Nguồn: Bộ Tài chính. Đồ họa: Văn Chung

Nhiều khoản thu đảm bảo tiến độ dự toán

Theo Bộ Tài chính, tổng thu ngân sách nhà nước (NSNN) thực hiện tháng 11/2023 ước đạt gần 127 nghìn tỷ đồng, bằng 7,8% dự toán. Trong đó, thu nội địa ước đạt 106,1 nghìn tỷ đồng, bằng 8% dự toán, thấp hơn khoảng 48 nghìn tỷ đồng so với thu tháng trước.

Số thu thấp hơn chủ yếu do một số khoản thu chế độ cho phép thu theo quý như: thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng của hộ kinh doanh, lợi nhuận sau thuế, chênh lệch thu chi ngân hàng nhà nước... phát sinh quý III các doanh nghiệp đã kê khai nộp trong tháng 10, sang tháng 11 phát sinh thấp.

Thu từ dầu thô tháng 11 ước đạt 5,1 nghìn tỷ đồng, bằng 12,1% dự toán. Thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu ước đạt khoảng 15,7 nghìn tỷ đồng, trên cơ sở tổng số thu thuế ước đạt khoảng 30 nghìn tỷ đồng, bằng 7,1% dự toán; hoàn thuế giá trị gia tăng theo chế độ trong tháng khoảng 14,3 nghìn tỷ đồng.

Trong tháng 11, cơ quan thuế, hải quan tiếp tục triển khai các chính sách miễn, giảm thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất đã ban hành để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân; đồng thời, đôn đốc thu vào NSNN các khoản đã hết thời gian được gia hạn theo quy định. Tổng số tiền đã miễn, giảm, gia hạn ước tính đến hết tháng 11 khoảng 172,1 nghìn tỷ đồng, trong đó: miễn, giảm khoảng 65,2 nghìn tỷ đồng; được gia hạn khoảng 106,9 nghìn tỷ đồng.

Lũy kế 11 tháng năm 2023, thu NSNN ước đạt 1.537,6 nghìn tỷ đồng, bằng 94,9% dự toán, giảm 7,1% so cùng kỳ năm 2022. Trong đó, thu nội địa ước đạt 1.272,7 nghìn tỷ đồng, bằng 95,4% dự toán, giảm 3% so cùng kỳ năm 2022; không kể thu tiền sử dụng đất, thu xổ số kiến thiết, thu hồi vốn, thu cổ tức, lợi nhuận, lợi nhuận sau thuế và chênh lệch thu, chi của Ngân hàng Nhà nước, số thu thuế, phí nội địa ước đạt 95,4% dự toán, xấp xỉ mức thu cùng kỳ năm 2022.

Thu từ dầu thô 11 tháng ước đạt khoảng 57,1 nghìn tỷ đồng, bằng 135,9% dự toán, giảm 19,3% so cùng kỳ năm 2022. Thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu ước đạt 205,6 nghìn tỷ đồng, bằng 86,5% dự toán, giảm 22,4% so cùng kỳ năm 2022, trên cơ sở: tổng số thu thuế ước đạt 332,4 nghìn tỷ đồng, bằng 78,2% dự toán, giảm 17,4% so cùng kỳ; hoàn thuế giá trị gia tăng theo chế độ khoảng 125,6 nghìn tỷ đồng, bằng 67,5% dự toán.

Theo Bộ Tài chính, thu ngân sách từ xuất nhập khẩu giảm do tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa tính đến ngày 15/11/2023 đạt 587,7 tỷ USD, giảm 9% so cùng kỳ; riêng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hoá có thuế giảm 15,5%.

Trong đó, một số mặt hàng nhập khẩu có thuế đóng góp số thu lớn cho ngân sách giảm mạnh, tác động làm giảm nguồn thu NSNN so với cùng kỳ, như: nhóm các mặt hàng nhập khẩu nguyên liệu, máy móc thiết bị, phụ tùng nhập khẩu phục vụ sản xuất giảm thu khoảng 33,1 nghìn tỷ đồng; nhóm xăng dầu nhập khẩu giảm thu khoảng 2 nghìn tỷ đồng; nhóm ô tô nguyên chiếc nhập khẩu giảm thu khoảng 3,1 nghìn tỷ đồng...

Phấn đấu hoàn thành dự toán thu trong tháng cuối năm

Qua phân tích của Bộ Tài chính, trong thu nội địa, một số khoản thu tiến độ đạt thấp so dự toán và giảm so cùng kỳ, như: Thu thuế bảo vệ môi trường ước đạt 52,6% dự toán, giảm 17,4% (so với cùng kỳ); các loại phí, lệ phí ước đạt 86,8% dự toán, giảm 13,6%... do thực hiện các chính sách giảm thu.

Các khoản thu về nhà, đất ước đạt 78,9% dự toán, giảm 37%, do thị trường bất động sản chậm phục hồi. Công tác đấu giá, cấp quyền sử dụng đất tại nhiều dự án ở địa phương không triển khai được hoặc triển khai nhưng không có nhà đầu tư trúng đấu giá.

Đáng lưu ý, các khoản thu trực tiếp từ 3 khu vực sản xuất - kinh doanh (chiếm 53,3% dự toán tổng số thu nội địa) ước đạt 94,6% dự toán, tăng 1,3%, trong đó riêng thuế thu nhập doanh nghiệp (chiếm khoảng 44,2% tổng số thu từ khu vực sản xuất - kinh doanh) đã tạm nộp 5/5 kỳ theo quy định. Ước tính có 27 địa phương thực hiện thu nội địa 11 tháng đạt trên 95% dự toán; 13 địa phương có tăng trưởng thu so với cùng kỳ; trong khi có tới 50 địa phương thu thấp hơn so cùng kỳ.

Nền kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, tăng trưởng kinh tế không đạt dự kiến đã tác động tới thu NSNN. Trong bối cảnh đó, bên cạnh việc triển khai các giải pháp tài khóa hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, Bộ Tài chính đã tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, chống thất thu ngân sách qua thanh kiểm tra…

Về chống thất thu ngân sách qua thanh tra, kiểm tra, tính đến ngày 15/11/2023, cơ quan thuế đã thực hiện gần 57,7 nghìn cuộc thanh tra, kiểm tra; kiểm tra 535,7 nghìn hồ sơ khai thuế của doanh nghiệp. Qua đó, ngành Thuế kiến nghị xử lý tài chính khoảng 54,1 nghìn tỷ đồng, trong đó thu nộp NSNN khoảng 14,3 nghìn tỷ đồng (đã nộp vào ngân sách 10,5 nghìn tỷ đồng), giảm khấu trừ và giảm lỗ gần 39,8 nghìn tỷ đồng; đôn đốc thu hồi và xử lý nợ đọng thuế ước đến hết tháng 11 đạt khoảng 38,8 nghìn tỷ đồng.

Đối với ngành Hải quan, tính đến ngày 15/11/2023, cơ quan hải quan đã thực hiện khoảng 1,9 nghìn cuộc thanh tra, kiểm tra, xử lý thu vào NSNN hơn 1 nghìn tỷ đồng; phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, bắt giữ 14,1 nghìn vụ vi phạm với giá trị hàng hóa khoảng 5,7 nghìn tỷ đồng, xử lý thu vào NSNN 433,5 tỷ đồng.

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)