nhân của hạt dẻ Trùng Khánh luôn vượt trội so với các loại hạt dẻ trồng ở những nơi khác. Chính nhờ sự khác biệt đó, từ tháng 3/2011, hạt dẻ Trùng Khánh đã được đăng kí bảo hộ chỉ dẫn địa lý nhằm khẳng định thương hiệu riêng cho loại đặc sản này.

Tuy nhiên, theo thông tin từ báo Giao Thông, trong những năm trở lại đây, cứ vào thời điểm cuối năm, đặc biệt là lúc giáp Tết Nguyên đán, một lượng lớn hạt dẻ từ Trung Quốc lại ồ ạt tràn vào Việt Nam chiếm lĩnh thị trường với cái mác “hạt dẻ Trùng Khánh” đánh lừa người tiêu dùng. Năm nay cũng không ngoại lệ, khảo sát một vòng tại nhiều chợ đầu mối trên thị trường Hà Nội như: chợ Hà Đông, Long Biên, Phùng Khoang… và nhiều chợ dân sinh khác vào thời điểm giáp Tết Nguyên đán, thì hầu như tất cả những nơi này đều bày bán loại hạt dẻ nhái này.

Hạt dẻ Trùng Khánh là một trong những đặc sản nổi tiếng của Cao Bằng

Thậm chí, chúng còn được rao bán trên các trang mạng, diễn đàn xã hội. Đơn cử như trên một số trang facebook bán hạt dẻ có tên “Hạt dẻ lon ton”, chủ trang này rao bán hạt dẻ Trùng Khánh gồm nhiều loại như: hạt dẻ sống đã khía vỏ giá 75 nghìn đồng/kg, hạt dẻ rang thường giá 90 nghìn đồng/kg, hạt dẻ rang bơ giá 80 nghìn đồng/hộp loại 0,5kg… và tất cả đều khẳng định đó là hạt dẻ Trùng Khánh chính hiệu.

Thực tế, đến với Trùng Khánh, nhìn sang bên kia biên giới sẽ thấy người Trung Quốc, vùng Quảng Đông, Quảng Tây, trồng hạt dẻ với quy mô công nghiệp. Họ lai tạo giống, cấy ghép và mỗi mùa thu hoạch gấp hai, gấp ba hạt dẻ Trùng Khánh. Nhìn kĩ thì thấy hạt dẻ to, tròn, mỏng vỏ, bóng bẩy và rốn không có lông tơ. Thế nhưng, chỉ cách nhau con sông, bên này đất Trùng Khánh cây hạt dẻ hoàn toàn khác.

Cây hạt dẻ ở Trùng Khánh là những cây cổ thụ có độ tuổi ít nhất là 50 năm và chỉ những cây dẻ mọc lên từ đất Trùng Khánh mới cho loại hạt chính hiệu. Người dân buôn muốn kinh doanh phát triển giống cây này, nhưng khi mang sang vùng đất khác trồng thì ngay lập tức nó cho ra loại hạt bé, lép hoặc to bất thường, dị dạng và không có mùi, vị thơm bùi khi ăn. Đó là điều đặc biệt và kỳ lạ ở loài cây khó tính này.

Hạt dẻ Trung Quốc nhái hạt dẻ Trùng Khánh được rao bán trên khắp các trang mạng xã hội

Khi hỏi người dân tại Cao Bằng về cách mua hạt dẻ Trùng Khánh chính hiệu, họ mách rằng, lên Cao Bằng mua hạt dẻ Trùng Khánh phải đi vào tháng 10 và đến tận đất Trùng Khánh. Nhất thiết phải mua hạt dẻ của những người dân thường đi chợ. Họ sẽ mang theo bên mình một túi gọi là “Pác mạ” bằng vải chàm, trong đó mới là những hạt dẻ đích thực.

Điều khác lạ là họ bán theo kiểu đếm hạt chứ nhất định không bao giờ chịu dùng cân, dù nhiều hay ít. Đây là cách bán hạt dẻ có từ nhiều đời nay của người Tày, người Nùng ở Trùng Khánh, theo thông tin từ báo Pháp Luật Việt Nam.

Hòa Lê (T/h)

(责任编辑：La liga)