Tỷ lệ động viên thuế thấp hơn nhiều

TheỷlệđộngviênthuếcủaViệtNamthấphơnnhiềunướctrongkhuvựkqbd nottinghamo phân tích của Bộ Tài chính, thuế, phí là khoản huy động của Nhà nước từ doanh nghiệp, cá nhân trong xã hội, nhằm phục vụ tài chính cho các hoạt động của Nhà nước và mang tính chất hoàn trả gián tiếp.

Hiện nay, số thu ngân sách từ thuế, phí của nhiều nước được các tổ chức quốc tế tổng hợp và công bố thường chỉ là số thu của ngân sách trung ương (do hệ thống ngân sách của các nước này có sự độc lập giữa các cấp ngân sách).

Trong khi đó, hệ thống ngân sách của Việt Nam bao gồm 4 cấp: trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã. Vì vậy số thu ngân sách được công bố, công khai hàng năm luôn bao gồm nguồn thu của tất cả 4 cấp ngân sách trong hệ thống ngân sách (tức là bao gồm cả Trung ương và địa phương).

Về các chỉ tiêu trong tổng thu cân đối ngân sách nhà nước (NSNN), theo phương thức thống kê thu ngân sách của Việt Nam, thì nguồn thu từ dầu thô, từ quyền sử dụng đất, từ bán nhà thuộc sở hữu nhà nước cũng được tính chung vào nguồn thu ngân sách, trong đó riêng thu từ dầu thô đang được xếp vào khoản thu từ thuế như thu từ các sắc thuế khác.

Tuy nhiên, xét về bản chất thì các khoản thu này không mang tính chất là khoản động viên từ nền kinh tế.

Thuế thu nhập doanh nghiệp đang có xu hướng giảm. Ảnh: NM.

Trong khi đó ở nhiều nước, các khoản thu này được xếp vào các nhóm khoản thu “từ vốn” (thu từ bán tài nguyên quốc gia) và không được tính vào nguồn thu ngân sách như là khoản động viên từ thuế, phí.

Ví dụ như Trung Quốc, nguồn động viên ngân sách không thể hiện các khoản thu từ dầu thô, thu từ đất đai, thu từ bán tài sản thuộc sở hữu nhà nước như ở Việt Nam.

Do đó, để đảm bảo tính chính xác, phản ánh đúng thực tế thì việc so sánh về tỷ lệ thu NSNN tính trên GDP ở Việt Nam với các nước cần phải dựa trên các tiêu chí đồng nhất và cùng bản chất.

Theo số liệu thống kê thì tỷ trọng tổng số thu NSNN trên GDP của Việt Nam giai đoạn năm 2011 - 2015 khoảng 23,3%, trong đó tỷ lệ động viên từ thuế, phí khoảng 20,9%. Trong khi tỷ trọng tổng số thu NSNN trên GDP của một số nước trong khu vực giai đoạn 2011- 2015 như Thái Lan là 23%, Indonesia là 16,6%, Lào 23,4%, Malaysia là 24,5%, Ấn Độ là 19,5%...

Nếu loại trừ các khoản thu có tính chất khác biệt, các khoản thu có bản chất “thu từ vốn” và không mang tính chất động viên từ hoạt động kinh tế như dầu thô, thì tỷ lệ động viên ngân sách từ thuế, phí tính chung ở Việt Nam khoảng 17,2% GDP.

Nếu tiếp tục loại trừ thu từ tiền sử dụng đất thì tỷ lệ động viên ngân sách từ thuế, phí ở Việt Nam vào khoảng 15,6%, thấp hơn nhiều nước ASEAN.

Nhiều khoản không phải là thuế, phí

Tỷ lệ động viên các sắc thuế đang có xu hướng giảm dần

Các sắc thuế chính đang thu hiện nay đang được điều chỉnh theo hướng giảm dần. Cụ thể, thuế thu nhập doanh nghiệp giảm từ 32% (năm 1999) xuống còn 20% (từ 1/1/2016). Nếu so với mức bình quân chung của 83 nước trên thế giới là 27%; so với một số nước trong khu vực có mức thuế suất phổ thông 30% như Philipine, Thái Lan; Trung Quốc 25%, Malaysia 25% thì mức thuế suất phổ thông của Việt Nam được đánh giá là thấp.

Các sắc thuế khác như: Thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng, thuế xuất nhập khẩu, thuế nông nghiệp; phí, lệ phí... cũng có xu hướng giảm dần và thấp hơn mức thuế của Trung Quốc và một số nước khác trong khu vực ASEAN.

Bộ Tài chính cũng cho biết, các khoản đóng góp như: Bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), kinh phí công đoàn không thuộc về khoản huy động tài chính của Nhà nước. Đây là các khoản đóng góp của người lao động và người sử dụng lao động nhằm bảo đảm các chính sách an sinh xã hội cho bản thân người lao động.

"Vì vậy bài báo gộp cả những khoản đóng góp này vào và cho rằng thuế “ăn” là không chính xác", Bộ Tài chính cho biết.

Việc đóng góp BHXH nhằm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết; hỗ trợ cho doanh nghiệp kinh phí đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động khi gặp khó khăn.

Việc đóng góp BHYT là nhằm chăm lo sức khoẻ, chi trả các chi phí khám bệnh, chữa bệnh cho người lao động khi ốm đau, bệnh tật, nhất là những người mắc bệnh nặng phải điều trị dài ngày với chi phí lớn.

Còn khoản đóng góp kinh phí công đoàn chủ yếu là để sử dụng cho các hoạt động bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; thăm hỏi, trợ cấp cho đoàn viên công đoàn và người lao động khi ốm đau, thai sản, hoạn nạn, khó khăn; tổ chức hoạt động chăm lo khác cho người lao động tại doanh nghiệp.

Như vậy, các khoản đóng góp này mang tính chất hoàn trả trực tiếp cho người đóng bảo hiểm, đảm bảo lợi ích cho người lao động.

Về công tác quản lý BHXH, BHYT hay kinh phí công đoàn được thực hiện bởi các cơ quan quản lý chuyên ngành (Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam…).

Để hỗ trợ doanh nghiệp (chủ sử dụng lao động) trong việc thực hiện các chính sách về BHXH, BHYT cho người lao động, về phía Bộ Tài chính, trong việc xây dựng chính sách về tài chính (đặc biệt là chính sách thuế) đã có quy định việc chi phí của doanh nghiệp để đóng góp BHXH bắt buộc, BHYT, BHTN cho người lao động được tính vào khoản chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN; các dịch vụ bảo hiểm cũng không phải chịu thuế GTGT…/.

Xem Thông cáo báo chí tại đây

Nhật Minh

(责任编辑：Cúp C1)