Phó Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành trả lời câu hỏi của phong viên tại buổi họp báo.

Khó khăn trong quản lý giấy phép

Tại buổi họp báo chuyên đề về công tác quản lý hải quan đối với phế liệu NK (chiều 30/7, tại Hà Nội) do Tổng cục Hải quan tổ chức, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Mai Xuân Thành và đại diện các đơn vị vụ, cục thuộc Tổng cục Hải quan đã cung cấp thông tin cũng như trả lời nhiêu câu hỏi của các phóng viên về thực trạng quản lý phế liệu hiện nay, những giải pháp cơ quan Hải quan đã thực hiện trong thời gian qua, cũng như những vấn đề khó khăn trong thực hiện chính sách pháp luật về bảo vệ môi trường.

Phóng viên Truyền hình Nhân dân đặt câu hỏi về kẽ hở pháp luật trong quản lý phế liệu NK và những khó khăn trong phát hiện hành vi gian lận liên quan đến mặt hàng này?

Phó Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành cho biết: Phế liệu là mặt hàng NK đặc thù theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường; việc lấy mẫu phế liệu để kiểm tra theo quy định tại Thông tư số 43/2010/TT-BTNMT ngày 29/12/2010 của Bộ Tài nguyên và Môi trường phải đáp ứng yêu cầu lấy mẫu tối thiểu ở 5 vị trí khác nhau của lô hàng, khối lượng mẫu nhiều: sắt, thép phế liệu tối thiểu là 100 kg, giấy và nhựa phế liệu tối thiểu là 10 kg mỗi container…).

Điều đó có nghĩa muốn phát hiện chính xác hàng hóa có đạt yêu cầu hay không, cơ quan Hải quan cũng như các tổ chức được Bộ Tài nguyên và Môi trường chỉ định tham gia chứng nhận phù hợp qui chuẩn về môi trường đối với phế liệu NK làm nguyên liệu sản xuất phải mở toàn bộ hàng hóa trong container, mất nhiều thời gian kiểm tra, phát sinh khó khăn trong bố trí, chi phí kho bãi.

Tiếp đó, cơ quan Hải quan cũng gặp khó khăn vì không thể xác định ngay được DN nào thực sự được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong NK phế liệu làm nguyên liệu sản xuất. Vì hiện nay không có thông tin trên Hệ thống một cửa cửa quốc gia. Cơ quan Hải quan không có cơ sở đối chiếu khi DN mang chứng từ đến làm thủ tục.

Theo Phó Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành, giải pháp khắc phục vấn đề này là Bộ Tài nguyên và Môi trường phải cung cấp lên Hệ thống một cửa quốc gia danh sách DN được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong NK phế liệu làm nguyên liệu sản xuất và văn bản Thông báo về lô hàng phế liệu nhập khẩu để cơ quan Hải quan có cơ sở kiểm tra, đối chiếu, tránh trường hợp làm giả, tẩy xóa, sửa đổi nội dung.

Trả lời câu hỏi về vi phạm của Công ty TNHH Dịch vụ Thương mai XNK Đức Đạt và trách nhiệm của cơ quan quản lý đến đâu khi xảy ra vụ việc này, đại diện Cục Điều tra chống buôn lậu cho biết: Cục Điều tra chống buôn lậu là đơn vị được Tổng cục Hải quan giao trực tiếp điều tra và khởi tố vụ án. Trong vụ việc này, cơ quan Hải quan đã phát hiện dấu hiệu bất thường của công ty này từ tháng 12/2017 khi DN này thực hiện thủ tục cùng lúc tại 3 cục hải quan khác nhau.

Cục Điều tra chống buôn lậu đã trực tiếp rút hồ sơ hoạt động XNK của DN này để nghiên cứu kỹ, đồng thời thực hiện các nghiệm vụ xác minh tại các đơn vị, địa bàn có liên quan. Sau khi thu thập đủ cơ sở chứng minh hành vi vi phạm của Công ty TNHH Dịch vụ Thương mại XNK Đức Đạt là sử dụng các giấy tờ, tài liệu giả gồm Giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu số 1094/GCN-STNMT ngày 14/9/2015 và các văn bản Thông báo lô hàng phế liệu nhập khẩu để kiểm tra, thông quan để nhập khẩu qua cảng Sài Gòn Khu vực 1, Khu vực 3 - TP. HCM và cảng Cái Mép, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đối với 635 tờ khai, với tổng khối lượng là 13.046,252 kg, tổng trị giá theo khai báo 35.537.993.380 VNĐ, Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan đã ra Quyết định số 07/QĐ-ĐTCBL và Quyết định số 08/QĐ-ĐTCBL ngày 17/7/2018 về việc khởi tố vụ án hình sự đối với Công ty TNHH Dịch vụ Thương mại XNK Đức Đạt về tội Vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới và chuyển hồ sơ vụ việc cho cơ quan Công an tiếp tục điều tra làm rõ.

Liên quan đến câu hỏi của phóng viên về việc có dấu hiệu tiếp tay, làm sai của công chức ở cơ sở không? Đại diện Cục Điều tra chống buôn lậu cho biết, trong thời gian ngắn, cơ quan Hải quan mới điều tra được sai phạm của DN, hiện tại cơ quan điều tra đang tiếp tục điều tra để làm rõ những vi phạm có liên quan. Về phía cơ quan Hải quan, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các đơn vị thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong việc thực hiện thủ tục đối với hàng hóa XNK nói chung và phế liệu nói riêng, trường hợp phát hiện sai phạm sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định.

Hải quan thực hiện các biện pháp thắt chặt

Thông tin tại buổi họp báo, quyền Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan Âu Anh Tuấn cho biết, thời gian gần đây, trên các phương tiên thông tin đại chúng phản ánh về hoạt động nhập khẩu, mua bán phế liệu ở nước ta có chiều hướng tăng mạnh, ngày càng diễn biến phức tạp, nguy cơ ô nhiễm và ảnh hưởng môi trưởng sống, gây bức xúc trong dư luận.

Nhiều lô hàng phế liệu nhập khẩu không đáp ứng các điều kiện quy định về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất nên doanh nghiệp không đến làm thủ tục hải quan hoặc không được cơ quan Hải quan giải quyết thủ tục thông quan dẫn đến tình trạng có một lượng lớn các loại phế liệu nhập khẩu đang tồn đọng tại các cảng biển Việt Nam.

Để đảm bảo công tác quản lý giám sát mặt hàng phế liệu nhập khẩu thực hiện đúng quy định của pháp luật về hải quan và pháp luật về bảo vệ môi trường, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại công văn số 5290/VPCP-KTTH ngày 5/6/2018 về việc quản lý chặt chẽ nhập khẩu phế liệu vào Việt Nam, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các cơ quan Hải quan địa phương, các đơn vị nghiệp vụ của ngành Hải quan tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu, xử lý nghiêm những trường hợp có hành vi gian lận, nhập khẩu phế liệu không đáp ứng về điều kiện, yêu cầu về bảo vệ môi trường theo đúng quy định của pháp luật. Chủ động xây dựng và triển khai ngay các kế hoạch kiểm soát rủi ro, phòng chống buôn lậu, kiểm tra sau thông quan, giám sát quản lý đối với mặt hàng phế liệu nhập khẩu.

Đồng thời, Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) đã có công văn số 4202/TCHQ-PC ngày 17/7/2018 chỉ đạo, hướng dẫn cơ quan Hải quan địa phương thực hiện các biện pháp siết chặt phế liệu nhập khẩu trong đó có biện pháp ngăn chặn từ xa khi hàng hóa vẫn còn trên tàu, chưa dỡ hàng xuống cảng đối với hàng hóa là chất thải, phế liệu không đáp ứng điều kiện, quy chuẩn môi trường vào lãnh thổ trên cơ sở rà soát, phân tích thông tin hàng hóa khai báo trên bản lược khai hàng hóa (manifest) trước khi hàng đến.

Tổng cục Hải quan (Cục Điều tra chống buôn lậu) đang chủ trì triển khai kế hoạch “Điều tra, xác minh, xử lý vi phạm trong hoạt động nhập khẩu phế liệu”, tổ chức điều tra, xác minh các trường hợp có dấu hiệu nghi vấn trong hoạt động nhập khẩu phế liệu từ tháng 1/2016 đến tháng 5/2018 và xử lý các trường hợp vi phạm theo qui định của pháp luật, tập trung vào đấu tranh làm rõ các hành vi vi phạm: Làm giả giấy xác nhận khẩu phế liệu, sửa chữa thời gian thực hiện, khối lượng, chủng loại phế liệu được xác nhận nhập khẩu; làm giả, sửa chữa thông báo nhập khẩu phế liệu của các cơ quan có thẩm quyền; làm giả, sửa chữa giấy xác nhận ký quỹ nhập khẩu phế liệu; cung cấp văn bản chứng nhận phù hợp quy chuẩn kỹ thuật về môi trường đối với lô hàng phế liệu nhập khẩu không hợp lệ (làm giả hoặc pháp nhân cung cấp văn bản chứng nhận không có chức năng).

(责任编辑：La liga)