Đến ngày 1-1-2018,ụngnhiềuquyđịnhmớitrongBộluậtHnhsựket qua vdqg tbn Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 12/2017/QH14) mới chính thức có hiệu lực thi hành nhưng nhiều điều khoản có lợi, mang tính nhân đạo cho người phạm tội hiện đã được áp dụng.

Một phiên tòa hình sự tại TAND tỉnh.

Trước ngày 1-7-2016, Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh đã hoàn thành việc tập huấn cho đội ngũ thẩm phán, thư ký và hội thẩm nhân dân trong tỉnh về Bộ luật Hình sự năm 2015 và các văn bản liên quan cũng như chuẩn bị các điều kiện để áp dụng, thi hành khi Bộ luật Hình sự chính thức có hiệu lực. Tuy nhiên, do Bộ luật Hình sự năm 2015 phải lùi thời gian thi hành (phát hiện có hơn 90 điểm sai sót) thì công tác xét xử lại được áp dụng theo các luật trước đây và Nghị quyết số 109, 144 của Quốc hội (khóa XIII).

Theo Nghị quyết số 144 của Quốc hội (khóa XIII) về việc lùi hiệu lực thi hành của Bộ luật Hình sự năm 2015 và một số luật khác thì các quy định được nêu tại khoản 3, Điều 7 Bộ luật Hình sự năm 2015 đối với hiệu lực về thời gian của bộ luật này sẽ được áp dụng.

Sau khi có hướng dẫn của TAND tối cao trong việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội đối với Bộ luật Hình sự, nhiều vụ án đã được cơ quan tiến hành tố tụng áp dụng những quy định mới có lợi cho bị cáo.

Điển hình như vụ N.T.V., ở phường IV, thành phố Vị Thanh, bị TAND thành phố Vị Thanh tuyên phạt 6 tháng tù về tội buôn bán hàng cấm là thuốc là điếu nhập lậu. Tuy nhiên, sau đó V. kháng cáo xin được hưởng án treo.

Tại cấp phúc thẩm, xét thấy V. có nhiều tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự và căn cứ theo quy định tại Bộ luật Hình sự năm 2015 và Nghị quyết số 109, 144 của Quốc hội (khóa XIII) với nội dung có lợi cho bị cáo, TAND tỉnh tuyên miễn hình phạt đối với N.T.V.

Hay trường hợp của N.M.T. (sinh năm 1971), ở xã Tân Thành, thị xã Ngã Bảy, phạm tội hiếp dâm trẻ em. Theo cáo trạng, ngày 17-3-2017, N.M.T. sau khi uống rượu say đã nảy sinh ý định quan hệ tình dục với V. (sinh năm 2005). Sau đó, T. bảo V. ra phía sau nhà để thực hiện hành vi rồi cho V. 200.000 đồng. Sự việc sau đó bị gia đình V. phát hiện và trình báo cơ quan công an.

Tại phiên tòa, hành vi của T. đủ yếu tố cấu thành tội hiếp dâm trẻ em, nếu căn cứ theo quy định tại Bộ luật Hình sự năm 1999 thì mức hình phạt từ 12-15 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình. Thế nhưng, xét thấy T. có nhiều tình tiết được giảm nhẹ và gia đình bị hại có đơn xin giảm hình phạt cho bị cáo, đồng thời căn cứ theo Nghị quyết của Quốc hội (khóa XIII) và quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 về khung hình phạt đối với tội phạm này thấp hơn so với trước đây, hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo mức án 6 năm tù.

Ông Nguyễn Hồ Tâm Tú, Thẩm phán TAND tỉnh, cho biết: “Đối với các trường hợp được miễn hình phạt như trường hợp của N.T.V. thì đây là việc áp dụng chính sách hình sự mới, nhân đạo của Nhà nước nên người được miễn chấp hành hình phạm tù sẽ không có quyền kháng cáo và yêu cầu bồi thường thiệt hại theo quy định của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước”.  

Còn theo ông Hứa Minh Thạnh, kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, việc áp dụng các quy định mới đối với người phạm tội hiện nay đều tuân thủ theo Nghị quyết của Quốc hội, hướng dẫn của TAND tối cao về quy định và trình tự thủ tục. Bên cạnh đó, các trường hợp người phạm tội được áp dụng đều có thái độ thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải nên việc xem xét áp dụng các quy định mới là phù hợp.

Với những quy định mang tính nhân văn, tiến bộ thì việc áp dụng Bộ luật Hình sự năm 2015 cùng các nghị quyết của Quốc hội khóa XIII và những hướng dẫn kèm theo đã góp phần đẩy nhanh tiến trình hội nhập, cải cách tư pháp. Qua đó, góp phần giúp người phạm tội hiểu được chính sách nhân đạo của Đảng, Nhà nước để sớm hòa nhập với cộng đồng và trở lại làm người có ích cho xã hội.

Bài, ảnh: ĐÌNH BẢO

(责任编辑：Cúp C2)