Thời gian qua, công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực, nhiều mặt tiến bộ hơn trước. Công tác triển khai kế hoạch có kiểm tra, giám sát hoạt động đến tận cơ sở. Tuy nhiên, dịch HIV/AIDS vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp. Hiện nay, 100% huyện, thành phố và trên 98,8% xã, phường, thị trấn trong toàn tỉnh có người nhiễm HIV/AIDS.

Thời gian qua, công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực, nhiều mặt tiến bộ hơn trước. Công tác triển khai kế hoạch có kiểm tra, giám sát hoạt động đến tận cơ sở. Tuy nhiên, dịch HIV/AIDS vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp. Hiện nay, 100% huyện, thành phố và trên 98,8% xã, phường, thị trấn trong toàn tỉnh có người nhiễm HIV/AIDS.

Dịch HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh vẫn còn lưu trú trong các đối tượng nguy cơ cao như: ma tuý, mại dâm, dân di biến động. Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Cà Mau Nguyễn Trung Nhân cho biết, sự kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS trong cộng đồng vẫn còn, mặc dù đã có sự thay đổi trong hiểu biết về đường lây truyền HIV nhưng sự chấp nhận cho người nhiễm hoà nhập cộng đồng chưa cao.

Trong những năm gần đây, tình trạng nhiễm HIV ở nữ gia tăng nhanh với tỷ lệ dao động ở mức 40-44%. Tỷ lệ nhiễm HIV ở nhóm nghiện chích ma tuý chựng lại, chỉ dao động trong khoảng 5-10%. Ở đối tượng phụ nữ mang thai, tỷ lệ nhiễm HIV dao động khoảng từ 0,25-0,5%. Người nhiễm HIV vẫn tập trung ở nhóm tuổi từ 20-29 (42%), từ 30-39 (chiếm 33%), nhóm từ 40-49 có xu hướng tăng lên (16%) năm 2015 so với năm 2014 (11%).

Thực hiện hoạt động giám sát phát hiện HIV, trong năm qua, toàn tỉnh đã xét nghiệm cho 3.164 đối tượng, đạt 129% chỉ tiêu năm 2015 về số lượng mẫu xét nghiệm. Hoạt động giám sát không chỉ thực hiện cho các đối tượng ma tuý, mại dâm mà còn tiến hành cho các đối tượng tân binh, phụ nữ mang thai và bệnh nhân mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Chương trình phân phát bơm kim tiêm sạch và bao cao su trong năm qua đã tiếp cận được 382 người nghiện chích ma tuý, 849 người tiếp cận dịch vụ bao cao su miễn phí.

Ngoài ra, được sự hỗ trợ của Dự án Quỹ Toàn cầu trong hoạt động điều trị bệnh nhân HIV/AIDS như cung cấp thuốc ARV và xét nghiệm CD4 nên lượng bệnh nhân đến đăng ký điều trị tại các phòng khám ngoại trú ngày càng nhiều. Tính đến cuối năm 2015, số lượng bệnh nhân người lớn đang điều trị ARV là 765 người, trong đó có 90 bệnh nhân của Trại giam Cái Tàu. Số lượng bệnh nhân trẻ em đang điều trị ARV là 43 bệnh nhân. Tốc độ tăng trưởng bệnh nhân điều trị ARV tăng trung bình 10 người/tháng. Bên cạnh đó, hoạt động điều trị dự phòng lao bằng thuốc INH cho bệnh nhân HIV/AIDS tại Cà Mau đã triển khai. Hiện đã tổ chức khám sàng lọc cho tất cả các bệnh nhân (370) đang được điều trị tại các phòng ngoại trú trong tỉnh.

Còn nhiều khó khăn

Bên cạnh những mặt đạt được thì công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh vẫn còn gặp khá nhiều khó khăn. Tính đến thời điểm hiện tại, có 9/9 trung tâm y tế (TTYT) huyện, thành phố chưa thành lập khoa phòng, chống HIV/AIDS mà chỉ lồng ghép chung trong khoa kiểm soát dịch bệnh và HIV/AIDS.

Toàn tỉnh có 4 phòng tư vấn xét nghiệm tự nguyện gồm: Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh, TTYT TP Cà Mau, TTYT huyện Trần Văn Thời và Bệnh viện Ða khoa khu vực Năm Căn. Có 2 điểm thực hiện công tác dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con: Bệnh viện Sản - Nhi Cà Mau và Trung tâm Chăm sóc sức khoẻ sinh sản. Cán bộ quản lý hoạt động phòng, chống HIV/AIDS tại tuyến xã, phường chủ yếu là kiêm nhiệm với nhiều chương trình, dự án y tế, vì vậy hiệu quả hoạt động chưa cao. Các trung tâm đang triển khai tập huấn cho 59 nhân viên tiếp cận cộng đồng với các chương trình: bơm kim tiêm, bao cao su và MSM.

Trưởng Khoa Truyền thông can thiệp và huy động cộng đồng, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh Cà Mau Lê Thành Công chia sẻ, kinh phí hoạt động của chương trình mục tiêu quốc gia năm 2015 không đủ để chi tiêu cho tất cả các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS của tỉnh. Năm 2016, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh vẫn chưa nhận được kinh phí nên từ đầu năm đến nay trung tâm chưa tổ chức hoạt động nào.

Thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục thực hiện mục tiêu chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS, khống chế tỷ lệ nhiễm HIV dưới 0,2% trong cộng đồng dân cư năm 2016 và không tăng sau năm 2016. Theo đó, bao gồm 4 dự án cụ thể: thông tin, giáo dục và truyền thông thay đổi hành vi phòng, chống HIV/AIDS; giám sát dịch HIV/AIDS và can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV; hỗ trợ điều trị HIV/AIDS và dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con; tăng cường năng lực cho trung tâm phòng, chống HIV/AIDS.

Ðể thực hiện hiệu quả các dự án trên, Bác sĩ Nguyễn Trung Nhân kiến nghị, HÐND, UBND các cấp cần đưa công tác phòng, chống HIV/AIDS vào kế hoạch nghị quyết hằng năm; tăng thêm kinh phí năm 2016 cho các hoạt động truyền thông, can thiệp giảm tác hại và những năm tiếp theo. Ðồng thời, tăng cường ổn định tổ chức bộ máy chuyên trách phòng, chống HIV/AIDS từ tỉnh đến cơ sở./.

Quách Nguyên

(责任编辑：Cúp C1)