Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan Hà Tây (Cục Hải quan Hà Nội). Ảnh: N.Linh

Ứng dụng trong thực tiễn

TheàihọcthựctiễntừchuyênđềBáocáoquyếttoánhànggiacôtrận đức hôm nayo Ban Cải cách hiện đại hóa hải quan, Tổng cục Hải quan, chương trình đối tác chuyên đề Báo cáo quyết toán hàng gia công được thực hiện trong bối cảnh chính sách pháp luật quy định về hoạt động gia công, sản xuất XK trong thời gian gần đây có sự thay đổi lớn. Luật Hải quan năm 2014 và các văn bản dưới Luật đã góp phần giảm bớt các thủ tục hải quan đối với hàng hóa gia công, sản xuất XK.

Quy định mới của pháp luật đã bỏ các thủ tục thông báo hợp đồng, phụ lục hợp đồng gia công; thông báo, điều chỉnh định mức gia công, sản xuất XK, thông báo nguyên liệu, vật tư, mã sản phẩm XK; thủ tục thanh khoản hợp đồng gia công. DN chịu trách nhiệm về việc sử dụng nguyên liệu vào sản xuất và có trách nhiệm báo cáo quyết toán nhập, xuất, tồn cho cơ quan Hải quan theo đúng quy định.

Như vậy, cả DN và cơ quan Hải quan đều bắt đầu thực hiện báo cáo quyết toán về gia công theo quy định mới. Chính vì vậy, theo ông Trần Văn Tráng- Trưởng phòng thuộc Ban Cải cách hiện đại hóa hải quan, việc thay đổi về cách thức thực hiện và phương thức quản lý này tạo thuận lợi cho DN nhưng cũng yêu cầu DN phải nâng cao ý thức tuân thủ; đồng thời cơ quan Hải quan cũng cần có sự quản lý để vừa tạo thuận lợi vừa đảm bảo kiểm soát hải quan. Chương trình đối tác chuyên đề về báo cáo quyết toán lại hình gia công là việc hợp tác giữa cơ quan Hải quan và DN thực hiện quy định mới về báo cáo quyết toán xuất, nhập, tồn đối với loại hình gia công trên cơ sở tự nguyện.

Ông Tráng cho biết, chương trình đối tác chuyên đề giúp DN và cơ quan Hải quan đúc kết kinh nghiệm về báo cáo quyết toán xuất, nhập, tồn trong quá trình thực hiện như: Nhận diện các công việc, kỹ năng cần thực hiện theo quy định mới; nhận diện những công việc có thể phát sinh; nhận biết nguồn thông tin, dữ liệu, chứng từ liên quan cần kiểm soát. DN hiểu và thực hiện thuận lợi các quy định mới về báo cáo quyết toán hàng gia công. Cơ quan Hải quan kiểm soát tốt báo cáo quyết toán của DN, đánh giá mức độ tuân thủ của DN, đồng thời, đã phát hiện một số vướng mắc phát sinh trong quy trình thủ tục hiện nay. “Việc tổ chức thí điểm chương trình đối tác chuyên đề trước kỳ báo cáo quyết toán đã giúp DN chuẩn bị các tài liệu, chứng từ, DN cũng rút ra nhiều kinh nghiệm sau một năm thực hiện các quy định mới”- ông Tráng nói.

Ông Tráng cho rằng, các đơn vị Hải quan địa phương cần có sự chuẩn bị tốt và khoa học cả về nguồn dữ liệu và nhân lực khi thực hiện những quy định mới ban hành. Chủ động phối hợp với DN để phân bổ thời gian báo cáo, tránh tình trạng đến cuối kỳ ùn ứ các báo cáo của DN gây khó khăn cho cơ quan Hải quan khi xử lý.

Bài học từ chương trình thí điểm

Là đơn vị triển khai thí điểm chương trình đối tác chuyên đề, Chi cục Hải quan Hà Tây, Cục Hải quan Hà Nội đã rút ra nhiều bài học kinh nghiệm cho đơn vị khi thực hiện một thủ tục mới. Theo Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Hà Tây Đoàn Mạnh Hải, chương trình đối tác chuyên đề là sự bình đẳng giữa hai bên cơ quan Hải quan và DN. Nếu như trước đây DN xuất trình hồ sơ và hải quan đối chiếu trên dữ liệu của cơ quan Hải quan nhưng theo quy định mới phương pháp quản lý theo khai báo của DN. Để thực hiện những quy định này, cơ quan Hải quan và DN sẽ cùng bàn thảo các nội dung và thống nhất cách làm. Nếu trong quá trình thực hiện, phát hiện quy định không rõ ràng cùng đưa ra phương án để xử lý, trường hợp quy định không phù hợp với hoạt động thương mại có quyền đề nghị cơ quan Hải quan báo cáo cấp trên để tiến hành sửa đổi.

Bên cạnh đó, theo ông Hải, thông qua chuyên đề báo cáo quyết toán hàng gia công, cơ quan Hải quan đã phát hiện ra những bất cập trong hệ thống của DN với quy định hiện nay. Có trường hợp DN có hệ thống quản trị chưa thống nhất với hệ thống kế toán và không phù hợp với yêu cầu quản lý của cơ quan Hải quan như: Khi làm thủ tục trên tờ khai XNK, nguyên liệu phải khai báo theo đơn vị được ban hành theo Danh mục hàng hóa XK, NK, ví dụ như: chiếc, cái nhưng trên hệ thống DN lại quản lý theo bộ.

Khi thực hiện chương trình, một số bất cập trong công tác quản lý hàng gia công của DN đã được nhận thấy.

Theo ông Tráng, với DN thực hiện loại hình gia công nhưng lại thuê đơn vị khác gia công nguyên liệu hoặc một phần nguyên liệu, có rất nhiều công đoạn mà DN không phải thông báo cơ quan Hải quan, bởi quy định hiện nay cho phép DN không phải thông báo.

Tuy nhiên, hàng hóa lúc này vẫn trong quy trình bảo thuế. Như thế rất dễ xảy ra tình trạng thẩm lậu hàng hóa vào nội địa, cơ quan Thuế nội địa cũng không biết để thu được thuế. Những thông tin như vậy DN cần phải báo cáo hoặc chuyển thông tin cho cơ quan Hải quan khi kết thúc quá trình thuê gia công để cơ quan Hải quan chuyển cho cơ quan Thuế nội địa và cung cấp cho kiểm tra sau thông quan để quản lý. Tránh trường hợp DN không đầu tư máy móc, thiết bị nhưng vẫn nhập nguyên liệu về để thuê gia công, trong khi đó chính sách vẫn được hưởng như một DN gia công và chất lượng gia công chưa được kiểm soát.

Được biết, năm 2016, Ban cải cách hiện đại hóa sẽ tiếp tục mở rộng các chương trình đối tác chuyên đề, đây là một hoạt động thuộc giải pháp “hợp tác” trong phát triển quan hệ đối tác hải quan-DN và các bên liên quan.

(责任编辑：Nhà cái uy tín)