Thủ tướng Chu Dung Cơ có công lớn trong việc chuyển đổi kinh tế Trung Quốc trong thập niên 1990.

Tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong quí II năm nay đã giảm xuống tới mức thấp nhất trong vòng 20 năm qua,ếTrungQuốcthiếuvắngChuDungCơket qua nét làm gia tăng mối lo ngại về tương lai của nền kinh tế lớn thứ nhì thế giới này.

Người Trung Quốc đang nhớ lại những bài học cải cách kinh tế của cựu Thủ tướng Chu Dung Cơ, người có công lớn trong việc chuyển đổi kinh tế Trung Quốc trong thập niên 1990.

Ông Mao Vu Thức, một nhà kinh tế học nổi tiếng, cho rằng Trung Quốc đạt được những thành quả to lớn nhờ vào những chính sách kinh tế có tính chất táo bạo mà Thủ tướng Chu Dung Cơ đã áp dụng. Vị thủ tướng này đã tư hữu hóa các doanh nghiệp nhà nước, tuần tự mở rộng nền kinh tế do nhà nước kiểm soát cho các sức mạnh kinh tế thị trường và để cho tiền lương của người lao động Trung Quốc được gia tăng với tốc độ chưa từng có trong lịch sử. Ông Mao Vu Thức nói: “Từ Giang Trạch Dân đến Hồ Cẩm Đào, kinh tế Trung Quốc đã được điều hành rất tốt đẹp. Trong thời gian này ông Chu Dung Cơ là người đã giải quyết được vấn đề nhân hóa. Nếu chỉ nói về GDP thì những người này đã làm cho Trung Quốc trở thành một quốc gia hoàn toàn khác”.

Những người khác ở Trung Quốc cũng bắt đầu cảm thấy “nhớ” Chu Dung Cơ. Một cuốn sách đăng lại những bài phát biểu của ông từ năm 1987 đến năm 1991, khi ông còn giữ chức Thị trưởng Thượng Hải, đã được xuất bản hồi tháng 8 và chỉ trong vòng vài ngày sau đó đã trở thành sách bán chạy nhất.

Nhiều nhà kinh tế học cho rằng những biện pháp cải cách của ông Chu Dung Cơ cần được thực hiện sâu rộng hơn nữa. Trong những biện pháp đó có việc phá vỡ những nhóm lợi ích đã bám rễ tại các doanh nghiệp nhà nước, cho phép các doanh nghiệp mới tiến vào những lãnh vực như tài chính, tài nguyên thiên nhiên và chia sẻ nguồn thu đồng đều hơn giữa chính phủ trung ương với chính quyền địa phương.

Giáo sư Chương Lập Phàm, một học giả hàng đầu ở Trung Quốc, cho rằng ông Chu Dung Cơ có thể là một tấm gương tốt và đó chính là lý do tại sao cuốn sách về thời ông làm thị trưởng Thượng Hải được nhiều người ưa thích. Ông nói: “Hiện nay, nhiều người trong giới học thuật Trung Quốc cho rằng cải cách ở Trung Quốc bây giờ đã từ cải cách nông thôn chuyển sang thành thị hóa. Theo tôi, khi nói tới thành thị hóa, nói tới vấn đề quản trị thành thị và phát triển kinh tế thành thị thì Thủ tướng Chu Dung Cơ là một trong những người có uy tín nhất”.

Nhiều người ở Trung Quốc cũng ca ngợi cá tính và phong cách của ông Chu Dung Cơ và họ xem ông là một nhà lãnh đạo can đảm, dám làm dám chịu.

Giáo sư Chương Lập Phàm cho rằng trong 10 năm nay Trung Quốc đã trải qua một cuộc khủng hoảng lãnh đạo và hai nhà lãnh đạo vừa từ nhiệm Hồ Cẩm Đào và Ôn Gia Bảo được xem là không có tài năng xuất chúng. Chính vì vậy mà người Trung Quốc trông chờ sự xuất hiện của một lãnh tụ chính trị như Mao Trạch Đông hay một ông “vua kinh tế” như Chu Dung Cơ.

Tuy kinh tế Trung Quốc đã đạt được nhiều tiến bộ nhờ vào các chính sách của ông Chu Dung Cơ, một số người chỉ trích ông nói rằng thời kỳ ông giữ chức thủ tướng không phải là một thời kỳ hoàn toàn tốt đẹp.

Ông Dương Kế Thằng, cựu ký giả nổi tiếng của Tân Hoa Xã, cho rằng những vấn đề xã hội nghiêm trọng như tham ô, phân hóa giàu nghèo là kết quả của chiến lược phát triển của ông Chu Dung Cơ. Ông Dương nói: “Ông Chu Dung Cơ đã thâu tóm mọi nguồn lực tài chánh vào tay chính phủ trung ương và làm cho các chính quyền địa phương bị nghèo, bị khổ. Ông ấy là người thiên về chủ thuyết kinh tế kế hoạch, tập trung quyền hành”.

Tháng 11 tới, Ban chấp hành trung ương ĐCS Trung Quốc sẽ nhóm họp để quyết định về kế hoạch phát triển kinh tế trong 5 năm tới. Ông Chương Lập Phàm cho rằng chương trình nghị sự sẽ có quá nhiều vấn đề “tiến, thoái lưỡng nan” về mặt kinh tế.

Minh Châu (tổng hợp)

Nỗi lo...chống hàng lậu Trung Quốc

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)